Duke Üniversitesi'nden yapılan yeni bir araştırma, yapay zeka kullanımının iş hayatında çift taraflı bir etki yaratabileceğini ortaya koyuyor. Üretken yapay zeka araçları (ChatGPT, Gemini gibi popüler örnekler dahil) bazı kullanıcılar için verimliliği artırsa da, aynı zamanda profesyonel itibarınıza sessizce zarar verebilir.
Geçtiğimiz günlerde yayınlanan bu çalışma, iş yerinde yapay zeka araçlarını kullanan çalışanların, iş arkadaşları ve yöneticileri tarafından yetkinlikleri ve motivasyonları konusunda olumsuz değerlendirmelere maruz kalabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar bulgular hakkında, "Çalışmalarımız, yapay zeka araçlarını benimsemeyi düşünenler için bir ikilemi gözler önüne seriyor: Yapay zeka verimliliği artırabilse de, kullanımı sosyal maliyetler taşıyor," yorumunu yaptı.
Duke ekibi, 4400'den fazla katılımcıyla dört farklı deney gerçekleştirdi. Bu deneylerde yapay zeka araçlarını kullananlar hakkındaki hem beklenen hem de fiili değerlendirmeler incelendi. Ortaya çıkan sonuçlar, yapay zekadan yardım alanlara karşı tutarlı bir önyargı modelini işaret ediyor.
Araştırmacılar için bu durumun özellikle dikkat çekici yanı, söz konusu önyargının farklı demografik gruplarda da tutarlı olmasıydı. Yaş, cinsiyet veya meslek gibi özelliklerin bu sosyal damgalanma üzerinde belirgin bir etkisi olmadığı görüldü.
Çalışmanın ilk deneyinde, katılımcılardan iş yerinde yapay zeka aracı veya standart bir yazılım kullanmayı hayal etmeleri istendi. Yapay zeka grubundakiler, kendilerinin standart teknoloji kullananlara kıyasla daha tembel, daha az yetkin, daha az çalışkan ve daha kolay yerine konulabilir olarak görüleceklerini beklediklerini belirttiler. Ayrıca, yapay zeka kullanımlarını iş arkadaşlarına ve yöneticilere açıklama konusunda daha az istekli olduklarını ifade ettiler.
İkinci deney ise bu endişelerin haklı olduğunu doğruladı. Çalışan tanımlarını değerlendiren katılımcılar, yapay zekadan yardım alanları, benzer yardımı yapay zeka dışı kaynaklardan alan veya hiç yardım almayanlara kıyasla daha tembel, daha az yetkin, daha az çalışkan, daha az bağımsız ve daha az kendine güvenli olarak sürekli olarak derecelendirdi.
