Bilim insanları, Tip 1 diyabetin önlenmesinde önemli bir adım attı. Araştırmacılar, diyabet hastalarında genellikle zarar gören pankreas dokusunun, şeker moleküllerinden oluşan bir kaplama ile korunabileceğini gösterdi. Bu bulgu, Tip 1 diyabet tedavisinde yeni bir dönemin habercisi olabilir.
ABD'deki Mayo Clinic'ten bilim insanları tarafından yapılan bir çalışmada, Tip 1 diyabet riskine genetik olarak yatkın fareler üzerinde testler gerçekleştirildi. Farelerin pankreaslarındaki insülin üreten 'beta' hücreleri, ST8Sia6 adlı bir enzimi daha fazla üretecek şekilde genetik olarak değiştirildi. Bu enzim, beta hücrelerinin yüzeyini 'sialik asit' adı verilen özel bir tür şekerle kapladı.
İnsülin üreterek kan şekeri seviyesini düzenleyen beta hücreleri, Tip 1 diyabette vücudun kendi bağışıklık sistemi tarafından hedef alınarak yok edilir. Bu yeni yöntemle, şeker molekülleriyle kaplanan beta hücrelerinin bağışıklık sistemi tarafından saldırıya uğraması engelleniyor.
Kontrol grubundaki farelerin yüzde 60'ında Tip 1 diyabet gelişirken, beta hücreleri sialik asitle kaplı olan grupta bu oran sadece yüzde 6 olarak kaydedildi. Bu da yüzde 90'lık bir azalma anlamına geliyor.
Çalışmaya katılan immünologlar, beta hücrelerinin bağışıklık tepkisini tetiklemeyecek şekilde mühendislikle üretilebileceğini belirtiyor. Şeker kaplamasının, hücrelerin 'orijinal' olduğunu ve bağışıklık sistemi tarafından zarar verilmemesi gerektiğini belirten bir nevi işaret görevi gördüğü düşünülüyor. Tedavi edilen farelerde bağışıklık sisteminin de olumsuz etkilenmediği gözlemlendi.
Bu yöntemin, kanser hücrelerinin kendilerini yok edilmekten korumak için ST8Sia6 enzimini ve sialik asidi kullanmasının gözlemlenmesiyle keşfedildiği belirtiliyor. Araştırmacılar, beta hücrelerinin korunmasına rağmen bağışıklık sisteminin sağlam kaldığını ve enzimin otoimmün reddedilmeyi spesifik olarak engellediğini ifade ediyor.
Şu ana kadar yapılan çalışmalar oldukça umut verici olsa da, bu süreçlerin insanlarda da aynı şekilde işleyip işlemediğinin henüz bilinmediği vurgulanıyor. Tip 1 diyabetin kesin tetikleyicisinin hala tam olarak anlaşılamamış olması, hastalığa çare bulma konusundaki zorluklardan biri olarak gösteriliyor.
Dünya genelinde milyonlarca insanı etkileyen Tip 1 diyabet, kan şekeri seviyelerinin sürekli izlenmesini ve ciddi komplikasyonlardan kaçınmak için günlük enjeksiyonlar veya insülin pompası yoluyla ek insülin alınmasını gerektiriyor.
Bilim insanları, gelecekte bu yöntemin, bağışıklık sistemini baskılamaya gerek kalmadan nakledilebilir hücreler sağlamak için bir adım olabileceğini umuyor. Bu erken aşama çalışmalarının, Tip 1 diyabet bakımını iyileştirme yolunda önemli bir katkı sağlayabileceği belirtiliyor.
