Geçtiğimiz hafta Beyaz Saray'da Silikon Vadisi'nin önde gelen isimleriyle bir araya gelen Melania Trump, yapay zekayı Amerika Birleşik Devletleri'nin tarihinde ilerlemenin en büyük motoru olabileceği şeklinde övmüştü. Ancak, bu gelişmenin hemen yanı başında, MAGA (Make America Great Again) hareketinin sıkı destekçilerinin toplandığı bir otel salonunda, önde gelen Cumhuriyetçi Josh Hawley farklı bir mesaj veriyordu. Missouri Senatörü Hawley, yapay zekanın "sıradan insanın özgürlüğünü tehdit ettiğini" ve hatta Cumhuriyet'i baltalayabileceğini savunuyordu.
Hawley, yapay zeka devriminin şu anda en güçlü insanların gücünü pekiştirdiğini ve çiftçiyi, montaj hattı çalışanını, inşaat işçisini ikame etmeyi hedeflediğini belirtti. Büyük Teknoloji (Big Tech) şirketlerinin sıkı bir eleştirmeni olan Hawley'nin bu yorumları, ABD'nin sağ kanadında giderek artan bir kesim tarafından destekleniyor. Bu durum, Başkan Donald Trump yönetiminin yapay zeka önündeki düzenleyici engelleri kaldırması ve teknolojinin kullanımını hızlandırmasıyla beklenmedik bir çelişki yaratıyor.
MAGA hareketinin ideolojik merkezinde yer alan Ulusal Muhafazakarlık Konferansı'na katılan Evanjelik vaizler, siyasi stratejistler ve akademisyenler, bu teknolojiye karşı büyük bir tepki içindeydiler. Konferansta konuşan evrimsel psikolog Geoffrey Miller, ileri düzey yapay zekanın işsizlik, aileler, kültür ve eğitim üzerindeki etkileri konusunda endişeler taşıdığını dile getirdi. Miller'a göre, yapay zeka endüstrisi, ulusal muhafazakarlıkla neredeyse hiçbir ideolojik örtüşme paylaşmıyor.
Miller, Trump yönetiminin politika platformunu şekillendirmeye yardımcı olan gruplardan gelen katılımcıların konuşmaya "ezici bir şekilde olumlu" yaklaştığını ve daha fazla bilgi edinmek isteyenlerin sayısının çokluğunu gözlemlediğini ekledi. Öte yandan, MAGA'nın sağ kanadındaki bazı isimler, Büyük Teknoloji şirketlerinin Trump'a olan desteğinin dönüşümünden uzun süredir şüphe duyuyor.
Eski Beyaz Saray stratejisti Steve Bannon, Mark Zuckerberg'in Facebook platformunu Demokratlara yardım etmek için kullandığı gerekçesiyle hapse atılması çağrısında bulunmuştu. Ancak yapay zekanın yükselişi, şüphecilere Silikon Vadisi elitlerine karşı kullanabilecekleri yeni bir koz sundu. Anthropic CEO'su Dario Amodei'nin, yapay zekanın beş yıl içinde beyaz yakalı giriş seviyesi işlerin yarısını ortadan kaldırabileceği yönündeki uyarısı, bazı sağcılar tarafından Trump'ın teknolojiyi sınırlaması gerektiği çağrılarıyla karşılandı.
Hristiyan muhafazakarlar, yapay zeka botlarının sunduğu arkadaşlığın topluma zarar vereceğinden veya insanları evlilikten caydıracağından endişe ediyor. Ayrıca yapay zeka pornografisi ve teknolojinin insanları "soyması" kullanılmasına dair kaygıları da mevcut.
Bu muhafazakar tepki, yapay zeka sohbet robotlarıyla (chatbot) uzun süreli etkileşimlerin ardından cinayet işleyen insanlar ve intihar eden gençler hakkında çıkan haberlerle yoğunlaştı. OpenAI'nin ChatGPT'sinin de dahil olduğu bu sohbet robotlarıyla yaşanan olumsuz olaylar sonrası, 16 yaşındaki Adam Raine'in intiharının ardından ailesinin şirkete dava açtığı biliniyor. Aile, sohbet robotunun intihar için en iyi malzemeler hakkında ipuçları bile verdiğini iddia ediyor. (Bu gelişmenin ardından OpenAI, ChatGPT'de gençler için yeni güvenlik protokolleri duyurdu.)
Muhafazakar medya figürleri, bu olayı "dehşet verici" olarak nitelendirirken, Trump'ın Yüksek Mahkeme adaylarının Senato'dan geçmesine yardımcı olan müttefiki Mike Davis, "yapay zeka oligarkları Kongre'den yasal rahatlama dilendiğinde" Raine'in ailesiyle yapılan TV röportajını "izlemeyi ve hatırlamayı" tavsiye etti.
Sağ kanattaki yapay zeka karşıtı tepkinin ilk işaretlerinden biri, Bannon ve Davis'in Cumhuriyetçileri, eyaletlerin yapay zekayı kendilerinin düzenlemesini engelleyecek olan Trump'ın "büyük, güzel, yasa tasarısının" bir bölümünü iptal etmeye ikna etmeleriyle bu yaz ortaya çıktı. Yapay zeka endüstrisi, sektörün yasal netlik kazanması gerekçesiyle bu moratoryum için yoğun lobi faaliyeti yürütmüştü.
Anketler, sağ kanattaki şüphecilerin ülkenin ruh halini daha iyi anladığını gösterdi. Bir kamuoyu araştırması, seçmenlerin %55'inden fazlasının bu maddeye itiraz ettiğini, 18-34 yaş arası gençlerde ise bu oranın %70'e yükseldiğini ortaya koydu. Aile Çalışmaları Enstitüsü'nde Aile İlk Teknoloji Girişimi direktörü Michael Toscano, "Yasa destekçisi Senatör Ted Cruz bile kendi moratoryumuna karşı oy kullandı, çünkü rüzgarın o kadar güçlü bir şekilde başka yöne döndüğü açıktı ki, buna direnmek imkansızdı" dedi. Toscano, yapay zekayı "kötü niyetli bir teknoloji" olarak tanımlıyor.
Serbest piyasa politikalarını savunan R Street Institute'tan kıdemli araştırmacı Adam Thierer, moratoryumun yenilgisini "Amerikan teknoloji politikasında büyük bir an" olarak nitelendirdi. Trump yönetiminin, Silikon Vadisi yatırımcısı David Sacks gibi isimlerin başkan için yapay zeka politikasını yönlendirmesiyle Büyük Teknoloji'yi kucaklamasına rağmen, sağ kanattaki husumetin arttığını belirtti. Thierer'a göre, bazı Cumhuriyetçiler, ilerici politikalarıyla bilinen teknoloji yöneticileri tarafından Trump'ın platformlardan çıkarılmasına hala kızgın. Onlara, "teknolojik yeniliğin faydalarına temelden şüpheyle yaklaşan sesli ve büyüyen bir muhafazakar grup" da katıldı.
MAGA şüphecileri bir yanda, başkanın Büyük Teknoloji müttefikleri diğer yanda olmak üzere, "muhafazakar hareketin ruhu için bir savaş" yaşanıyor. Bazı önde gelen destekçiler, özellikle yapay zekanın birçok savunucusunun öne sürdüğü gibi işleri yerinden etmeye başlaması durumunda, popüler hoşnutsuzluğun Trump'ın Cumhuriyetçi Partisi için bir tehdit oluşturduğunu uyarıyor.
MAGA hareketinin en önde gelen medya figürlerinden Tucker Carlson, bir teknoloji konferansında yaptığı konuşmada, "Çiftçi işçilerini yerinden edebilirsiniz, ne yapacaklar? Fabrika işçilerini yerinden edebilirsiniz, uyuşturucu ve fast food ile intihar ederler. Ama avukatları ve kar amacı gütmeyen sektör çalışanlarını yerinden ederseniz, bir devrim yaşarsınız" dedi.
Bir önde gelen Cumhuriyetçi stratejiste göre, bu durum Trump'ın Silikon Vadisi patronlarıyla olan yakınlığının gelecek yılki ara seçimler öncesinde yönetimi için "önemli bir risk" oluşturduğunu gösteriyor. Stratejist, "Bu gerçek bir iki ucu keskin kılıç – yönetim yapay zekayı benimsemek zorunda çünkü ABD yapay zekada lider değilse Çin lider olacaktır" diyerek, Sacks ve Trump danışmanı Michael Kratsios'un yapay zeka politika platformları için yaptıkları argümanları yineledi. Ancak, "önümüzdeki yıl işsizlik oranlarında ani bir artış görebilirsiniz" diye de ekledi.
Diğer MAGA destekçileri, Trump'ı, kendileri için bir tehdit olarak gördükleri yapay zeka sektörünü bu kadar coşkuyla savunmaktan vazgeçmeye çağırıyor. Toscano, "Muhafazakarların uyum sağlaması için konulan baskı... hoşnutsuzluğa davetiye çıkarıyor" dedi. Aile hareketini, dini toplulukları ve Amerikan işçilerini temsil ettiğini iddia eden Cumhuriyetçi Parti'nin, bu grupların tamamına aykırı olanları kucaklamış gibi göründüğü uyarısında bulundu. Toscano, "Mevcut manzara, partinin en önemli üyelerinin Silikon Vadisi'nden gelenler olduğunu öne sürüyor" diye ekledi.
