Vücudumuzun farklı bölümlerinin birbiriyle nasıl bağlantılı olduğunu ve birlikte nasıl çalıştığını giderek daha fazla öğreniyoruz. Şimdi ise yeni bir araştırmanın sonuçları, bağırsaklarımızdaki bakteriler ile uykusuzluk (insomnia) riski arasındaki bağlantıyı gözler önüne seriyor.
Çin ve ABD'li bilim insanlarının gerçekleştirdiği bu çalışma, gece uyumada yaşanan zorlukların, sindirim sistemimizdeki mikroorganizmaların çeşitliliğinden kaynaklanabileceğini öne sürüyor. Daha da ilginci, bu ilişkinin karşılıklı olduğu anlaşılıyor; yetersiz uyku, bağırsaklardaki mikrobiyal dengeyi bozarak uykusuzluktan kurtulmayı zorlaştıran bir geri bildirim döngüsü oluşturabilir. İlerleyen araştırmalarla, bu bulgulardan yola çıkarak yeni tedavi yöntemleri geliştirilebilir.
Bilim insanları, yayımladıkları makalede, "Bağırsak mikrobiyotasının bileşimindeki ve işlevindeki değişiklikler, insomnia hastalarında sıkça gözlemlenmektedir," ifadelerini kullanıyor. "Ancak, bu değişikliklerin insomnia belirtileriyle olan nedensel bağlantıları henüz tam olarak netleşmiş değil."
Nanjing Tıp Üniversitesi'nden psikiyatrist Shangyun Shi liderliğindeki ekip, Mendelyen Randomizasyon adı verilen istatistiksel bir yaklaşım kullandı. Bu yöntem, doğumda belirlenen ve yaşam tarzı gibi faktörlerden etkilenmeyen genetik varyasyonları inceleyerek, bir faktörün diğerini gerçekten etkileyip etkilemediğini belirlemeye yardımcı oluyor.
400.000'den fazla kişinin genetik ve sağlık verilerini analiz eden araştırmacılar, birden fazla net eşleşme tespit etti. Belirli bakteri türlerinin insomnia riskini artırdığı, bazı bakterilerin ise bu riski azalttığı görüldü. En güçlü kanıtlar, Clostridium innocuum grubu bakterilerin insomnia riskini artırmasıyla ilgiliydi. Normalde tehlikeli olmayan bu bakteri türünün, bazı kişilerde uykusuzluğa katkıda bulunduğu anlaşılıyor.
Araştırmacılar, "Sırasıyla 14 ve 8 adet bakteri taksonunu, insomnia ile pozitif ve negatif ilişkili olarak belirledik. Ayrıca, insomnia'nın 19 adet mikrobiyal taksonla ilişkili ters etkileri de tespit edildi," diye belirtiyor.
Bilim insanları, bağırsak-beyin ekseninin çift yönlü çalıştığını ve önceki araştırmaların bunu stres seviyeleri, nörodejeneratif hastalıklar ve otizm ile DEHB gibi durumlarla ilişkilendirdiğini zaten biliyor. Bu araştırmanın arkasındaki bilim insanları, bazı bakterilerin başlattığı veya durdurduğu kimyasal reaksiyonların bu yeni bulguları açıklayabileceğini düşünüyor. Bu alanda hala erken aşamalarda olunduğu ve tüm katılımcıların Avrupa kökenli olduğu bu çalışmanın, farklı popülasyonlarda daha fazla araştırmaya ihtiyaç duyduğu vurgulanıyor.
Bağırsak mikroplarının, uykusuzluk sorununun yalnızca bir parçası olduğu unutulmamalıdır. İşyerindeki stres veya alkol tüketimi gibi başka faktörler de uykusuzluğa neden olabilir. Ancak bağırsak bakterilerinin kesinlikle daha detaylı incelenmesi gereken bir faktör olduğu görülüyor.
Sonuç olarak, prebiyotikler ve probiyotikler bu bağlantıdan faydalanmak üzere geliştirilebilir ve dışkı nakli de uykusuzluk tedavisi için bir yöntem olarak kullanılabilir. Araştırmacılar, "Genel olarak, insomnia'nın bağırsak mikrobiyotası üzerindeki ve tersine bağırsak mikrobiyotasının insomnia üzerindeki etkileşimli etkileri, bağışıklık düzenlemesi, inflamatuar yanıt, nörotransmitter salınımı ve diğer moleküler ve hücresel yolları içeren karmaşık iki yönlü bir ilişkiyi temsil etmektedir," şeklinde açıklıyor.
