Amerika Birleşik Devletleri'nin New Jersey eyaletinde, kentsel ortamda yaşayan bir şahinin avlanmak için kullandığı dikkat çekici ve zekice bir yöntem keşfedildi. Bu yırtıcı kuş, trafik sinyallerinden gelen sesleri bir ipucu olarak kullanarak, bekleyen araçları kendine siper ediyor ve bu sayede avına fark edilmeden yaklaşıyor.
Bu zeki davranış, ilk olarak bir zoolog tarafından, New Jersey'nin West Orange bölgesinde, sonbaharın sonlarına doğru serin bir sabah fark edildi. Zoolog, kızını okula bırakmak için trafik ışığında beklerken, genç bir Cooper şahininin avlandığını gördü.
Bu kırmızı ışıkta birkaç sabah daha şahini izledikten sonra, zoolog tekniği anlamaya başladı: kuş, hamle yapmadan önce yaya geçidi sesini bekliyordu.
Araştırmacı, şahinin o küçük ağaçtan çıktığını, kaldırım boyunca arabaların üzerinden alçaktan uçtuğunu, keskin bir dönüş yaptığını, arabaların arasından sokağı geçtiğini ve evlerden birinin yakınındaki bir şeye daldığını gözlemliyor.
Şahinin saldırdığı evin, ön bahçede yemek yemeyi seven geniş bir aileye ait olduğu ortaya çıktı. Ertesi sabah, aileden kalan kırıntılar ve yemek artıkları, küçük bir kuş sürüsünü (serçeler, güvercinler ve bazen sığırcıklar) kendine çekiyordu. İşte şahin de tam olarak bu kuşların peşindeydi.
Şehirde yırtıcı kuş görmek nadir olsa da imkansız değildir. Araştırmacı, bu şahinin bölgeye yeni gelmiş olabileceğinden şüpheleniyordu. Zira West Orange gibi kentsel alanlara kışın gelen şahinlerin çoğu, yiyecek aramak için ormanlık üreme alanlarından gelir.
Cooper şahini, avını yakalamak için dar dönüşler yapabilen ve hızla ivmelenebilen çevik bir 'gizli avcı'dır. Bu yetenekleri, onu doğal yaşam alanında, ormanlık alanların veya orman kenarlarının sağladığı gizlenmeyi kullanarak açık alanları kolaçan eden ve savunmasız avlara sinsice saldıran zorlu bir avcı yapar.
Bu şekilde avlanmak için, önceden plan yapabilmeleri, avın davranışlarını, özellikle hareket kalıplarını bilmeleri ve anlamaları ve son derece gözlemci olmaları gerekir. Kısacası, dikkat çekici bilişsel yeteneklere ihtiyaç duyarlar.
Şehirde yaşayan şahinin, kırmızı ışığa bağlı olarak araçların sağladığı siperin oluştuğu ve kaybolduğu bir ortam için bu stratejiyi uyarlamasını görmek araştırmacıyı büyüledi. O kış, kuşu gözlemlemek için kavşağa 18 kez geri döndü ve arabasını adeta hareketli bir 'kuş gözlem kulübesi' gibi kullanarak sokağa park etti.
Gözlemlere göre, şahin her zaman yaya geçidi sesli sinyali yandığında, ancak araç kuyruğu tam olarak oluşmadan hemen önce saldırı rotasının başlangıç noktasında ortaya çıkıyordu. Araştırmacıya göre, bunun tesadüfen olma olasılığı sıfıra yakındı.
Hafta sonları araç kuyrukları oluşmuyordu ve Cooper şahini de görünmüyordu. Yağmurlu günlerde ise mahalledeki aile dışarıda yemek yemiyordu, bu yüzden ertesi sabah kuş sürüsü olmuyordu ve yine şahin ortada yoktu. Görünüşe göre, şahinin mükemmel bir saldırı yapabilmesi için birçok faktörün bir araya gelmesi gerekiyordu.
Sesli sinyal, kırmızı ışığın daha uzun süreceği anlamına geliyordu, bu da yeşil ışığı bekleyen araç kuyruğunun, şahine avının beslendiği yere kadar tüm yaklaşım boyunca yeterli siperi sağlayacak kadar uzun olacağı demekti. Şahin bunu anlamış gibiydi.
Bu yaya geçidi sesi olmasaydı, şahin bu çabayı göstermeye değmeyeceğini biliyor gibi görünüyordu. Bu ipucu, şahinin kaldırım boyunca alçaktan uçarak, duran trafik tarafından gizlenmesini, ardından sokağı 90 derecelik bir dönüşle geçip beslenen av sürüsünün içine dalmasını sağlıyordu.
Araştırmacı, derme çatma gözlem yerinden bu saldırıların doruk noktasını tam olarak göremedi. Ancak bir keresinde şahinin pençelerinde bir ev serçesiyle uçtuğunu, başka bir seferde ise yakınlarda yerde bir yaslı güvercin (mourning dove) yediğini gördü.
Bu gözlem, olaylar arasındaki bağlantıyı anlama ve önceden plan yapabilme yeteneğini gösteriyor. Aynı zamanda şahinlerin avlanma alanlarının zihinsel bir haritasına sahip olduklarını ve burayı yakından tanıdıklarını, bu sayede avlarını görmek zorunda kalmadan nerede olduklarını ve onlara en iyi nasıl yaklaşacaklarını bildiklerini ortaya koyuyor.
Bu tür yetenekleri yakalayan başka çok az bilimsel gözlem vardır, muhtemelen bu 'gizli avcıları' doğal ortamlarında iş başında izlemenin ne kadar zor olmasından kaynaklanıyor.
Şehir, herhangi bir kuş için zorlu ve çok tehlikeli bir yaşam alanıdır, özellikle canlı av konusunda uzmanlaşmış büyük bir yırtıcı için: her gün yiyecek bir şeyler yakalarken pencerelerden, arabalardan, elektrik tellerinden ve sayısız başka tehlikeden kaçınmanız gerekir. Yapılan gözlemler, Cooper şahinlerinin orada hayatta kalmayı ve gelişmeyi başardığını, bunun da en azından kısmen çok zeki olmaları sayesinde olduğunu göstermektedir.
Bu ilginç gözlem, hakemli bir bilimsel dergide yayınlandı.
