Tatil döneminde finans piyasalarının gündemindeki önemli konulardan biri, Doğu Asya para birimlerinin Amerikan Doları (USD) karşısında gösterdiği güçlenme oldu. Bu durum özellikle Tayvan Doları (TWD) için endişe verici boyutlara ulaştı. 'Teknoloji adası' olarak bilinen Tayvan'ın para birimi, sadece birkaç gün içinde USD karşısında %10'dan fazla değer kazandı. Bu, kaynaklara göre Tayvan dolarının 30 yılı aşkın süredir yaşadığı en güçlü değer artışı olarak kaydedildi.
Bir ticaret ortağının para birimi değer kazandığında, genellikle o ülkeden mal satın almak daha pahalı hale gelir. Tayvan ise, en gözde bilgisayarların ve bileşenlerinin üretiminde ve çip tedarikinde kilit bir rol oynuyor. Bu durumda akıllara şu soru geliyor: Türkiye'ye gelen elektronik ürünlerin fiyatları üzerinde daha fazla yukarı yönlü baskı mı göreceğiz?
Tayvan'ın önde gelen elektronik şirketlerinden (Acer, Asus, Pegatron, Wistron, Foxconn gibi) gelen açıklamalar ve raporlar, çoğu şirketin kur dalgalanmalarının etkilerini azaltmak için çeşitli para birimlerinden oluşan geniş portföyler tuttuğunu gösteriyor. Ancak, otuz yılı aşkın süredir görülen en büyük kur hareketlerinden birini yaşarken, buna ne kadar hazırlıklı olunabilir bilinmiyor. Amerikan Doları'nın değerindeki bu %10'luk düşüşün geçici bir durum olması umuluyor, aksi takdirde şirketlerin kar marjları üzerinde önemli bir baskı oluşabilir.
Konuyla ilgili yayınlar, yarı iletken (çip) şirketlerinin daha yüksek kar marjlarına sahip olduğunu ve bunun kendilerine bir miktar esneklik sağladığını belirtiyor. Örneğin, dünyanın en büyük çip paketleme ve test hizmetleri sağlayıcısı ASE Technology Holding'in, Tayvan doları USD karşısında her 1 NT$ yükseldiğinde brüt kar marjının 1.5 puan etkileneceğini tahmin ettiği aktarılıyor. TSMC ve UMC gibi devlerin de benzer şekilde bu kur değişiminden etkileneceği öngörülüyor.
Tayvan Merkez Bankası Piyasayı Sakinleştirmeye Çalışıyor
Nadir görülen bir hamleyle, Tayvan Merkez Bankası bugün bir basın toplantısı düzenleyerek piyasaya yedi maddelik bir bildiri yayımladı. Merkez Bankası, Tayvan dolarının değer kazanmasının, Tayvanlı ve Amerikalı yetkililer arasındaki son ticaret görüşmeleri hakkındaki spekülasyonlardan kaynaklandığına inanıyor. İnsanlar, ABD'nin Tayvan'dan kendi ithalatını ucuzlatmak için para birimini manipüle etmesini isteyeceği yönünde beklentiler içine girmiş görünüyor. Ancak, banka başkanı böyle bir etkinin olduğunu reddediyor.
Tayvan Merkez Bankası, ülke ekonomisinin güçlü kaldığını teyit etti. Ancak küresel finans piyasalarının çalkantılı bir dönemde olduğu vurgulandı. Son olarak, para birimleri konusunda dikkatli olan kişi ve kurumların, 'aşırı abartılı veya gerçeğe aykırı piyasa analizlerinin' körüklediği 'mantıksız beklentilerle' değerlemeleri hareket ettirmeye çalışan spekülatörlere karşı dikkatli olmaları gerektiği uyarısında bulunuldu. Anlık verilere bakıldığında, Merkez Bankası'nın açıklamasının şimdilik Tayvan dolarının USD karşısındaki değer artışını durdurduğu görülüyor.
