Bilim insanları, Samanyolu Galaksisi'nin dışındaki bir yıldızın buz yatağında yaşamın temelini oluşturan birden fazla karmaşık molekülü ilk kez tespit etti. James Webb Uzay Teleskobu (JWST) sayesinde yapılan gözlemler, Büyük Magellan Bulutsusu'ndaki genç bir yıldızın etrafında beş farklı karbon bazlı bileşiğin varlığını ortaya koydu. Bu bulgular, evrenin erken dönemlerinde karmaşık moleküllerin nasıl oluştuğuna dair önemli ipuçları sunabilir.
Dünya'dan 160 bin ışık yılı uzaklıkta bulunan Büyük Magellan Bulutsusu, Samanyolu'na yakın yörüngede dönen cüce bir galaksi. Bu bulutsu, sıcak ve parlak yıldızları nedeniyle yoğun morötesi radyasyona maruz kalıyor ve Samanyolu'na kıyasla daha az ağır element içeriyor. Bu koşullar, evrenin ilk dönemlerindeki galaksilerin özelliklerini yansıtıyor.
Araştırmacılar, bu tür koşulların bulunduğu bir bölgede elde edilen verilerin, evren daha gençken var olan uzak galaksileri anlamamıza yardımcı olacağını belirtiyor. Ağır elementlerin (karbon, azot ve oksijen gibi) kimyasal reaksiyonlar için daha az bulunabildiği bu ilkel ortamlarda karmaşık organik kimyanın nasıl geliştiği de bu çalışmalarla aydınlatılıyor.
Mart 2024'te teleskop, Büyük Magellan Bulutsusu'ndaki ST6 adlı genç bir yıldıza odaklandı. Kızılötesi ışığı ölçebilen cihazlarla yapılan analizler sonucunda, yıldızın buz yatağında metanol, asetaldehit, etanol, metil format ve asetik asit gibi beş karmaşık karbon bazlı molekül belirlendi.
Bu moleküllerden sadece metanol, daha önce Samanyolu dışındaki genç yıldızlarda tespit edilmişti. SİRKEnin ana bileşeni olan asetik asidin ise uzay buzullarında kesin olarak bulunması ilk kez gerçekleşti.
Araştırmacılar, JWST'nin olağanüstü gözlem kalitesi sayesinde, tek bir spektrumdan daha önce hiç elde edilemeyen devasa miktarda bilgi toplandığını vurguluyor. Ayrıca, glikolaldehit adı verilen ve hayat için gerekli olan RNA'nın bir bileşeni olan riboz gibi şekerlerin oluşumunda rol oynayabilen bir kimyasalın varlığına işaret eden sinyaller de tespit edildi. Ancak bu durumun kesinleşmesi için daha fazla inceleme gerekecek.
Büyük Magellan Bulutsusu'ndaki bu karmaşık moleküllerin bulunması, toz taneciklerinin yüzeyinde meydana gelen kimyasal reaksiyonların, zorlu koşullar altında bile karmaşık moleküller üretebildiğini gösteriyor. Ekip, gelecekteki çalışmalarında hem Samanyolu içinde hem de komşu galaksilerdeki diğer genç yıldızların etrafında benzer molekülleri araştırmayı planlıyor.
Bu keşifle birlikte, evrende karmaşık kimyanın nasıl ortaya çıktığına dair anlayışta önemli ilerlemeler kaydedildiği ve yaşamın kökenine dair araştırmalar için yeni olasılıkların kapılarının aralandığı belirtiliyor.
