Ara

Son Anda Kurtarıldılar: Alan Turing’in Paha Biçilmez Belgeleri Açık Artırmada

Bilgisayar biliminin kurucularından kabul edilen dahi matematikçi Alan Turing'e ait paha biçilmez bir belge koleksiyonu, son anda imha edilmekten kurtarılarak 17 Haziran'da açık artırmaya çıkıyor.

Bu belgeler, akademik çevrelerde küçük partiler halinde dağıtılan 'ayrı baskılar' şeklinde hazırlanmış kopyalardı. Koleksiyonda sadece Turing'in imzalı doktora tezi kopyası değil, aynı zamanda ilk bilgisayar programlama kılavuzu olarak kabul edilen 1937 tarihli "On Computable Numbers" (Hesaplanabilir Sayılar Üzerine) ve Turing'in son büyük yayınlanmış eseri olan 1952 tarihli "The Chemical Basis of Morphogenesis" (Biyolojik Şekillenmenin Kimyasal Temeli) gibi çığır açan çalışmaları da bulunuyor.

İngiliz matematikçi, şifre çözücü ve ilk bilgisayar bilimcilerinden biri olan Turing'in yeni keşfedilen bu belgeleri, annesi Ethel Turing tarafından, oğlunun arkadaşı ve aynı zamanda matematikçi olan bir kişiye verilmişti.

Belgelerin sahibi vefat ettikten sonra, ailenin bir üyesi belgeleri tavan arasına kaldırdı. Yaklaşık on yıl sonra, başka bir aile üyesi bu belgeleri buldu ve başlangıçta onları imha etmeyi düşündü. Ancak ailesine danıştıktan sonra belgeleri değerlendirmeye karar verdi ve bir çanta içinde uzmanlara götürdü.

Uzmanlar, çantanın içindekileri gördüklerinde büyük bir şaşkınlık yaşadılar. Belgeler, tek tek satılmak üzere açık artırmaya sunulacak. "On Computable Numbers" (Evrensel bir hesaplama makinesi fikrini ortaya atan eser) kopyasının 40.000 ila 60.000 İngiliz Sterlini (yaklaşık 54.220 - 81.324 ABD Doları) ve imzalı doktora tezinin de benzer bir fiyata alıcı bulması bekleniyor.

Koleksiyonda ayrıca Turing'in 1935'te yayınlanan ve sadece tek bir sayfadan oluşan ilk makalesi "Equivalence of Left and Right Almost Periodicity" (Sol ve Sağ Hemen Hemen Periyodikliğin Eşdeğerliği) de yer alıyor.

Ethel Turing bu değerli hediyeyi, Turing'in 41 yaşında, 7 Haziran 1954'te hayatını kaybetmesinden yaklaşık iki yıl sonra, Mayıs 1956'da verdi. Princeton Üniversitesi'nde doktora yaptığı ve İngiltere'nin şifre kırma kurumu Bletchley Park'ta görev aldığı parlak bir kariyerin ardından Turing, İngiltere Ulusal Fizik Laboratuvarı ve Manchester Üniversitesi'nde çalışmış, günümüz bilgisayarlarının ilk örneklerinden bazılarını tasarlamıştı.

Ancak 1952'de bir hırsızlık olayını polise bildirirken, bir erkekle olan ilişkisini de kabul etti ve 1885 tarihli, eşcinsel eylemleri 'ağır edepsizlik' olarak suç sayan bir yasa kapsamında zulme uğradı. Hapse girmemek için kimyasal hadıma (kadınlaştırıcı etkisi olan östrojen dozları) zorlandı. Ayrıca Amerika Birleşik Devletleri'ne girişi de engellendi.

Turing, evinde siyanür zehirlenmesi sonucu ölü bulundu. Bu ölümün intihar mı, yoksa o sırada yaptığı kimya deneyinin bir sonucu mu olduğu hala belirsizliğini koruyor. Yaşadıkları, İngiliz hükümetinin 2009'daki özür dilemesine ve 2017'de çıkarılan, İngiltere ve Galler'de eşcinsel eylemler nedeniyle tarihsel yasa kapsamında mahkum olan kişileri geriye dönük olarak affeden "Alan Turing Yasası" olarak bilinen düzenlemeye ilham kaynağı olmuştur.

Önceki Haber
watchOS 26 Geliyor: İşte Güncelleme Alacak Apple Watch Modelleri Listesi
Sıradaki Haber
Araştırma Şaşırttı: Alzheimer'ın Nedeni Ağzımızdaki Bir Bakteri Olabilir Mi?

Benzer Haberler: