Akıllı saatleriniz sadece attığınız adımları veya yaktığınız kalorileri değil, aynı zamanda her gün ne kadar kalp atışı "harcadığınızı" da gösterebilseydi nasıl olurdu? Yakın zamanda yapılan bir araştırma, bu sayının bir gün sağlığınız için başka bir gösterge haline gelebileceğini öne sürüyor: "Kalp Atışı Bütçesi". Bu konsept, en hayati kaynağınızın limitini aşıp aşmadığınızı teorik olarak söyleyebilir.
Hayat boyu toplam kalp atışı limiti fikri onlarca yıldır ortalıkta dolaşıyor. Bu fikir, kalbin sabit bir atış sayısıyla geldiği ve her fazladan harcanan atışın sizi bu sınıra yaklaştırdığı yönündeki eski bir inanışa dayanıyor.
Neyse ki, bu inanışın doğru olmadığı yaygın olarak kabul ediliyor.
Egzersiz, kalbinizin daha hızlı atmasına neden olarak yaşam sürenizi kısaltmaz. Hatta, egzersiz yapan kişilerde dinlenme kalp atış hızının daha düşük olma eğiliminde olduğu ve daha uzun yaşadıkları gözlemleniyor. Ancak yeni araştırma, bu metaforu modern, veri odaklı bir yaklaşımla ele alıyor.
Araştırmacılar, elit sporcuların fitness uygulaması verilerini analiz ederek dinlenme kalp atış hızlarını toplam günlük atışlarla karşılaştırdı. Bu verilere göre, dayanıklılık antrenmanı yapan sporcuların, daha düşük dinlenme kalp atış hızları sayesinde, antrenman yapmayan yetişkinlere kıyasla günde yaklaşık 11.500 kalp atışı "tasarruf ettiğini" tahmin ettiler.
Ancak bu tasarruflar kalıcı değil. Araştırmacıların tahminlerine göre, Tour de France'ın tek bir etabı sporcular için yaklaşık 35.000 ek kalp atışına mal olabiliyor. Bu, kalbin bir yarışma sırasında ne kadar yoğun çalıştığını gösteriyor.
Araştırmacılar, dinlenirken atışları tasarruf etme ve efor sırasında harcama arasındaki bu dengeye "kalp atışı tüketimi" adını veriyor. Konsept basit: Günlük toplam kalp atışınız, uyumaktan strese ve spora kadar yaptığınız her şeye kalbinizin nasıl tepki verdiğini yansıtıyor. Fitness takip cihazları zaten kalp atış hızını sürekli olarak ölçtüğü için, bu atışları toplayıp yeni bir sağlık metriği haline getirmek pek de zor olmayacaktır.
Peki, bu gerçekten bir anlam taşıyor mu? İşte işler biraz daha karmaşıklaşıyor. Araştırmanın yazarları, analizlerinin küçük ölçekli ve gözlemsel olduğunu kabul ediyorlar. Katılımcıların sağlık sonuçlarını değil, sadece kalp atış hızı verilerindeki örüntüleri incelediler. Yüksek bir günlük kalp atışı sayısı, kişinin aktif olduğunu gösterebileceği gibi, anksiyete, yetersiz fitness seviyesi, kafein veya sıcaklık gibi faktörlere de işaret edebilir. Bağlam olmadan, sayının tek başına anlamı sınırlıdır.
Yine de, bu fikrin sezgisel bir çekiciliği var. Kalp atış hızı, vücudumuzun yaşamın talepleriyle nasıl başa çıktığını gösteren en net pencelerden biridir. Sürekli yüksek bir dinlenme kalp atış hızı, kalp hastalığı, felç ve erken ölüm riskinin artmasıyla ilişkilendirilmiştir.
Bu arada, atışlar arasındaki zamanlamadaki değişkenlik, yani kalp atış hızı değişkenliği, stres ve duygusal refahın yerleşik bir göstergesidir. "Atış tüketimi" terimini kullanmak, insanların fiziksel ve zihinsel yük arasındaki bu bağlantıyı görselleştirmelerine yardımcı olabilir.
Sporcular zaten bu dengeyi biliyorlar. Çok fazla ve çok yoğun antrenman yapmak, dinlenme kalp atış hızını yükseltebilir, kalp atış hızı değişkenliğini azaltabilir ve performansı düşürebilir; bu da aşırı antrenmanın klasik bir işaretidir.
Daha hafif, sözde aktif iyileşme seansları, kalp atış hızının düşük kaldığı durumlarda iyileşmeyi hızlandırdığı, genel performansı artırdığı ve ruh halini dengelediği biliniyor. Eğer bir "kalp atışı bütçesi", insanların kalplerinin ne zaman aşırı çalıştığını fark etmelerine yardımcı olursa, bu, tükenmişlik başlamadan önce daha nazik aktivite günlerini teşvik edebilir.
Verilerin Söylemedikleri
Kronik rahatsızlıkları olan kişiler için de çıkarımları var. Bazı sağlık uygulamaları zaten kullanıcıların aşırı efordan kaçınmalarına yardımcı olmak için kalp atış hızı eşiklerini kullanıyor, özellikle yorgunluk veya kalp zorlanmasının iyileşmeyi maliyetli hale getirebileceği durumlarda. Bu anlamda, kalp atışı tüketimini izlemek, bir rekabetten ziyade bir güvenlik sinyali olarak hizmet edebilir, vücudun ne zaman yavaşlaması gerektiğini bilmenin bir yolu olabilir.
Ancak fitness bilimindeki çoğu parlak yeni fikirde olduğu gibi, bir uyarı notu da gereklidir. Araştırmacılar, yalnızca yüksek düzeyde antrenman yapmış bisikletçiler ve koşuculardan oluşan küçük bir örneklemden elde edilen fitness takip cihazı verilerini kullandıklarını belirtiyorlar. Bu, nüfusun dar bir kesimidir.
Kan basıncı, oksijen seviyeleri veya kalp sağlığı için önemli olan iyileşme biyobelirteçlerini ölçmediler. Bu bulguları sıradan akıllı saat kullanıcıları için tavsiyelere dönüştürmek, daha büyük, uzun vadeli çalışmalar gerektirecektir.
Bir de felsefi soru var: Kalp atışlarını gerçekten de sınırlı bir meta olarak mı görmeliyiz? Egzersiz kısa vadede kalp atışlarını "harcar" ama genellikle uzun vadede daha fazla yaşam "kazandırır".
Uzun mesafe koşan birinin kalbi tek bir günde daha fazla atabilir, ancak yaşam süresi boyunca daha az atar, çünkü dayanıklılık antrenmanı dinlenme hızını düşürür ve kardiyak verimliliği artırır. Bu anlamda, kalbinizi kullanmak sorun değil, ancak onu kullanmamak sorun olabilir.
Kalp atışı tüketimi, en azından şimdilik, anlam arayışındaki bir metafor olmaya devam ediyor. Yine de, dokunaklı bir metafor. Fitness takip cihazınız veya akıllı saatiniz toplam kalp atışlarını saymaya başlasa da başlamasa da, arkasındaki mesaj basit: gün boyunca kalbinizin nasıl davrandığına dikkat edin. Bu atışları biriktirmek değil, onları akıllıca harcamakla ilgilidir.
