Yapay zeka teknolojilerinin hızla geliştiği bu dönemde, küresel çip tedarik zincirleri de mercek altında. Singapur'da, yapay zeka firması DeepSeek için Nvidia çipleri kaçakçılığı yapmakla suçlanan üç kişinin yargılandığı davanın duruşmaları, savcılığın ek belge incelemesi ve uluslararası soruşturma ortaklarından yanıt beklemesi nedeniyle 22 Ağustos 2025 tarihine ertelendi.
Olayın detaylarına göre, 41 yaşındaki Woon Guo Jie ve 49 yaşındaki Alan Wei Zhaolun adlı Singapur vatandaşları ile 51 yaşındaki Çin uyruklu Li Ming, dolandırıcılık suçlamasıyla karşı karşıya. Üçlünün, 2023 ve 2024 yıllarında satın aldıkları sunucular ve diğer ekipmanların nihai varış noktaları hakkında tedarikçilere yanlış beyanlarda bulundukları iddia ediliyor.
Bu üç kişi, Singapur yetkililerinin, DeepSeek'e yasaklı Nvidia GPU'ları sağladığı iddia edilen büyük bir kaçakçılık şebekesini çökertmesinin ardından bu yılın başlarında tutuklanmıştı. Soruşturma, 2024 yılının Aralık sonunda, Amerikan yapımı yapay zeka büyük dil modelleriyle rekabet edebilecek gelişmiş bir model olan DeepSeek'in ortaya çıkmasıyla tetiklendi. ABD, şirketin yapay zeka GPU'larını yasa dışı yollarla elde ettiğinden şüpheleniyordu. Özellikle Nvidia'nın Singapur'daki satış gelirlerinin %28'ini oluşturduğu, ancak teslimatlarının sadece %1'inin ülke içinde yapıldığı rapor edilmesi bu şüpheleri artırdı.
Washington'ın en gelişmiş yapay zeka GPU'larına yönelik ihracat kısıtlamalarını açıklamasından bu yana çip kaçakçılığı yaygın bir sorun haline geldi. Bu kısıtlamalara rağmen Çin'e Nvidia GPU'ları kaçıran yeraltı ağlarına dair birçok rapor bulunuyor. Hatta bazı Çinli iş insanlarının yasa dışı yollarla elde ettikleri bu çipleri sosyal medyada sergilemeleri dikkat çekmişti. Bu durumlar üzerine ABD'li yasa koyucular, hem ABD Ticaret Bakanlığı'ndan hem de Nvidia gibi özel şirketlerden yanıt talep ediyor. Ancak yapay zeka devi Nvidia, kara listeye alınan kuruluşlara GPU gönderdiğini reddediyor ve her zaman ihracat kontrol gerekliliklerine uyduğunu belirtiyor. Hatta Nvidia CEO'su Jensen Huang, aksini söyleyen çok sayıda rapora rağmen "Yapay zeka çipinde herhangi bir yönlendirme olduğuna dair kanıt yok" açıklamasını yapmıştı.
Singapur'un Güneydoğu Asya'da önemli bir iş merkezi olarak bilinmesi nedeniyle birçok şirketin fatura adreslerini burada göstermesi yaygın bir durum. Bu durum, ödemenin Singapur'dan yapılmış olmasına rağmen sipariş edilen ürünlerin mutlaka oraya teslim edilmediği anlamına geliyor. Bu da gelişmiş sunucular gibi kontrol altındaki ürünlerin nihai varış noktasını takip etmeyi zorlaştırıyor. İşte bu nedenle ABD, şirketleri yüksek performanslı oyun ve yapay zeka GPU'larına takip teknolojisi yerleştirmeye zorlayacak bir yasa tasarısı üzerinde çalışıyor.
