Çin'in Tiangong uzay istasyonundan alınan örnekler, Dünya'da daha önce hiç görülmemiş bir bakterinin izlerini ortaya çıkardı. Bu yeni bakteri türü, gezegen yüzeyinin yüzlerce kilometre üzerindeki zorlu uzay koşullarında hayatta kalmasına yardımcı olabilecek özelliklere sahip.
Keşiflerine istasyonun adını veren araştırmacılar, Niallia tiangongensis adı verilen bu yeni türün ve benzerlerinin incelenmesinin, uzun süreli görevlerde astronot sağlığını ve uzay aracı işlevselliğini korumak için kritik öneme sahip olabileceğini belirtiyor.
Örnekler, Shenzhou-15 ekibi tarafından Mayıs 2023'te uzay istasyonundaki bir kabinden alındı. Bu çalışma, uzay istasyonu yerleşim alanı mikrobiyom programı kapsamındaki iki araştırmadan biriydi.
Yapılan takip çalışmaları, uzay istasyonu ortamında yaşayan mikropların büyümesini izledi ve bileşim ve işlev açısından Uluslararası Uzay İstasyonu'nda bulunanlardan farklı bir mikrobiyom yapısını ortaya koydu.
Yeni tür, bilinen bir suş olan Niallia circulans'ın yakın bir akrabası gibi görünüyor. Çubuk şeklinde, toprakta yaşayan bu bakteri, birkaç yıl önce yeni bir cins sınıflandırmasına dahil edilmişti. Daha önce patojenik bir Bacillus formu olarak kabul ediliyordu.
Tıpkı Bacillus türleri gibi, N. circulans ve onun uzayda yaşayan akrabaları da, büyük stres zamanlarında hayatta kalmak için temel kimyalarını dayanıklı sporlara paketler. N. tiangongensis'in istasyonda mı evrimleştiği yoksa ayırt edici özelliklerinin bir kısmıyla spor formunda mı geldiği henüz net değil.
Genleri ve işlevleri üzerine yapılan analizlere göre, yeni türün nitrojen ve karbon kaynağı olarak jelatini parçalama konusunda benzersiz bir yeteneği var. Bu yetenek, koşullar zorlaştığında korunmak için bir biyofilm tabakası oluşturması gerektiğinde işe yarıyor.
Öte yandan, akrabalarının kolayca tükettiği diğer enerji dolu maddeleri kullanma yeteneğini kaybetmiş gibi görünüyor.
Bu keşif sadece Niallia cinsinin ne kadar çeşitli mikroorganizmalardan oluşabileceğini göstermekle kalmıyor, aynı zamanda bazı bakteri çeşitlerinin yörüngedeki yaşam alanlarımızda ne kadar kolay yerleşebildiğini de ortaya koyuyor.
Bu durumla ilgili yapabileceklerimiz de çok sınırlı. Araştırmalar, steril olduğunu düşündüğümüz ortamlarda bile mikropların inanılmaz bir hayatta kalma yeteneğine sahip olduğunu gösteriyor. Bu yetenek, DNA onarımı ve diğer mikroplar için toksik olacak maddelere karşı dirençle bağlantılı genlerden kaynaklanıyor.
Düşmanı tanımak, onunla başa çıkma yolunda açıkça önemli bir adım. Onların varlığını veya uyum sağlama yeteneklerini engelleyemiyorsak, mikropların uzayda yaşamaya nasıl adapte olacağını tahmin edebilmemiz hayati önem taşıyor.
Niallia tiangongensis'in Tiangong'daki astronotların sağlığı için herhangi bir tehdit oluşturup oluşturmadığı henüz belirlenmedi. Ancak kuzeninin bağışıklık sistemi zayıf hastalarda sepsise neden olabilmesi ve kendisinin jelatini parçalama gibi yeni keşfedilen yeteneği göz önüne alındığında, bu ve diğer uzay mikroplarından kaynaklanan sağlık sorunları potansiyeli ciddi bir konu.
Ay'a ve ötesine yönelik görevler planlanırken, uzayımızı paylaşan minik yolcuların evden uzakta bir yaşama ne kadar uygun olabileceğini bilmek hiç bu kadar önemli olmamıştı.
