Sovyetler Birliği döneminden kalan ve ömrünü tamamlamış uzay aracı Kosmos 482, yaklaşık 50 yıllık yörünge yolculuğunu bu hafta sonu tamamlayacak. Uzmanlar, aracın bu gece (9 Mayıs) gibi erken bir tarihte gezegenimize geri düşebileceğini öngörüyor.
Yapılan son tahminler, Kosmos 482 İniş Aracının 10 Mayıs Cumartesi günü, Türkiye saatiyle yaklaşık 09:26'da (GMT/UTC 06:26) Dünya atmosferine yeniden girebileceğini gösteriyor. Tahmin aralığındaki 4.35 saatlik belirsizlik göz önüne alındığında, inişin Cuma akşamı (9 Mayıs) ile Cumartesi sabahı (10 Mayıs) arasında gerçekleşmesi bekleniyor.
Atmosferin alt katmanlarındaki yoğunluğun çok belirsiz olması, tahminlerde büyük sapmalara yol açabiliyor.
Kosmos 482 Nereye Düşecek?
Atmosferden bir meteor gibi düşecek olan, yaklaşık 1 metre genişliğinde ve 495 kilogram ağırlığındaki araç, gezegenin neredeyse her yerine düşebilir. Uzmanlara göre, 52 derece Kuzey ile 52 derece Güney enlemleri arasındaki devasa bir alana, yani gezegenin neredeyse tüm büyük yerleşim yerlerini içeren bir bölgeye inebilir.
Neyse ki, kontrolsüz uzay çöplerinin çoğu gibi, aracın okyanusa düşme olasılığı ezici bir çoğunlukla daha yüksek. Atmosferik sürtünmenin biraz öngörülemeyen etkileri nedeniyle iniş bölgesini daraltmak, ancak yeniden giriş gerçekleşmeden birkaç saat önce mümkün olacak.
Kontrolden çıkan uzay aracının bir insana çarpma olasılığı, düşen uzay enkazıyla ilişkilendirilen 'binlerce vakada bir' olasılığı düzeyinde.
Kosmos 482 Nedir?
Kosmos 482 sondası, 1972 yılında Sovyetler Birliği'nin Venüs'ü keşif görevi olan Venera misyonunun bir parçası olarak üretildi ve fırlatıldı. Sovyetler daha önce Venüs'e başarıyla inen ilk iki uzay aracı olan Venera 7 ve 8'i fırlatmıştı.
Kosmos 482, Venera 8'in kardeş sondası olarak inşa edildi. Ancak, onu uzaya fırlatan Soyuz roketindeki bir arıza nedeniyle, sonda Venüs'e ulaşmak için yeterli hıza erişemedi. Bunun yerine, 50 yılı aşkın süredir Dünya çevresinde elips şeklinde, yani oval bir yörüngede sıkışıp kaldı.
Venüs atmosferindeki ateşli düşüşe dayanacak şekilde tasarlanan Kosmos 482 İniş Aracı, bu hafta sonu Dünya'ya düşerken muhtemelen tek parça halinde kalacak. Araç, yeniden giriş sırasında saatte yaklaşık 242 km hızla ilerleyecek.
Daha Büyük Bir Sorunun Parçası
İlginç geçmişi bu iniş aracına medya ilgisi kazandırsa da, Kosmos 482, Dünya yörüngesindeki 1 santimetreden büyük 1,2 milyondan fazla uzay çöpü parçasından sadece biri.
Yörünge çarpışmaları ve kontrolsüz yeniden girişler giderek daha yaygın hale geliyor. Yayınlanan raporlara göre, sağlam uydular veya roket gövdeleri artık günde ortalama üç kereden fazla Dünya atmosferine yeniden giriyor.
Daha büyük uzay çöpleri, yeniden girişten sağ çıkarak yere ulaşacak kadar büyük çeşitli uzay araçları, roketler ve iticilerden geliyor.
Kısmen hayatta kalabilen ve yüzeye ulaşabilen daha büyük nesnelerin yeniden girişlerinde artış görüyoruz. Bu daha büyük nesnelerin bazıları, uzay yarışı döneminden kalma, ömrünü tamamlamış nesneler. Bu nesneler oldukça eksantrik yörüngelerdeydi ve on yıllar sonra doğal olarak bozulmaya başladılar.
Her yıl Dünya yörüngesine giren yeni uydu sayısının artmasıyla birlikte, görevler için büyük nesneler için 'kontrollü ömür sonu planları' yapmak ve uzay ajanslarının enkaz kaldırma teknolojisine yatırım yapması her zamankinden daha önemli hale gelecek.
