Bilim insanları uzun süredir, altın ve platin gibi demirden daha ağır elementlerin evrende ilk kez nasıl oluştuğunu ve dağıldığını anlamaya çalışıyorlardı. Yapılan yeni bir araştırma, bu sorunun yanıtının bir parçası olabilecek yeni bir kaynağa işaret ediyor: Mıknatıs Yıldızlar (Magnetar).
Nadir ve devasa patlamalarla bilinen bu aşırı manyetize nötron yıldızlarından kaynaklanan büyük enerji salınımları, ağır elementlerin üretimine katkıda bulunuyor olabilir. Bu bulgu, 2004 yılında kaydedilen bir mıknatıs yıldız patlamasının yeniden analiz edilmesiyle ortaya çıktı.
Uluslararası bir bilim insanı ekibi tarafından yapılan son çalışma, o zamanlar tam olarak anlaşılamayan gama ışını patlamasının, uzaya fırlatılan ağır elementlerden kaynaklandığını öne sürüyor.
Ekibe göre, 'yıldız sarsıntıları' mıknatıs yıldızın kabuğunu kırarak bu süreçte daha ağır elementler dövebilir. Ardından gelen devasa patlamalar ise yeni oluşan elementleri kozmosa dağıtabilir.
Araştırmacılar, patlamanın sadece birkaç saniye sürmesine rağmen, yaklaşık olarak Dünya'nın kütlesinin üçte biri kadar ağır metal üretmiş olabileceğini tahmin ediyor.
Bu, tek bir yeni çalışmayla potansiyel olarak iki gizem için bir çözümümüz olduğu anlamına geliyor.
Bilim insanları, bu olayın yıllar içinde biraz unutulmuş olsa da, kendi modellerine mükemmel bir şekilde uyduğunu fark ettiklerini belirtiyorlar.
Aşırı yoğun nötron yıldızları, çekirdeklerindeki yakıtları tükenen büyük yıldızların kendi içlerine çökmesiyle oluşur. Bunlardan bazıları, Dünya'nınkinden trilyonlarca kat daha güçlü, olağanüstü manyetik alanlara sahip mıknatıs yıldızlara dönüşür.
Ağır elementlerin bilinen başka bir kaynağı daha var: nötron yıldızlarının birleşmesi. Ancak, evrendeki tüm altını, platini ve diğer metalleri açıklamak için bunların yeterli olmadığı düşünülüyordu. Çünkü bu ağır elementler, bu tür birleşmelerin başlamış olacağından daha erken bir zamanda evren tarihinde ortaya çıkmış görünüyor.
Bu durum, ekibi mıknatıs yıldız patlamalarına yönlendirdi. Aynı araştırmacıların bir kısmı tarafından yapılan daha önceki bir çalışma, bu yoğun patlamaların, ağır elementlerin oluşması için gereken temel bir süreç olan 'r-süreci'ni tetiklemek için yeterli olabileceğini ortaya koymuştu.
Bu çalışma, bu şekilde dövülen ağır elementlerin tespit edilebilir gama ışını patlamaları üretmesi gerektiğini öngörüyordu. Araştırmacılar, bu tanıma uyan mevcut gözlemleri incelediler ve bu da onları açıklanamayan 2004 patlamasına götürdü.
Gelecekte yapılacak yeni gözlemler ve geliştirilen teleskoplar, bu araştırmanın bulgularını desteklemeye yardımcı olabilir. Bu arada, ağır elementlerin daha fazla kaynağını arama çalışmaları devam ediyor.
Bilim insanları, çevremizdeki bazı ağır elementlerin, telefonlarımızdaki ve bilgisayarlarımızdaki değerli metaller gibi, bu çılgın aşırı ortamlarda üretildiğini düşünmenin oldukça inanılmaz olduğunu dile getiriyor.
Araştırma, bilimsel bir dergide yayımlandı.
