Dünya genelinde temiz içme suyuna erişim, acil çözümler bekleyen en büyük sorunlardan biri. İklim değişikliğiyle birlikte atmosferin daha fazla su depolaması, mühendisleri susuzluk sorununa yenilikçi çözümler aramaya itiyor. İşte tam da bu noktada, garip görünümlü siyah bir 'balonlu poşet' benzeri materyal, çölün ortasında bile susuzluk sorununa çözüm olabilecek bir umut ışığı yakıyor.
ABD'deki Massachusetts Teknoloji Enstitüsü (MIT) araştırmacıları, güç kaynağına ihtiyaç duymadan havadan su toplayabilen bir sistem geliştirdi. Dünya'nın en kurak yerlerinden biri olan ABD'deki Ölüm Vadisi'nde test edilen bu yenilikçi cihaz, günde 50 mililitrenin üzerinde güvenli içme suyu üretmeyi başardı. Dünya genelinde milyarlarca insanın temiz suya düzenli erişimi olmadığı düşünüldüğünde, bu teknolojinin yaygınlaşması hayat kurtarıcı bir rol oynayabilir.
MIT makine mühendislerinden Chang Liu ve ekibinin Nature Water dergisinde yayımlanan makalelerine göre, geliştirilen bu atmosferik su toplama penceresi, günlük su üretiminde ve iklim adaptasyonunda yeni bir dönüm noktası belirliyor. Liu, bu sistemin "su kıtlığı çeken bölgeler için pratik, ölçeklenebilir, güvenli ve sürdürülebilir merkezi olmayan su çözümlerine doğru bir adım" olduğunu belirtiyor.
Şimdiye kadar geliştirilen atmosferik su toplayıcıları, genellikle düşük su üretim oranları (günde birkaç mililitre) ve tuz veya lityum gibi kullanılan malzemelerin yüksek seviyelerde suya karışması gibi sorunlarla karşılaşıyordu. Ancak bu yeni sistem, bu engelleri aşmayı hedefliyor.
Peki bu "balonlu poşet" benzeri materyal nasıl çalışıyor? Polivinil alkol (PVA), suyu çeken bir tuz olan lityum klorür, gliserol ve siyah mürekkep karışımından oluşan özel bir hidrojelle geliştirildi. MIT makine mühendisi Xuanhe Zhao, hidrojelin havadan su emme konusunda çok iyi bir özelliğe sahip olduğunu belirtiyor. Ekip, su toplama yüzey alanını artırmak için bu hidrojeli balonlu poşet şekline büründürdü. Ayrıca, su çeken tuzun dışarı sızmasını engellemek için mikro yapıda yeterince büyük gözenekler olmadığından emin oldular. Gliserol ise tuzun jel içinde kalmasına yardımcı oldu.
Zhao, "Kaynakları kısıtlı, hatta güneş paneli bile bulmanın zor olduğu bölgelerde kullanmayı umduğumuz metre ölçeğinde bir cihaz inşa ettik" diyor. Cihazın jel paneli, en yüksek nemin olduğu gece boyunca 160 ml'ye kadar su molekülü çekti. Gündüz ise jel tarafından yakalanan su ısınarak buharlaşıyor ve daha soğuk cam yüzeyde yoğunlaşıyor. Dikey panel üzerindeki yerçekimi ve kanallar sistemi sayesinde toplanan su, içmeye hazır hale geliyor.
Liu, bunun henüz bir "kavram kanıtı" tasarımı olduğunu ve optimize edilebilecek birçok şey olduğunu belirtiyor. Ekip, malzemenin özelliklerini daha da iyileştirmek için yeni nesil üzerinde çalıştıklarını ifade ediyor. Zhao, "Bu su hasadı teknolojisini ölçeklendirmek için bir fizibilite testiydi. Artık insanlar bunu daha büyük inşa edebilir veya paralel paneller haline getirerek insanlara içme suyu sağlayabilir ve gerçek bir etki yaratabilir" diyerek projenin gelecekteki potansiyeline dikkat çekiyor.
