Bilim dünyasında çığır açan bir gelişme yaşandı. İlk kez, bir insan embriyosunun laboratuvar ortamında, rahim modeline yerleşme süreci gerçek zamanlı olarak görüntülendi. Bu hassas ve karmaşık süreç, tüp bebek tedavisi gibi yardımcı üreme tekniklerinin geliştirilmesinde büyük bir potansiyel taşıyor.
Araştırmacılar, insan embriyolarının rahim içine nasıl gömüldüğünü ve bu süreçte dikkate değer bir güç uyguladığını gözlemlediklerini belirtiyor. Hatta bu sürecin, beklenenden daha invaziv (yıpratıcı) olduğunu da ekliyorlar.
Yapılan bir araştırmada, bilim insanları insan embriyolarının yerleşmesini gösteren bir video kaydı oluşturmayı sağlayan özel bir cihaz geliştirdi. Bu teknoloji sayesinde, embriyonun yerleşme sırasındaki kuvveti ölçülebiliyor ve bu durumun insan ve fare embriyoları arasındaki farkları ortaya koyduğu belirtiliyor.
Embriyo yerleşmesi sırasında, memelilerde embriyo rahim duvarına (endometriyum) tutunur ve ardından hücreler çoğalarak gelişmeye başlar. Ancak bazen bu biyolojik süreç beklendiği gibi ilerlemeyebilir. Embriyo tutunmasının başarısız olması, kısırlığın en önemli nedenlerinden birini oluşturuyor ve düşüklerin yaklaşık %60'ından sorumlu olduğu ifade ediliyor.
İnsanlarda embriyo yerleşmesinin nasıl işlediğini incelemek, kısa bir anı karmaşık bir organın içinde yakalamayı gerektirdiği için zorlu bir süreç. Özellikle tüp bebek tedavisi gören bir hastanın üreme sistemini bu aşamada riske atmadan bu anı yakalamak oldukça güç.
Bu yeni çalışma öncesinde insan embriyosu yerleşmesine dair elde edilen görüntüler, sürecin belirli anlarına ait sabit görüntülerden ve basit laboratuvar ortamı modellerinden ibaretti.
Ancak, yapılan yeni çalışmada, araştırmacılar insan embriyosu yerleşmesini dört boyutlu olarak kaydetmenin bir yolunu buldu. Bu amaçla, kolajen dahil olmak üzere rahim dokusundaki çeşitli proteinlerden oluşan bir jel hazırlandı ve erken evredeki embriyolar bu jel içine yerleştirildi. Çalışmada kullanılan embriyolar, tüp bebek tedavisi gören çiftler tarafından bağışlandı.
Bu kurulum, ekibin mikroskopi ve floresan görüntüleme tekniklerini kullanarak embriyoların jelin içine yerleşmesini kaydetmesine olanak sağladı. Görüntüler izlendiğinde, insan embriyosunun rahim dokusunu parçalayan enzimler salgıladıktan sonra rahim içine doğru ilerlediği keşfedildi.
Embriyonun bu yapı aracılığıyla bir yol açtığı ve beslenmek için annenin kan damarlarına bağlanan özel dokular oluşturmaya başladığı belirtiliyor. Ayrıca, gömülen embriyonun rahim üzerinde bir kuvvet uygulayarak dokuları yeniden düzenlediği de gözlemlendi. Embriyoların, diğer hücrelerin ve yapıların jelin içine eklenmesi gibi dış etkilere tepki verdiği de görüldü.
Araştırmacılar, vücutta meydana gelen kasılmaların embriyo yerleşmesini etkileyebileceğini düşünüyor. İnsan rahiminin dakikada ortalama bir ila iki kez kendiliğinden kasıldığı ve bu kasılmaların adet döngüsü boyunca değiştiği biliniyor. Tüp bebek tedavisinde embriyo transferi gününde çok fazla veya çok az rahim kasılması yaşayan kişilerin, ideal sayıda kasılması olan kişilere göre daha düşük yerleşme oranlarına sahip olduğu daha önceki bir çalışma ile ortaya konmuştu.
Bu durum, embriyo yerleşmesi için ideal bir kasılma aralığı olabileceğini düşündürüyor. Rahim kasılmalarının başarılı yerleşmedeki tam rolü ise henüz araştırılmaya devam ediyor.
Bu yeni bulgular, insan rahiminin karmaşıklığı ve yerleşme süreci hakkında daha iyi bir anlayışın, gelecekte tüp bebek sonuçlarını iyileştirebileceği yönünde umut veriyor.
