Meme kanseri tedavisinde başarı oranına rağmen, vakaların yaklaşık yüzde 30'unda tümörler geri dönebiliyor. Dünya genelinde her yıl 685 bin kişinin hayatını kaybetmesine neden olan bu nüks durumunu azaltabilecek yeni bir yöntem üzerinde çalışılıyor.
Yapılan bir araştırmaya göre, vücutta kalan uyuyan tümör hücrelerini (DTCs) hedef almak, hastaların kanserden tamamen kurtulmasına yardımcı olabilir.
Mevcut uygulamada, meme kanseri tedavisi gören hastalar, tümörün geri dönüp dönmediğini görmek için dikkatle izleniyor. Ancak yeni yaklaşım, bekleme ve izleme yerine, nüksün temel nedenlerine yönelik ilaçlarla saldırıyı hedefliyor.
Araştırmayı yürüten ekibin bir üyesi, “Şu anda bir hastanın kanserinin ne zaman veya geri dönüp dönmeyeceğini bilmiyoruz. Bizim yola çıktığımız sorun buydu. Çalışmamız, uyuyan tümör hücrelerini hedef alarak nüksü önlemenin gerçek bir umut vaat eden strateji olduğunu gösteriyor ve umarım bu alanda daha fazla araştırmayı teşvik eder,” ifadelerini kullanıyor.
Uyuyan hücrelerin, tedavi için potansiyel hedefler olarak doğrulanması son birkaç yıla dayanıyor. Diğer güncel çalışmalar da DTC'lere ulaşmak için kullanılabilecek yollar ve ilaçlara işaret ediyor. Bu doğrultuda araştırmacılar, otoimmün hastalıkları tedavi eden hidroksiklorokin veya mevcut bir anti-kanser ilacı olan everolimus'u veya her ikisini birden kullanmayı denediler.
Daha önce meme kanseri geçirmiş ve DTC'leri olduğu teyit edilen 51 kişiye uygulanan bir dizi testin sonuçları oldukça çarpıcıydı. Tek başına kullanılan ilaçlar DTC'lerin yüzde 80'ini temizlerken, birlikte kullanıldıklarında yüzde 87'lik bir temizlik sağladılar.
Her iki ilaç grubunda yer alan tüm katılımcılar, üç yılın sonunda kanserden tamamen kurtulmuşlardı. Tek bir ilacı kullananlarda ise hayatta kalma oranı hala etkileyici bir şekilde yüzde 92-93 civarındaydı.
Benzer olumlu sonuçlar, insan denemelerinden önce yaklaşımın etkinliğini test etmek amacıyla yapılan fare modelleri üzerindeki çalışmalarda da görüldü. Bu hayvan deneyleri, ilaçların etki mekanizmalarına daha yakından bakılmasını da sağladı.
Araştırmacılardan biri, “Şaşırtıcı bir şekilde, aktif olarak büyüyen kanserlere karşı etkili olmayan bazı ilaçların bu uyuyan hücrelere karşı çok etkili olabileceğini bulduk. Bu, uyuyan tümör hücrelerinin biyolojisinin aktif kanser hücrelerinden çok farklı olduğunu gösteriyor,” diye belirtiyor.
Tüm meme kanseri kurtulanlarında bu DTC'ler bulunmasa da, bu hücrelere sahip olanlar için bu yeni tedavi yöntemi umut verici görünüyor. Bir sonraki aşamada, daha fazla katılımcıyla denemeler yürütmek ve farklı ilaç kombinasyonları ile dozları test etmek hedefleniyor.
Şu anda geri dönen meme kanserini tamamen ortadan kaldırmak neredeyse imkansız, bu da hastalığın genel ölüm oranının önemli bir kısmını oluşturuyor ve ilk tedavinin ne kadar etkili olduğu konusunda soru işaretleri bırakıyor.
Araştırmanın sonuçları bilimsel bir dergide yayımlandı.
