Tesla hissedarları, şirketin CEO'su Elon Musk'ın önümüzdeki on yıl içinde hedeflerine ulaşması durumunda kendisine 1 trilyon doları aşan bir maaş ödenmesini öngören tazminat planını onayladı. Yapılan hissedar toplantısında duyurulan sonuçlara göre, Musk oyların %75'inden fazlasını alarak bu paketi kabul ettirdi.
Bu maaş planı, Musk'a Tesla'nın çeşitli operasyonel hedeflere ve pazar değeri kilometre taşlarına ulaşması durumunda 12 taksitte toplam 423.743.904 adet hisse devredilmesini öngörüyor. Plan kapsamında belirlenen başlıca hedefler arasında 20 milyon araç teslimatı, 10 milyon Tam Otonom Sürüş aboneliği, 1 milyon "Yapay Zeka robotu" teslimatı, 1 milyon robotaksi operasyonu ve 400 milyar dolarlık düzeltilmiş FAVÖK (faiz, vergi, amortisman ve itfa öncesi kazanç) elde etmek yer alıyor.
Musk daha önce, yeterli pay alamaması durumunda Tesla'dan ayrılma tehdidinde bulunmuştu. Geçtiğimiz ay yatırımcılara yaptığı açıklamalarda, "Bu parayı harcamak için değil, eğer bu robot ordusunu inşa edersek, o robot ordusu üzerinde en azından güçlü bir etkim olur mu? Kontrol değil, ama güçlü bir etkim olur mu? En nihayetinde mesele bu. En azından güçlü bir etkim olmazsa o robot ordusunu inşa etmekten rahat hissetmiyorum." ifadelerini kullanmıştı.
Plan, 8.5 trilyon dolara ulaşan 12 adet piyasa değeri kilometre taşı içeriyor. Musk'ın alacağı ödülün toplam değeri, tüm operasyonel ve piyasa değeri hedeflerine ulaşılması halinde 1 trilyon doları aşması bekleniyor. Bu planla birlikte Musk'ın Tesla'daki sahiplik payı %24.8'e yükselecek. Daha önce iptal edilen 2018 yılındaki maaş planı ile ilgili bir temyiz davası kazanılırsa, bu oran %28.8'e çıkabilecek.
Tesla Yönetim Kurulu Başkanı Robyn Denholm, Musk'ın motivasyonunu yüksek tutmak için büyük maaş paketlerine ihtiyacı olduğunu savunuyor. Ancak bazı yatırımcılar, zamanının büyük bölümünü SpaceX, X (eski adıyla Twitter) ve xAI gibi diğer şirketleri yöneterek geçiren bir CEO için 1 trilyon doların fazla olduğunu belirtiyor.
New York Sayıştay Başkanı Thomas DiNapoli, sahip olduğu 3.3 milyonun üzerinde Tesla hissesiyle maaş paketini eleştirerek, Musk'ın mevcut hisse senedi sahipliğinin zaten performansı artırmak için yeterli bir teşvik olması gerektiğini söyledi. DiNapoli, "Umutsuz derecede dikkati dağılmış bir adamı yeniden odaklayacağı fikri hem mantıksız hem de kanıtlara aykırıdır. Bu, performans için değil, kontrolsüz güç için ödenen bir ücrettir." dedi.
Musk ve Yan Projeleri
Musk'ın xAI'da daha fazla zaman geçirmesiyle birlikte, bazı büyük Tesla yatırımcılarının, Musk'ın şirkete ne kadar dikkat ayırdığı ve bir CEO halefi planı olup olmadığı konusunda üst düzey yöneticiler ve yönetim kurulu üyeleriyle görüştüğü belirtildi. Geçen hafta New York'ta bir araya gelen Tesla yönetim kurulu üyeleri, Musk'ın yeni maaş paketini savunmak için büyük yatırımcılarla görüşmeler yaptı.
Denholm, Musk'ın diğer şirketlere çok zaman ayırması konusunda yönetim kurulunun endişeli olmadığını dile getirerek, "Diğer CEO'lar golf oynamak isteyebilir. O golf oynamaz. Şirket kurmayı sever ve bunlar mutlaka Tesla şirketleri olmak zorunda değil." açıklamasında bulundu.
Tesla, yatırımcı sunumunda, Musk'ın belirlenen "inanılmaz iddialı" hedefleri tutturamaması durumunda hiçbir şey kazanmayacağını, ancak hedeflere ulaşılmasının Tesla'yı "tarihteki herhangi bir şirketten daha değerli" hale getireceğini ve hissedarların "eşsiz büyüme ve değer yaratmadan" faydalanacağını belirtti. Ancak, hedeflerin çoğunu kaçırması durumunda bile Musk'ın, iş ürünlerini veya işini devrim niteliğinde değiştirmeyecek "kurulun daha kolay hedeflerinden birkaçını" tutturarak 50 milyar doların üzerinde bir gelir elde edebileceği yönünde raporlar da bulunuyor.
Denholm, hissedarlara gönderdiği bir mektupta, "Bu yılki Genel Kurul'daki hissedarlar için temel soru basit: Elon'u Tesla'nın CEO'su olarak tutmak ve onu Tesla'yı otonom çözümlerin önde gelen sağlayıcısı ve dünyanın en değerli şirketi haline getirmesi için motive etmek istiyor musunuz?" diye sordu.
Hissedar savunucusu James McRitchie, Tesla'nın Musk için sadece halka açık tek şirketi olduğunu, diğer girişimlerini finanse eden "likit kumbarası" olduğunu belirtti. McRitchie, "Evet, Elon Musk parlak bir zeka. Ama hiçbir şirket tek bir kişiliğe bağlı kalmamalı. Ya sizin sermayenizi başka yerlerde kullanmaya devam etmek için yeterince uzun süre kalır ya da kaynak kuruduğunda gider." dedi.
İptal Edilen 2018 Maaş Planı Hala Etkisini Sürüyor
Denholm, Musk'ın çalışma zamanının sadece bir kısmını Tesla'ya ayırmasına rağmen şirketin geleceği için önemini vurguladı. "Elon'un başka uğraşları olduğu şüphesiz olsa da, onu eşsiz kılan şeylerden birinin, kapasitesini normal sınırların ötesine uzatma ve Tesla'da başarılı olma yeteneği olduğunu kanıtladığını" yazdı. Ancak Denholm, "Eğer Elon'u adil bir performans-ücret planı aracılığıyla harika şeyler başarmaya motive eden bir ortamı besleyemezsek, görevinden ayrılma riskini alırız ve Tesla onun zamanını, yeteneğini ve vizyonunu kaybedebilir. Bunlar olağanüstü hissedar getirileri sağlamak için esastır." uyarısında bulundu.
Laffer Tengler Investments CEO'su ve Baş Yatırım Sorumlusu Nancy Tengler, firmasının maaş paketinden neden memnun olduğunu açıkladı. Tengler, "Hisse senedi altı katına çıkacaksa - ki bu burada bir gereklilik - o zaman çok para kazanacağım. Eğer değişimi ve vizyonu gerçekleştiriyorsa, onun ne kadar para kazandığı neden umurumda olsun?" diye konuştu.
Musk'ın 2018 tarihli maaş planı, Ocak 2024'te Delaware'de bir yargıç tarafından, bir hissedar davası sonucunda, Tesla yönetim kurulu üyelerinin çoğunun Musk'a bağlı olduğu veya çıkar çatışması yaşadığı gerekçesiyle iptal edilmişti. 2018 planı o dönemde yaklaşık 56 milyar dolar değerindeydi.
Bu yılın Ağustos ayında, Tesla, 2018 maaş planı mahkemede askıdayken şirkete olan ilgisini sürdürmek amacıyla "geçici" bir maaş planı kapsamında Musk'a 29 milyar doların üzerinde hisse senedi tahsis etti. Bu geçici plan 96 milyon hisse için, 2018 planı ise yaklaşık 304 milyon hisse içeriyordu.
Delaware davası, Tesla'yı kurumsal merkezini Teksas'a taşımasına neden oldu. Teksas yasaları, Musk ve kardeşi Kimbal'ın hissedar oylarında kendi hisselerini kullanmalarına olanak tanıyor. Musk halihazırda Tesla'nın %15'ine sahip olduğundan, oylama sonucu üzerinde büyük bir etkisi bulunuyor.
Karşı Oy Kullananlar
Tesla'nın %1.14'üne sahip olan Norveç'in 2 trilyon dolarlık egemen varlık fonu, Musk maaş planına karşı oy kullandığını açıkladı. Fon yöneticisi Norges Bank Investment Management, "Bay Musk'ın vizyoner rolü altında yaratılan önemli değeri takdir etmekle birlikte, ödülün toplam büyüklüğü, seyreltme etkisi ve kilit kişi riskinin azaltılmaması konusundaki endişelerimizi dile getiriyoruz." şeklinde bir açıklama yaptı.
Proxy danışmanlık firması Institutional Shareholder Services (ISS), müşterilerine maaş paketini reddetmelerini tavsiye etti. Firma, Musk'ın ödülünün "Musk'ı elde tutmak ve zamanını ve dikkatini Tesla'da tutmak için tasarlandığını, ancak zamanının ve dikkatini diğer girişimleri yerine Tesla'da tutmasını sağlayacak hiçbir zorlayıcı unsur bulunmadığını" belirtti.
CNBC'nin belirttiği gibi, "Maaş planı, Musk'tan Tesla'ya minimum düzeyde zaman ayırmasını gerektirmiyor, ayrıca siyasi katılımını da hiç sınırlamıyor." CNBC, maaş paketi muhaliflerinden birini yarı zamanlı bir CEO olarak tanımladığı ifadelerine yer verdi.
Tesla yatırımcısı Baron Capital, Musk'ın maaş planı lehine oy kullandı. Kurucu ve CEO Ron Baron, şirketin "az kişinin ulaşabileceğine inandığı agresif piyasa değeri hedeflerine" ulaşması durumunda Tesla hissedarlarının Musk'tan önce fayda sağlayacağını belirtti.
Baron, "Plan, hissedarların önce kazanmasını ve Elon Musk'ın önümüzdeki yıllarda Tesla'yı yönetmeye devam etmesini sağlıyor. Yönetim kurulunu bunu takdir ettikleri ve Tesla'nın en değerli varlığını elinde tutmaya çalıştıkları için takdir ediyoruz. Tesla'nın başarısı ve geleceği Elon'dan ayrılamaz." dedi.
