Kaliforniya merkezli bir girişim olan SpinLaunch, devasa bir santrifüjlü mancınık (fırlatma sistemi) kullanarak yüzlerce yassılaştırılmış "mikrouyduyu" aynı anda alçak Dünya yörüngesine (LEO) fırlatmayı planlıyor. Krep benzeri uzay araçlarının ilk partisinin önümüzdeki yıl gibi erken bir tarihte uzaya fırlatılabileceği ve bunun yeni bir rekor kırabileceği belirtiliyor.
SpinLaunch, dev, top benzeri makineler kullanarak yükleri uzaya fırlatmayı amaçlayan özel bir şirket. Bu "toplar", vakumla kapatılmış bir odanın içindeki dönen kollar aracılığıyla uzay araçlarını hızlandırıyor ve ardından bir namludan dışarı, mermiden bile daha hızlı bir şekilde fırlatıyor. Şirket, bu yeni teknolojiyi kullanarak, SpaceX'in Starlink ağı gibi rakiplerine daha uygun maliyetli bir alternatif sunabileceğini iddia ettiği kendi uydu takımyıldızı Meridian Space'i kurmayı hedefliyor.
3 Nisan'da SpinLaunch, Kongsberg Defence and Aerospace (KDA) şirketinden 12 milyon dolarlık bir yatırım aldığını ve toplam finansmanını yaklaşık 150 milyon dolara çıkardığını duyurdu. Bu duyuruyla birlikte, KDA'nın bünyesindeki NanoAvionics'in, Meridian Space takımyıldızındaki ilk 250 uyduluk partiyi inşa etmek üzere seçildiği ve bu uyduların 2026'da yapılması planlanan yörünge içi gösterim testi sırasında fırlatılabileceği de ortaya çıktı.
Aynı gün NanoAvionics, yeni uydular hakkında daha fazla bilgi veren bir açıklama yayınladı. Buna göre, her bir uydu düz bir disk şeklinde olacak ve dev bir krep yığını gibi bir "fırlatma otobüsü" içinde üst üste yerleştirilecek. Her uydu 2,2 metre genişliğinde ve yaklaşık 70 kilogram ağırlığında olacak, bu da onları diğer birçok iletişim uydusundan önemli ölçüde daha hafif kılıyor. Örneğin, Starlink'in mevcut V2 uydularının her biri yaklaşık 800 kg ağırlığında.
Eğer tüm uydular önümüzdeki yıl başarıyla alçak Dünya yörüngesine (LEO) ulaştırılırsa, bu, tek seferde en fazla uzay aracı fırlatma rekorunu kıracak. Mevcut rekor, 2021'de 143 uydu fırlatan SpaceX'in Transporter-1 görevine ait.
SpinLaunch daha önce New Mexico'daki Yörünge Altı Hızlandırıcısı'nı kullanarak 10 roket fırlattı. Bu hızlandırıcı yaklaşık 33 metre genişliğinde bir vakum odasına sahip ve nesneleri saatte 8.000 km hıza kadar döndürebiliyor. Eylül 2022'deki en son fırlatma, ilk kez birden fazla yükü başarıyla yörünge altına taşıdı.
Bu test fırlatmaları sırasında hızlandırma işlemi 30 dakikaya kadar sürdü ve roketler, üst atmosfere fırlatılmadan önce 10.000 G'ye kadar kuvvete maruz kaldı. (Bir G, Dünya'nın yerçekiminin bir nesneye uyguladığı kuvvete eşdeğerdir.)
Gelecek yılki yörünge gösteriminin ayrıntıları sınırlı olsa da, görevin muhtemelen önceki testlerle aynı makine kullanılarak gerçekleştirileceği düşünülüyor. Bu, roketin yörünge altı bir uçuşa fırlatılacağı, ardından motorlarının devreye girerek yükü LEO'ya yerleştirmek için gereken son itişi sağlayacağı anlamına geliyor.
Avantajlar ve Dezavantajlar
Bu tür bir fırlatma sisteminin ana cazibesi, kimyasal roketleri ateşlemekten çok daha ucuz olması. SpinLaunch, gelecekteki ticari fırlatmalarının uzaya fırlatılan kilogram başına 1.250 ila 2.500 dolar arasında maliyete sahip olabileceğini öngörüyor. Bu rakam, kilogram başına yaklaşık 6.000 dolara mal olan SpaceX'in Falcon 9 roketlerinin maliyetinin yarısından daha az.
Hızlandırılmış roketler fırlatma sırasında herhangi bir sera gazı salmadığı için, kimyasal roketlerden daha çevre dostu. Bu uzay araçları ayrıca uzayda atılması gereken iticilere ihtiyaç duymuyor, bu da LEO'da daha az uzay çöpü ve atılan ekipmanın Dünya yüzeyine geri düşme olasılığının azalması anlamına geliyor.
SpinLaunch, Meridian Space takımyıldızında yalnızca yaklaşık 1.200 uydu fırlatmayı planlıyor. Ancak bu tamamlandıktan sonra şirket, diğer şirketler için yükleri roketlerin hiç ateşlenmesine gerek kalmadan doğrudan LEO'ya fırlatabilecek daha büyük bir Yörünge Hızlandırıcısı makinesi (100 metre genişliğinde bir odaya sahip) inşa etmeyi planlıyor. Eğer bu gerçekleşirse, SpinLaunch'ın günde beş adede kadar ticari yükü uzaya fırlatabileceği iddia ediliyor.
Ancak bu durum, ileride daha fazla soruna yol açabilir.
Bu iddialı fırlatma sıklığına ulaşılırsa, iletişim uydularının ve diğer ticari yüklerin LEO'da neden olduğu sorunları daha da kötüleştirebilir. Bunlar arasında uzay aracı çarpışma olasılığının artması, gece gökyüzünde daha fazla ışık kirliliği, astronomiyi engelleyen radyo sinyalleri ve uzay araçlarının atmosfere yeniden girişlerinin neden olduğu atmosferik metal kirliliği yer alıyor.
