Bilim insanları, gezegen oluşumuna dair önde gelen teorilere göre var olmaması gereken bir yerde devasa bir gezegen keşfetti. Bu beklenmedik keşif, evrene bakış açımızı değiştirebilir.
Araştırmacılardan oluşan bir ekip, Dünya'dan yaklaşık 241 ışık yılı uzaklıkta, düşük kütleli kırmızı cüce bir yıldızın yörüngesinde dönen TOI-6894b adı verilen dev bir gezegen belirledi. Bu bulgular, gezegen oluşumunun standart modellerini zorlayan, giderek artan uzay cisimleri listesine yeni bir örnek ekliyor.
Keşif, bilim insanları için oldukça ilgi çekici. Araştırmacılar, bu kadar az kütleye sahip bir yıldızın bu denli büyük bir gezegeni nasıl oluşturabildiğini tam olarak anlamlandıramadıklarını belirtiyorlar. Bu tür bulgular, daha fazla ötegezegen arayışının temel amaçlarından birini oluşturuyor.
Yıllardır gökbilimciler, Güneş'in kütlesinin yaklaşık üçte birinden daha az kütleye sahip düşük kütleli yıldızların, dev gezegenleri oluşturmak için yeterli maddeyi toplayamayacağını düşünüyordu. Ancak bu tahminlere meydan okuyan birkaç örnek ortaya çıktı ve bilim insanları, gezegen oluşum teorilerini gözden geçirmek için başka örnekler bulmayı umuyor.
Bu tür gezegenleri aramak için, araştırmacılar NASA'nın 2018'de fırlattığı Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS) uydusuna yöneldi. Daha önceki çalışmalarda düşük kütleli yıldızların yörüngesinde dönen 15 potansiyel dev gezegen adayı tespit edilmişti, bunlardan biri de TOI-6894b idi. Ekip, TOI-6894b ve yıldızına odaklanarak, TESS'ten ve birkaç yer tabanlı teleskoptan ek gözlemler yaptı.
Bu verileri birleştiren araştırmacılar, TOI-6894b'nin kütlesinin Jüpiter'in kütlesinin yaklaşık %17'si kadar, yani Dünya'nın kütlesinin yaklaşık 53 katı olduğunu buldu. Gezegenin yarıçapı Satürn'ünkünden biraz daha büyük ve kendi yıldızının (Güneş'in kütlesinin yaklaşık %20'si kadar) etrafında sadece 3 günde bir tam tur atıyor.
Bu kırmızı cüce yıldız, şimdiye kadar dev bir gezegene ev sahipliği yaptığı keşfedilen en düşük kütleli yıldız olma özelliğini taşıyor. Bu keşif, dev gezegen oluşumunun uç noktalarını anlamak için bir köşe taşı olacak nitelikte.
Kırmızı cücelerin yörüngesinde dönen dev gezegen raporları hala nadir olsa da, bu keşif Samanyolu'nda bu tür devlerin çok daha fazla olabileceğini düşündürüyor. Galaksimizdeki yıldızların çoğu aslında tıpkı bu yıldız gibi küçük kütleli ve daha önce gaz devi gezegenlere ev sahipliği yapamayacağı düşünülen yıldızlar. Dolayısıyla, bu yıldızın dev bir gezegene ev sahipliği yapması, galaksimizde var olduğunu tahmin ettiğimiz toplam dev gezegen sayısı için büyük çıkarımlara sahip.
TOI-6894b ve düşük kütleli yıldızların yörüngesinde dönen diğer dev gezegenler, dev gezegenlerin nasıl oluştuğuna dair en yaygın teori olan çekirdek birikimi modeline zorluk çıkarıyor. Tipik olarak, bir dev gezegenin çekirdeği, etrafındaki gezegen oluşum diskinden gazı hızla çekebilecek kadar kütleli olana kadar büyür. Ancak düşük kütleli yıldızların etrafındaki disklerin, bunun gerçekleşmesi için yeterli madde içermesi beklenmiyordu.
Bunun yerine, TOI-6894b zamanla yavaşça gaz biriktirmiş olabilir veya kütle çekimsel olarak dengesizleşen bir gezegen oluşum diskinden çökerek oluşmuş olabilir. Bilim insanlarına göre, gezegenin atmosferindeki madde dağılımını incelemek, nasıl oluştuğuna dair ipuçları sunabilir.
Bu sistem, gezegen oluşum modelleri için yeni bir meydan okuma sunuyor ve atmosferini karakterize etmek için takip gözlemleri için çok ilginç bir hedef oluşturuyor. Araştırmacılar, gezegenin atmosferini gözlemlemek için önümüzdeki yıl içinde James Webb Uzay Teleskobu'nu kullanmayı planlıyor.
