Tesla, 2018'de onaylanan ancak yasal süreçlerde takılı kalan büyük bir ödeme paketinin yanı sıra, Elon Musk'ın şirketteki ilgisini canlı tutmak amacıyla yaklaşık 29,5 milyar dolar değerinde hisse senedi dağıtıyor. Bu, "ara ödeme" olarak adlandırılan bir plan kapsamında gerçekleşiyor.
Tesla Yönetim Kurulu Başkanı ve yönetim kurulu üyesi tarafından hissedarlara gönderilen bir mektupta, "Elon'u elde tutmak her zamankinden daha önemli. Olağanüstü yeteneklerimizi, özellikle de Elon'u elde tutmak ve motive etmek zorunlu." ifadeleri kullanıldı.
Mektupta ayrıca Musk'ın yönettiği birçok başka şirket olduğuna dikkat çekildi.
"Elon'un iş girişimlerinin, ilgi alanlarının ve zamanına yönelik potansiyel taleplerinin xAI, SpaceX, Neuralink, X Corp. ve The Boring Company gibi şirketlerdeki liderlik rolleri dahil olmak üzere geniş ve yaygın olduğunu kabul etmekle birlikte, bu ödülün Elon'u Tesla'da kalmaya ve eşsiz liderlik yeteneklerini Tesla hissedarları için değer yaratmaya ve Tesla'da yetenek kazanıp elde tutmaya teşvik edeceğine inanıyoruz. Açıkça belirtmek gerekirse, Elon'u kaybetmek sadece onun yeteneklerinin kaybı değil, aynı zamanda Tesla'da yetenek kazanma ve elde tutma konusunda bir mıknatıs görevi gören bir liderin de kaybı anlamına gelir." denildi.
Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na yapılan bir bildirimde duyurulan bu ara ödeme, mevcut hisse senedi fiyatına göre yaklaşık 29,5 milyar dolar değerinde 96 milyon hisse için geçerli. Musk, bu hisseleri 2018'deki ödeme planında olduğu gibi hisse başına 23,34 dolardan satın alacak. 2018 planı ise mevcut durumda 93 milyar doların üzerinde değere sahip 303,96 milyon hisse içindi.
Tesla ve Musk, Büyük Ödeme Planı İçin Mücadele Ediyor
2018 tarihli ödeme planı, Ocak 2024'te Delaware'deki bir mahkeme tarafından bir hissedar davası sonucu geçersiz kılınmıştı. Mahkeme, Tesla yönetim kurulunun bu planın Musk'ı şirkette tutmak için gerekli olup olmadığını hiç sorgulamadığını ve plana oy veren altı yöneticiden beşinin Musk'a bağlı veya çıkar çatışması içinde olduğunu belirtmişti.
Tesla, Haziran 2024'te ödeme planını yeniden onaylamak için bir hissedar oylaması yapmıştı, ancak mahkeme Aralık 2024'te bu kararı tekrar reddetti. Tesla'nın hissedarlara gönderdiği mektupta, şirketin "2018 CEO Performans Ödülü'nü yeniden tesis etmek için Delaware mahkemelerindeki yasal çabaların devam ettiği" belirtildi. Mektupta, Tesla'nın Delaware Yüksek Mahkemesi'nde bir duruşma günü beklediği için davanın çözümüne dair "net bir zaman çizelgesi olmadığı" ifade edildi.
Mektupta "Geçen yıl size bildirdiğimiz gibi, 2018 CEO Performans Ödülü Tesla için 2,3 milyar dolarlık bir stok bazlı tazminat gideri yarattı ancak yaklaşık 735 milyar dolarlık bir piyasa değeri artışı sağladı. Bu kadar olağanüstü getiriler sağlamasına rağmen, her iki hissedar oylamasında da büyük çoğunlukla desteklenmesine rağmen bu ödül yasal belirsizlik içinde kalmaya devam ediyor." denildi.
Tesla, bu 96 milyon hisseyi şirketin 2019 tarihli Hissedarlık Teşvik Planı kapsamında dağıttığını belirtti. Bu durum, hissedarların 2019 planını zaten onaylamış olması nedeniyle Tesla'nın yeni bir hissedar oylaması yapmaktan kaçındığı anlamına geliyor. Bazı hukuk profesörleri, 2019 planının o dönemde Musk için geçerli olacağının düşünülmediğini ve Tesla'nın 2019'da planı teklif ederken "Yönetim Kurulu, Bay Musk için tamamlanana, sona erene veya başka şekilde feshedilene kadar tek istisnai tazminat biçimi olarak 2018 CEO Performans Ödülü'nü niyet ediyor." şeklinde bir açıklama yaptığını belirtiyor.
“Elon'un Enerjisini Tesla'ya Odaklamak”
Yönetim kurulu üyeleri mektuplarında, 96 milyon hisselik ödülün "Elon'un enerjisini Tesla'ya odaklama" hedefine ulaşmada "kritik bir ilk adım" olduğunu belirttiler.
"Bu ara ödül, kendisine verilen hakların aşamalı olarak artmasını sağlayacak şekilde yapılandırılmıştır. Kendisi ve hissedarlar defalarca bunun onu bizim buradaki kritik çalışmalarımıza odaklanması için önemli bir teşvik unsuru olduğunu bize söyledi. Bunun hayati bir husus olduğuna inanıyoruz ve bu ödülü vermek için mevcut araçlarımızı, yani mevcut hissedarlık teşvik planımızı kullandık." şeklinde yazdılar.
Tesla yönetim kurulu, dün bu ara ödülü onayladı. Musk ve kardeşi Kimbal Musk, oylamalardan çekildi. Yönetim kurulu, "15 Kasım'daki yıllık toplantıda hissedarlara sunmayı planladığımız daha uzun vadeli bir CEO tazminat stratejisi üzerinde" çalıştığını da ekledi.
Ara ödül, iki yıl içinde hak kazanılacak ve Musk hisseleri beş yıl boyunca elinde tutmak zorunda kalacak. Ayrıca, 2018 planının yeniden yürürlüğe girmesi durumunda, Musk'ın aynı dönem için iki kez ödeme almasını engelleyen bir hüküm içeriyor.
Hissedarlara gönderilen mektupta, "Eğer Delaware mahkemeleri 2018 CEO Performans Ödülü'nü tamamen yeniden yürürlüğe koyarsa, bu ara ödül ya geri verilecek ya da 2018 CEO Performans Ödülü'nün bir kısmı iptal edilecek. Basitçe söylemek gerekirse, herhangi bir 'çifte kazanç' olamaz. Eğer mahkemeler lehimize karar verirse, Musk bu yeni ödülü 2018 CEO Performans Ödülü kapsamında alacağı seçeneklere ek olarak elinde tutamayacak." ifadesi kullanıldı.
Tesla Marka Sadakati Düştü
Ara ödül, Musk'ın Tesla'daki sahiplik oranını yaklaşık yüzde 13'ten yüzde 16'ya çıkarırken, tam 2018 ödeme planının onaylanması durumunda şirketin yüzde 20'sinden fazlasına sahip olacağı belirtiliyor. Musk, geçen ay yaptığı bir açıklamada, "O kadar az kontrolüm var ki, bu kadar insanımsı robot ordusu inşa ettikten sonra aktivist hissedarlar tarafından kolayca görevden alınabilirim." şeklinde dert yanmıştı.
Hayal kırıklığı yaratan satış rakamlarının ortasında, Tesla'nın hisse senedi fiyatı 2025'in başından bu yana yüzde 19 düşüş gösterdi. S&P Global Mobility tarafından yapılan bir araştırmaya göre, ABD'deki müşteriler arasında Tesla marka sadakati, Musk'ın geçen yıl başkanlık yarışında Trump'ı desteklemesinin ardından çöktü.
Veriler, "Tesla'nın müşteri sadakatinin Haziran 2024'te zirveye ulaştığını, o dönemde piyasada yeni bir otomobil arayan Tesla sahibi hanelerin yüzde 73'ünün başka bir Tesla satın aldığını" gösteriyor. Ancak bu oran Mart 2025'e kadar yüzde 49,9'a düştü, bu da sektör ortalamasının altında kaldı, ancak Mayıs ayında yüzde 57,4'e yükseldi. Sayılar, ülkenin 50 eyaletindeki araç kayıt verilerine dayanıyor.
S&P analisti Tom Libby, Reuters'a yaptığı açıklamada, "Bu kadar kısa bir sürede bu kadar hızlı bir düşüş hiç görmedim." dedi.
