Zürafaların neden bu kadar uzun boyunlu oldukları hep merak edilmiştir. Cevap oldukça açık görünüyor: Afrika'daki yüksek akasya ağaçlarının lezzetli yapraklarına ulaşmak için. Bu, sadece zürafalara özel bir beslenme avantajı sağlıyor. Böylece, diğer memelilerin yerde rekabet etmek zorunda kaldığı durumlarda zürafalar yıl boyunca üreyebilir ve kuraklıklara daha iyi dayanabilir.
Ancak uzun boyun beraberinde büyük bir maliyet getiriyor. Zürafanın kalbi, kanı metrelerce yukarı kafasına pompalamak için muazzam bir basınca ihtiyaç duyar. Yetişkin bir zürafanın kan basıncı genellikle 200 mm Hg'nin üzerindedir; bu, çoğu memelinin iki katından fazladır. Dinlenme halindeki bir zürafanın kalbi, dinlenen bir insanın tüm vücudundan daha fazla enerji harcar; hatta benzer büyüklükteki diğer memelilere kıyasla da durum böyledir.
Ancak, yapılan yeni bir araştırmaya göre, zürafanın kalbinin bu yerçekimine karşı mücadelesinde bazı beklenmedik yardımcıları var: hayvanın uzun bacakları.
'Elafe' ile Tanışın
Bu yeni çalışmada, tipik bir yetişkin zürafanın kan pompalaması için gereken enerji maliyeti hesaplanmış ve aynı ağaç tepesi yüksekliğine ulaşmak için kısa bacaklara ama daha uzun boyna sahip hayali bir hayvanla karşılaştırılmıştır. Bu kurgusal yaratık, Afrika'nın eland antilopunun gövdesi ile zürafanın boynunun birleşimiyle oluşturulmuş, "elaffe" olarak adlandırılmıştır.
Araştırma, bu "elaffe"nin toplam enerji bütçesinin %21'ini kalbini çalıştırmak için harcayacağını, zürafada bu oranın %16, insanlarda ise %6,7 olduğunu ortaya koymuştur. Zürafa, uzun bacakları sayesinde kalbini kafasına daha yakın tutarak, aldığı enerjinin net %5'ini tasarruf eder. Bu tasarruf, yılda 1,5 tondan fazla yiyeceğe denk gelir ki bu da Afrika savanasında yaşam ile ölüm arasındaki farkı yaratabilir.
Zürafalar Nasıl Çalışır?
Zoologların aktardığı bilgilere göre, zürafaların atalarının boyunları uzun olmasından önce uzun bacaklara sahip oldukları belirtiliyor. Bu, enerji açısından mantıklıdır. Uzun bacaklar kalbin işini kolaylaştırırken, uzun boyunlar işini zorlaştırır.
Ancak, uzun bacakların evrimi de kendi bedelini getirmiştir. Zürafalar, su içerken ön ayaklarını yaymak zorunda kalırlar, bu da onları yavaş ve savunmasız hale getirir. İstatistikler, zürafaların su içmeye geldiklerinde, yırtıcı bir hayvan tarafından yakalanma olasılığı en yüksek olan av memelileri olduğunu göstermektedir.
Bir Boyun Ne Kadar Uzun Olabilir?
Kalbin enerji maliyeti, boynun yüksekliğiyle doğru orantılı olarak artar, bu nedenle bir sınır olmalı. Örneğin, 13 metre yüksekliğe ulaşan sauropod dinozoru Giraffatitan'ın boynu 8,5 metreydi. Bu, kanı kafasına ulaştırmak için yaklaşık 770 mm Hg'lik bir kan basıncı gerektirirdi; bu da ortalama bir memelide görülenin neredeyse sekiz katıdır. Kalbin bu kanı pompalamak için harcayacağı enerji, vücudun geri kalanının toplam enerji maliyetini aşacağı için bu durum pek olası görünmemektedir. Sauropod dinozorları kafalarını bu kadar yükseğe kaldıramazlardı. Hatta, tarihteki hiçbir kara hayvanının yetişkin bir erkek zürafanın boyunu aşması pek olası değildir.
