Her yıl trilyonlarca balık, genellikle sofralarımıza gelmek üzere denizlerden ve çiftliklerden alınıyor. Bu sürecin hayvanlar için hoş olmadığını biliyorduk, ancak yeni bir araştırma, yaşadıkları acının boyutunu sayısal verilerle ortaya koydu.
Uluslararası bir araştırma ekibi, balıkların sudan çıkarıldığında ne kadar acı çektiğini inceledi. Araştırmanın odak noktalarından biri, dünya genelinde yaygın olarak tüketilen alabalık gibi türlerin açık havada veya buzlu suda boğularak öldürülmesiydi. Bu yöntem maliyet etkin olsa da, çalışma bu şekilde öldürülen her balığın 22 dakikaya kadar süren yoğun bir acı yaşayabildiğini gösterdi.
Hayvanların acısını ölçmek zorlu bir iş olsa da, bilim insanları stres veya acı gibi olumsuz durumların yoğunluğunu ve süresini hesaba katan standartlaştırılmış bir yöntem geliştirdiler. Bu yöntem, biyologlar, veteriner hekimler, çiftçiler gibi hayvanlarla çalışan kişilerin hayvan refahı standartlarını karşılaştırmasına ve iyileştirmesine olanak tanıyor.
Araştırmacılar, yayınlanmış bilimsel makaleleri inceleyerek, sudan çıkarılan bir balığın yaşadığı deneyimin detaylı bir resmini çıkardılar. Sadece beş saniye havaya maruz kalmak bile, bizde olumsuz duygularla ilişkilendirebileceğimiz sinirsel ve kimyasal tepkileri tetikliyor. Şiddetli çırpınma ve dönme gibi davranışlar da yoğun bir kaçınma tepkisini gösteriyor.
Susuz kalan balığın hassas solungaç yapıları birbirine yapışıyor. Bu durum, solunumdan kaynaklanan karbondioksitin birikmesine yol açıyor. Artan karbondioksit seviyeleri, vücudun alarm sistemini tetikleyerek balığın nefes nefese kalmasına neden oluyor. Zamanla, yüksek karbondioksit seviyeleri balığın kanını ve omurilik sıvısını asitleştirerek nihayetinde bilinç kaybına yol açıyor.
Balığın büyüklüğüne ve kesim koşullarına bağlı olarak, bu acı verici deneyimler 2 ila 25 dakika arasında sürebiliyor. Araştırmacılar, bu durumun kilogram başına ortalama 24 dakika acıya denk geldiğini, bazı durumlarda ise kilogram başına bir saatin üzerinde orta ila aşırı şiddette acı yaşanabileceğini belirtiyor.
Balıkların öldürülmesi için daha insancıl bir alternatif olarak önerilen elektrikle sersemletme yönteminin, önemli ölçüde daha az acıya neden olabileceği tahmin ediliyor. Ancak beyin taramaları, elektrikle sersemletmenin etkinliğinin büyük ölçüde değişebileceğini gösteriyor; ideal olarak hayvanın ölümüne kadar anında ve tamamen bilinçsiz hale gelmesi gerekiyor, ancak mevcut yöntemlerle bu her zaman mümkün olmuyor.
Herhangi bir sersemletme yönteminin hayvan refahı üzerindeki etkisi ve etkinliği, aynı zamanda kesim öncesi kümülatif stres faktörlerinden de etkilenebiliyor. Geliştirilen bu ölçüm yöntemi, süreçlerin refah etkilerini değerlendirmek ve etkili müdahale için öncelikli alanları belirlemek için de kullanılabiliyor.
İnsan faaliyetlerimizin hayvanlar üzerindeki maliyetiyle yüzleşmek birçokumuz için zor olsa da, hayvan deneyimini karşılaştırılabilir bir şekilde ölçen bu çalışma, her yıl bizi besleyen milyarlarca hayvana daha iyi bakmanın yollarını bulmamıza yardımcı olabilir.
