OpenAI CEO'su Sam Altman, yapay zeka modelleri konusundaki yatırımcı coşkusunun abartılı olduğunu belirtti. "Birileri feci miktarda para kaybedecek" diyen Altman, şirketi için 500 milyar dolarlık bir değerlemeyle ikincil hisse satışı görüşmelerini sürdürürken bu açıklamayı yaptı. Bu değerleme, önceki aylardaki 300 milyar dolarlık seviyesinden önemli bir artış anlamına geliyor.
Altman, gazetecilere yaptığı açıklamalarda, "Yatırımcıların genel olarak yapay zekadan aşırı heyecanlı olduğu bir aşamada mıyız? Benim fikrim evet," diyerek, mevcut durumu 1990'lardaki dot-com balonuna benzetti. Ayrıca, şirketinin yakın gelecekte veri merkezi inşaatı için "trilyonlarca dolar" harcayacağını ve ChatGPT'nin yakında günde "milyarlarca insana" hizmet edeceğini öngördüğünü de dile getirdi.
Karşılaştırma yapmak gerekirse, Facebook'un aylık yaklaşık 3 milyar aktif kullanıcısı bulunuyor. Altman'ın bu projeksiyonu, ChatGPT'nin dünya nüfusunun neredeyse yarısına günlük kullanıcı olarak ulaşmasını gerektiriyor ki bu da olağanüstü iyimser bir beklenti.
Altman'ın bu uyarıları, ABD'de yeni bir araştırmanın birçok şirkette yapay zeka projelerinin başarısız olduğunu ortaya koymasının hemen ardından geldi. Yapılan bir çalışmaya göre, kurumsal yapay zeka denemelerinin yüzde 95'i hızlı gelir artışı sağlamada başarısız oluyor. Analizler, şirketlerin kendi yapay zeka sistemlerini kurmaya çalıştıklarında genellikle başarısız olduklarını gösteriyor. Yapay zeka araçlarının sadece temel görevlerde kullanıldığını ve karmaşık kurumsal sistemlerin kullanıcılar tarafından pek tercih edilmediği de belirtiliyor.
Bu başarısızlıklar, yapay zeka modellerinin kalitesinden ziyade, uygulamadaki sorunlara ve organizasyonların öğrenme boşluklarına bağlanıyor. Satın alınan yapay zeka araçlarının başarı oranı yüzde 67 iken, şirket içi geliştirilen sistemlerin başarı oranı bunun üçte biri kadar. Bu durum, teknolojiye bir eleştiri olmaktan çok, kurumsal BT departmanlarının mevcut uygulamaları geliştirebileceği varsayımına bir eleştiri olarak da görülebilir.
Altman'ın bu açıklaması ve araştırma sonuçlarının tesadüfi zamanlaması, zaten olağanüstü seviyelere yükselmiş yapay zeka değerlemelerini izleyen teknoloji hisse senedi yatırımcılarında endişe yarattı. Bazı şirketlerin ileriye dönük kazançlarının çok üzerindeki değerlemelerle işlem gördüğü belirtiliyor.
Altman'ın mesajındaki bu çelişki dikkat çekici. Bir teknoloji yöneticisinin, kendi sektörlerinin çöküşte olduğuna inanırken böyle konuşması beklenmez. Bir balon uyarısı yaparken, aynı zamanda OpenAI'yi Walmart veya ExxonMobil gibi şirketlerden daha değerli kılacak bir değerleme peşinde koşuyor. OpenAI, geçtiğimiz aylarda 1 milyar dolarlık aylık gelire ulaşmış olsa da, yıllık 5 milyar dolarlık bir zarara doğru ilerlediği rapor ediliyor. Bu durumda ne oluyor?
Altman'ın geçmişteki açıklamalarına bakıldığında, çok katmanlı bir strateji görülebilir. Ciddi rakamlarla konuşmayı seviyor. Daha önce yapay zeka çipleri üretimi için astronomik miktarlar talep etmişti. Bu, yapay zeka tartışmalarında devasa rakamları normalleştirmeye yönelik bir taktik olarak görülebilir.
Balon uyarısı yaparken aynı zamanda trilyonlarca dolarlık veri merkezi harcamalarından ve milyarlarca kullanıcının günlük hizmet alacağından bahsetmesi, bir aciliyet hissi yaratırken, şirketinin altyapı harcamalarını farklı ve gerekli olarak konumlandırıyor. Ekonomistler endişelerini dile getirdiğinde, Altman bu yatırımları insan ilerlemesi için kaçınılmaz olarak çerçeveleyerek, OpenAI'nin 500 milyar dolarlık değerlemesini nispeten makul hale getirmeye çalıştı.
Bu ikili mesajlaşma - felaket uyarıları ve trilyon dolarlık hedefler - çelişkili gibi görünse de, günümüzün yapay zeka pazarının nakit bolluğu göz önüne alındığında daha anlamlı hale geliyor.
Farklı Bir Balon Türü
Mevcut yapay zeka yatırım döngüsü, önceki teknoloji balonlarından farklılık gösteriyor. Dot-com dönemi girişimlerinin aksine, en büyük yapay zeka yatırımcıları olan büyük teknoloji şirketleri, çekirdek işlerinden milyarlarca dolarlık yıllık kar elde ediyor.
Bu şirketler, yapay zeka geliştirmelerindeki zararları yıllarca sürdürebilir ve bu da balon çöküşlerini tetikleyen nakit krizlerini yaşamalarını engelleyebilir.
Citi'den bir analist, geçmişte şirketlerin borç yükünün fazla olduğunu ve kazançlarının olmadığını belirtirken, bugünün büyük teknoloji şirketlerinin sağlam kazançları ve güçlü nakit akışları olduğunu vurguluyor.
Yapısal fark önemlidir. Dot-com balonu patladığında yüzlerce şirket para bulamadığı için yok oldu. Bugünkü yapay zeka yatırımcıları ise, yirmi yıl önce şirketleri batıracak zararları tolere edebilirler. Eğer bir balon varsa, bu ani bir çöküş yerine yıllar içinde yavaş yavaş sönebilir.
Ne var ki, derin cepler ürün başarısını garanti etmez. OpenAI CEO'su yakın zamanda GPT-5'in piyasaya sürülmesindeki aksaklıkları kabul etti. Ancak yapay zeka piyasası artık sadece OpenAI'den ibaret değil; Google, Meta ve Anthropic gibi şirketler de büyük bir rekabet içinde.
Kurumsal yapay zekadaki zorluklara ve kendi balon uyarılarına rağmen Altman, yapay zekanın uzun vadeli gidişatı konusunda iyimserliğini koruyor. Teknolojinin dezavantajlarına ve yanlış kullanımlarına rağmen gelişmeye devam ettiği ve büyük şirketlerin yatırımlarını geri çekmek yerine artırdığı görülüyor. Mevcut değerlemelerin kısa vadede mantıklı olup olmadığı bir soru; yapay zekanın sonunda ekonomiyi dönüştürüp dönüştürmeyeceği ise tamamen başka bir soru.
Altman, yatırımcıların büyük paralar kaybedebileceğini kabul etmekle birlikte, yapay zekanın toplum için muazzam bir değer yaratacağına inandığını ifade ediyor.
