Ultra işlenmiş gıdalar, zaten sağlıksız oldukları yönünde bir üne sahip. Ancak son yapılan bir araştırma, 'sağlıklı' olarak nitelendirilenlerinin bile kilo verme çabalarınızı önemli ölçüde baltalayabileceğini öne sürüyor.
İngiltere ve ABD'den araştırmacılar, iki farklı diyet programını tamamlayan 50 kilolu kişinin verilerini analiz etti. Her iki diyet programı da besin değerleri açısından birbirine çok yakındı; yani yağ, doymuş yağ, karbonhidrat, lif, tuz ve hatta meyve-sebze miktarları aynıydı.
Temel fark ise bir diyetin ultra işlenmiş gıdalar (UPF) etrafında şekillenmesi, diğerinin ise minimum düzeyde işlenmiş gıdalara (MPF) odaklanmasıydı. UPF diyeti, kahvaltılık yulaf barlar ve hazır lazanya gibi ürünleri içerirken, MPF diyeti yulaf ezmesi ve ev yapımı spagetti bolonez gibi seçenekler sunuyordu.
Her iki diyetle de kilo verilmesine rağmen, MPF diyeti ile ortalama olarak UPF diyetine kıyasla iki kat daha fazla kilo verildiği görüldü. Katılımcılar ayrıca MPF diyeti uygularken daha fazla sağlıksız vücut yağından kurtuldu ve sağlıksız yiyecek isteklerini daha iyi kontrol edebildiklerini bildirdi.
Araştırmacılar, "Önceki araştırmalar ultra işlenmiş gıdaları kötü sağlık sonuçlarıyla ilişkilendirmişti. Ancak tüm ultra işlenmiş gıdalar, besin profillerine göre doğası gereği sağlıksız değildir" açıklamasını yaptı. Bu denemenin temel amacının, gıda işleme süreçlerinin kilo, kan basıncı ve vücut kompozisyonu gibi sağlık sonuçları üzerindeki rolünü ve aynı zamanda yiyecek istekleri gibi deneyimsel faktörleri mevcut diyet kılavuzları bağlamında anlamak olduğu belirtildi.
Her iki diyetle genel kilo kayıpları UPF diyeti için yüzde 2, MPF diyeti için ise yüzde 1 olsa da, araştırmacılar çalışmanın süresinin kısa olduğuna dikkat çekti: Her diyet 8 hafta sürdü ve aralarında 4 haftalık bir ara verildi.
Burada görülen değişikliklerin zamanla birikerek daha belirgin hale gelebileceği düşünülüyor. Sağlıklı ve etkili bir diyetin diğer faktörleriyle birlikte, ultra işlenmiş gıdalardan kaçınmanın zamanla gözle görülür bir fark yaratabileceği vurgulanıyor.
Araştırma nispeten küçük bir kitle üzerinde yapıldı ve diyet kısıtlamaları olan kişileri dışarıda bıraktı. Ancak, artan obezite kriziyle mücadelede daha fazla kanıt sunuyor ve diyetlerde beslenme kılavuzlarını takip etmenin önemini vurguluyor.
Yapılan çalışma, küresel gıda sisteminin mevcut durumda özellikle ucuz ve sağlıksız gıdaların yaygınlığı nedeniyle diyetle ilgili sağlık sorunlarına ve obeziteye yol açtığını ortaya koyuyor. Araştırma ayrıca, yağ, tuz ve şeker gibi besinlerin rolünün yanı sıra, ultra işlemenin sağlık sonuçlarını yönlendirmesindeki önemi de vurguluyor.
