Yeni bir araştırmaya göre, farklı ortamlarda büyüyen tek yumurta ikizleri, tamamen yabancılar arasındaki IQ farklılıklarına benzer düzeylerde farklılıklara sahip olabilir. Bulgular, IQ'daki değişimlerin genetikten çok okul eğitimine bağlı olabileceğini düşündürüyor.
Tek yumurta ikizlerinin ayrılması nadir görülen bir durumdur ve bugüne kadar sadece dokuz büyük grup çalışması yayımlanmıştır.
Geçmişte yapılan araştırmalar, farklı ortamlarda büyüyen tek yumurta ikizlerinin IQ'larının da benzer olduğunu ve bu durumun IQ'nun (zekanın bir göstergesi) büyük ölçüde doğuştan geldiğini, çevresel etkenlerle şekillenmediğini gösterdiği yönündeydi.
Ancak bilişsel nörobilimci Jared Horvath ve gelişim araştırmacısı Katie Fabricant, bu görüşe katılmıyor. Bu iki araştırmacı, sayıları yeniden analiz etmiş ve bu sefer kritik bir faktörü dikkate almışlar: okul eğitimi.
Araştırmacılar, 87 ikiz çiftini benzer ve farklı okul geçmişlerine sahip gruplara ayırdıklarında, spektrum boyunca IQ farklılıkları buldular.
Yazarlar, IQ puanlarındaki farkların eğitim farklılıklarıyla doğru orantılı olarak arttığını ve bu farkların belirli öğretmenleri veya akran gruplarını aşacak kadar belirgin olduğunu belirtiyor.
Ayrı büyüyen ve önemli ölçüde farklı okullara giden ikizler, daha çok yabancılar arasındaki IQ desenlerini sergilediler (yaklaşık 15 puanlık bir fark).
Çalışmada uygun kriterleri karşılayan okul deneyimlerine sahip sadece 10 ikiz çifti bulunuyordu. Bu durum, çalışmanın sonuçlarını sınırlayan küçük bir örneklem boyutu anlamına geliyor.
IQ testi, okulda ek yardıma ihtiyacı olan öğrencileri belirlemek amacıyla 1905 yılında geliştirilmişti.
Yıllar içinde yapılan çalışmalar, IQ puanlarının bir kişinin yaşamı boyunca tutarlı kaldığını öne sürmüştür. Bu durum, zekanın bazı biçimlerinin doğuştan geldiği, yani çevre yerine doğanın daha etkili olduğu argümanını desteklemek için kullanılmıştır.
Ancak nesiller boyunca IQ puanlarının yükseldiği görülüyor.
Geliştirilmiş eğitimin çeşitli uluslarda ve kültürlerde IQ'da sürekli bir artışa neden olduğunu gösteren artan kanıtlar bulunuyor.
Okul eğitiminin IQ üzerindeki etkisinin boyutunu tek başına incelemek zordur, hatta imkansızdır.
Tek yumurta ikizleri genellikle doğa ve çevre tartışmalarında kullanılır, ancak bu kardeşler genellikle birlikte büyürler ve farklı evlerde büyüseler bile bazen aynı okullara giderler.
Horvath ve Fabricant, bilişsel testler üzerindeki çevresel etkilerin tamamını haritalamak için çok daha fazla çalışmaya ihtiyaç duyulduğunu kabul ediyor.
Umarız bu makale, inşa edilmekte olan daha büyük anlayış duvarına bir tuğla olarak hizmet edebilir.
Çalışma, Acta Psychologica dergisinde yayımlandı.
