Amerika Birleşik Devletleri'nde (ABD) yapay zeka (YZ) çiplerinin yasa dışı yollarla ülke dışına çıkarılmasını engellemek amacıyla dikkat çekici bir yasa teklifi hazırlanıyor. Teklife göre, Nvidia gibi ileri düzey YZ çip üreticilerinin ürünlerine yerleşik bir konum bildirme sistemi eklemesi zorunlu hale getirilebilir.
Bu sistemin, mevcut ve kolayca erişilebilen teknolojileri kullanarak bir YZ çipinin genel ülke seviyesindeki konumunu belirleyebileceği belirtiliyor. Hatta benzer bir sistemin başka bir büyük teknoloji şirketi tarafından kendi veri merkezlerindeki YZ çiplerinin konumunu izlemek ve hırsızlık gibi güvenlik ihlallerine karşı korunmak için kullanıldığı iddia ediliyor.
ABD hükümeti, 2022'den bu yana Çin'in ileri teknolojiye erişimini sınırlamak ve ülkenin YZ teknolojisindeki üstünlüğünü korumak amacıyla gelişmiş çip ihracatına yönelik yasaklar uyguluyor. Bu yasaklar son dönemde daha önce izin verilen bazı modellere kadar genişletilmiş, bu da büyük çip üreticileri için önemli kayıplara yol açmıştı.
Ancak uygulanan yasaklar ve yaptırımların yeterince etkili olmadığı yönünde eleştiriler mevcut. Çinli şirketlerin gelişmiş çipleri kaçak yollarla ülkeye soktuğuna dair doğrulanmış haberler ve hatta önde gelen YZ modelleri geliştiren firmaların kaçak Nvidia YZ çipleri kullandığı iddiaları ortaya atıldı. Ayrıca, ihracat kontrollerinden sorumlu ABD kurumunun kaynak yetersizliği yaşadığı ve çip üreticilerinin gönüllü uyumluluğuna dayandığı da belirtiliyor.
Yeni yasa teklifi, bu sorunu çözmeyi amaçlıyor. Teklife göre, YZ çipleri çevrimiçi olduklarında güvenli bir sunucuya konumlarını iletecek. Çipin sinyali göndermesi ile sunucunun alması arasındaki zaman farkının, çipin yaklaşık konumunu belirlemek için yeterli olacağı düşünülüyor. Teknik uzmanlar, bu yöntemin uygulanabilir ve işe yarayabilir olduğunu ifade ediyor.
Coğrafi Engelleme (Geo-blocking) Tartışmaları
Teklif sahibi siyasetçi, bu takip sisteminin ötesine geçmeyi de hedefliyor. Çiplerin, uygun ihracat lisanslarına sahip olmadıklarını tespit etmeleri durumunda çalışmayı durdurmalarını da istiyor. Bu, sadece konum belirlemekten teknik olarak çok daha zorlu bir hedef olsa da, çip ve modül sağlayıcılarıyla yapılacak detaylı görüşmelerle nasıl uygulanabileceğinin tartışılabileceği belirtiliyor.
Bu tür teknolojilerin çiplerin içine yerleştirilmesinin, özellikle gizlilik endişeleri nedeniyle bazı tepkilere yol açması muhtemel. Buna rağmen, yasa teklifinin ABD'deki farklı partilerden destek gördüğü ifade ediliyor.
