Yapay zeka (YZ) alanındaki devrimsel gelişmelerle birlikte, daha hızlı ve daha yüksek kapasiteli bellek çözümlerine olan ihtiyaç her geçen gün artıyor. Bu doğrultuda, flash bellek teknolojilerinde öncü rol oynayan SanDisk ve yüksek bant genişlikli bellek (HBM) pazarında önemli bir oyuncu olan SK hynix, yapay zeka hızlandırıcıları için yeni bir bellek standardı oluşturmak amacıyla güçlerini birleştirdi. Bu işbirliği, mevcut DRAM tabanlı HBM çözümlerine alternatif olabilecek ve daha yüksek kapasite sunabilecek bir NAND tabanlı bellek teknolojisi olan Yüksek Bant Genişlikli Flash (HBF) üzerine odaklanacak.
Geleneksel HBM, yalnızca DRAM teknolojisini kullanırken, HBF mimarisi bellek yığınlarının bir kısmını NAND flash ile değiştirerek gecikme süresini bir miktar artırıp, bunun karşılığında önemli ölçüde daha yüksek kapasite ve kalıcılık (non-volatility) sunuyor. Bu yaklaşım, HBM'ye kıyasla 8 ila 16 kat daha fazla kapasite sağlarken, benzer bant genişliği seviyelerini daha uygun maliyetlerle hedefliyor. Ayrıca, veriyi saklamak için sürekli güç gerektiren DRAM'in aksine NAND flash kalıcı bir depolama sunarak enerji verimliliğini artırıyor.
Bu özellikler, özellikle enerji verimliliğinin kritik olduğu YZ çıkarım (inference) uygulamaları için büyük önem taşıyor. Büyük bulut altyapılarına sahip şirketler, çıkarım işlemlerini uç noktalara taşırken, YZ veri merkezlerindeki soğutma bütçeleri de pratik limitlere ulaşmış durumda. Bu noktada HBF, daha düşük enerji tüketimi ve daha yüksek depolama yoğunluğu ile önemli bir çözüm ortağı olabilir.
Birkaç yıl önce yapılan ve büyük ilgi gören bir araştırma, büyük dil modellerinin (LLM) SSD'leri ek bellek katmanı olarak kullanarak DRAM üzerindeki bellek baskısını hafifletmeyi önermişti. SanDisk ve SK hynix'in bu vizyonu hayata geçirme çabası, NAND flash'ın yüksek kapasitesini HBM benzeri bant genişliği tasarımlarıyla birleştirerek, YZ modellerinin çalışması için gereken termal ve maliyet yüklerini azaltmayı amaçlıyor.
Bu gelişme, sektördeki genel eğilimlerle de uyumlu. Samsung'un kendi flash tabanlı YZ depolama çözümü "PBSSD"yi duyurması ve yeni nesil HBM4 DRAM üzerine çalışmaları bu yöndeki adımları gösteriyor. Nvidia'nın gelecekteki GPU'larında da flash entegrasyonunun, maliyet ve güç tüketimini artırmadan belleği ölçeklendirmek için bir yol sunması bekleniyor.
SanDisk'in HBF prototipi, Flash Memory Summit 2025'te sergilendi ve şirketin tescilli BiCS NAND ve CBA wafer birleştirme teknolojileri kullanılarak geliştirildi. SanDisk, HBF'nin gelişimini ve ekosistem stratejisini yönlendirmek üzere sektörden önemli isimlerin yer aldığı bir Teknik Danışma Kurulu oluşturdu. Bu durum, şirketin HBF'yi sadece kendi ürünü değil, aynı zamanda sektör genelinde bir standart haline getirme niyetini de vurguluyor.
Örnek HBF modüllerinin 2026'nın ikinci yarısında, bu teknolojiyi entegre eden ilk YZ çıkarım donanımlarının ise 2027'nin başlarında piyasaya sürülmesi bekleniyor. Henüz belirli cihazlar veya ortaklar açıklanmasa da, sektör analistleri SK hynix'in Nvidia ve diğer YZ çip üreticileriyle olan yakın ilişkisinin, standartlar belirlendikten sonra benimsenmeyi hızlandırabileceğini öngörüyor. Hatta daha önce Intel'in eski grafik şefi ve şimdi kendi girişimini yöneten Raja Koduri de YZ GPU'ları için HBF'yi destekleyecek SSD teknolojisi konusunda SanDisk ile danışmanlık yapmak üzere işbirliği yapmıştı.
Bu işbirliğinin başarılı olması durumunda, DRAM, flash ve potansiyel olarak yeni kalıcı bellek türlerinin YZ hızlandırıcıları içinde bir arada bulunduğu heterojen bellek yığınlarının önü açılabilir. Bu sayede, giderek artan HBM maliyetlerine karşı daha iyi bir alternatif sunulurken, bellek sınırlarına takılan yeni nesil modellerin geliştirilmesinin de önü açılabilecek. Zira SK hynix, şu anda dünyanın en çok satan bellek üreticisi konumunda ve kendi geliştireceği olası alternatiflerden önemli ölçüde fayda sağlayacaktır.
