Bu hafta bilim dünyasında çığır açan gelişmeler yaşandı. Tıbbi alanda önemli bir adım atılarak, beyin ölümü gerçekleşmiş bir hastaya dünyada ilk kez domuz akciğeri nakledildi. Çin'in Guangzhou kentinde gerçekleştirilen bu deneyde, akciğerlerin dokuz gün boyunca canlı ve çalışır durumda kalması sağlandı. Her ne kadar başlangıçta reddedilme belirtileri görülse de, araştırmacılar bu çalışmanın gelecekteki yeniliklerin önünü açtığını belirtiyor. Ancak bu yöntemin, yaşam destek ünitesinden ayrılmış canlı bir hasta için ne kadar başarılı olabileceği konusunda sorular devam ediyor.
Tıbbi gelişmeler bunlarla da sınırlı kalmadı. Göz tedavilerinde yeni bir çığır açabilecek bir araştırma, göz yüzeyini elektrik akımıyla yeniden şekillendirerek lazerden bağımsız bir görme tedavisi potansiyeli sundu. Ayrıca, yapılan bir çalışma, diş eti hastalıkları ile kalp-damar hastalıkları arasında bir bağlantı olduğunu ortaya koydu. Bu hastalıkların tedavisinin, aksi takdirde sağlıklı bireylerde şah damarındaki daralmayı azalttığı gözlemlendi.
SpaceX'ten Starship Başarısı
Daha önceki başarısız denemelerin ardından, SpaceX'in devasa roketi Starship, bu hafta gerçekleştirdiği test uçuşuyla büyük bir başarıya imza attı. Onuncu denemesinde hedefe ulaşan Starship, şirketin “hızlı başarısız ol, hızlı öğren” felsefesinin bir meyvesi oldu. Daha önceki denemelerde yaşanan patlamalarla gündeme gelen proje, bu başarılı testle birlikte hem şirket hem de NASA için umut verici bir gelişme olarak kayıtlara geçti. Gezegene uydu, astronot ve kargo taşıma kapasitesiyle öne çıkan bu roket, en erken 2027'de Ay misyonunda kullanılacak.
Hayatın Küçük Gizemleri ve Teknoloji Harikası Lifler
Bu haftanın dikkat çeken diğer bilimsel gelişmelerinden biri de dünyanın en yavaş hayvanı üzerine yapılan bir inceleme oldu. Hızlı hayvanlar kadar ün yapmayan ancak hayatta kalma stratejileriyle dikkat çeken canlıların yaşam biçimleri mercek altına alındı.
Teknoloji alanında ise heyecan verici bir gelişme yaşandı. Bilim insanları, tam bir bilgisayarı tek bir giysi lifine sığdırmayı başardı. Hatta bu liflerin çamaşır makinesinde yıkanabileceği de belirtiliyor. Bu sayede gelecekte akıllı tekstillerden oluşan bir “lifli bilgisayar ağı” kurulabileceği öngörülüyor. Daha önce bu tür liflerin hesaplama yetenekleri sınırlıydı ve birden fazla elektronik bileşenin entegrasyonu mümkün değildi. Ancak yeni geliştirilen bu malzeme, tek bir lif üzerine fotoalgılayıcı, sıcaklık sensörü, ivmeölçer ve ışık emilimini ölçen bir PPG sensörü gibi sekiz farklı cihazı entegre edebiliyor. Malzemenin esnekliği de giysilerde kullanımını kolaylaştırıyor.
Haftanın Diğer Bilimsel Haberleri
Bunların yanı sıra, koyun yününden elde edilen keratinin dişleri onardığına dair bir gelişme, nükleer atıkların geleceğin enerji kaynağı olabileceği ihtimali, beyne yerleştirilen yeni bir implantın kişinin iç konuşmalarını çözebilmesi ve 1954'te Kuzey Kaliforniya'yı sarsan gizemli depremin kaynağının sessizce geçen bir fay hattı olduğu ortaya çıktı.
Yaşlandırma Saatleri ve Bilimsel Görseller
Biyolojik yaşınızı kronolojik yaşınızdan bağımsız olarak ölçen “yaşlandırma saatleri” üzerine yapılan araştırmalar da dikkat çekiyor. Bu saatler, yapay zeka kullanarak çok sayıda biyolojik belirteçten desenler çıkarıp, kişinin biyolojik yaşını tahmin ediyor. Bu yöntemin hastalıkları ne kadar doğru tahmin edebildiği ve ticari kullanıma ne kadar uygun olduğu ise merak konusu.
Haftanın dikkat çeken bir diğer detayı ise vahşi yaşam fotoğrafçılığı yarışmasında yer alan etkileyici kareler oldu. Bir tembel hayvanın tel örgülere tutunduğu dokunaklı bir kare, aslanın kobraya meydan okuduğu an ve San Francisco Körfezi'ndeki tuz havuzlarının yansıttığı büyüleyici manzaralar gibi fotoğraflar, doğanın eşsiz güzelliklerini ve bazen de acı gerçeklerini gözler önüne seriyor.
