Slovakya'daki bir Orta Çağ kalesinde 700 yıldan uzun süre önce kaybolan, büyüleyici bir altın yüzük yeniden gün ışığına çıktı. Büyük olasılıkla bir piskopos tarafından takıldığı düşünülen bu özel mücevher, Sri Lanka'dan ithal edilmiş, sıradışı kırmızımsı-mor bir safir taşına sahip ve bant kısmında aslan figürleri yer alıyor.
Arkeologlar, bulunan böyle bir yüzüğün sahibinin derin manevi anlamlar taşıdığını, koruyucu güçlere inandığını ve yüksek bir sosyal statüye sahip olduğunu belirtiyor. Yüzük, kullanıcısının hem zenginliğini sergilemesine hem de taşıdığı sembollerle ilahi koruma arayışında olduğuna işaret ediyor.
Yüzük, Slovakya'nın orta kesimlerinde yer alan Zvolen Kalesi'nde bulundu. Aslında bir define avcısı tarafından 2001 yılında keşfedilen yüzük, arkeologların eline ancak Mart 2023'te geçti. Araştırmacılar, bulgularını Haziran 2024'te bilimsel bir dergide yayımladı.
Orta Çağ Avrupa'sında yüzükler erkekler ve kadınlar için yaygın aksesuarlar olsa da, değerli bir taşa sahip altın bir yüzüğün keşfinin son derece nadir olduğu ifade ediliyor.
Yüzüğü analiz etmek için araştırmacılar, malzemenin kimyasal bileşimini belirlemek için dağınık ışığı analiz eden Raman spektroskopisi ve malzemenin elementlerini belirlemek için X-ışınları kullanan mikro-X-ışını floresans spektroskopisi gibi tahribatsız teknikler kullandı. Analizler sonucunda, yüzüğün 18 ayar altından yapıldığı ve taşın 2 karatlık bir korindon olduğu tespit edildi. Korindon, hem yakutları hem de safirleri oluşturan sert bir mineraldir.
Safirler ve yakutlar arasındaki temel farkın renk olduğu belirtiliyor. Yakutlar, içerdikleri krom nedeniyle kırmızı renktedir, oysa safirler çeşitli renklerde bulunur. Araştırmacılar, bulunan taşın safir olduğuna inanıyor.
Değerli taştaki eser elementler, yüzükteki korindonun Sri Lanka'dan geldiğini düşündürüyor. Sri Lanka, Roma döneminden beri önemli bir korindon kaynağı olmuş ve günümüzde de safir ticaretiyle tanınıyor. Araştırmacılara göre, değerli taşın Orta Avrupa'ya Halep veya tarihi ticaret yolları üzerinden İstanbul (Konstantinopolis) aracılığıyla gelmiş olması muhtemel.
Altın bant üzerindeki aslan figürleri de, Orta Çağ yüzüklerinde sembolik hayvan motiflerinin nadir bir örneği olarak değerlendiriliyor. Orta Çağ'da aslanlar popüler bir hanedan sembolüydü ve güç, cesaret ve krallığın işareti olarak kabul edilirdi. Ayrıca Hristiyanlıkta dirilişin de bir sembolüydüler.
Araştırmacılar, piskoposların görevlerinin resmi bir sembolü olarak bu tür yüzükleri takmalarının gerektiğini ve bu nedenle yüzüğün yüksek dereceli bir din görevlisi tarafından taşındığını düşünüyor.
Ancak yüzüğün ne zaman kaybolduğu ve kimin tarafından takıldığı hala açık sorular. Kalenin 14. yüzyılın ikinci yarısında kullanım dışı kaldığı belirtiliyor. Yüzüğün stili ise yaklaşık 1300'lere tarihlendiriliyor.
Kırmızımsı-mor safir ve aslan tasvirleriyle bezeli altın bantlı bu yüzüğün, Orta Çağ Avrupa'sında eşsiz olduğu vurgulanıyor.
