Saç dökülmesi sorununa karşı umut vadeden yeni araştırmalar var. Yapılan bir çalışma, ciltteki kıl köklerinin etrafındaki yağ hücrelerinin uyarılmasıyla, farelerde 20 gün gibi kısa bir sürede iyileştirici saç büyümesinin tetiklenebileceğini gösteriyor.
Ulusal Tayvan Üniversitesi'nden araştırmacıların liderliğinde yürütülen bu çalışma, cilt tahrişinin ve yaralanmalarının sıklıkla saç büyümesini nasıl tetiklediğine dair bilinen bilgileri temel alıyor. Ekip, bu mekanizmaların neden işe yaradığını daha derinlemesine anlamayı ve saç dökülmesinin tedavisinde bu süreçlerin kullanılıp kullanılamayacağını araştırmayı hedefledi.
Araştırmacılar, yayımladıkları makalede, "Memelilerin çoğunun vücudu, ilk koruyucu bariyer görevi gören yoğun bir kıl örtüsüyle kaplıdır. Epidermal cilt yüzeyinde meydana gelen tahriş veya yaralanmalar, ilk koruyucu bariyer olan kılı yeniden büyütmek veya yeniden oluşturmak için bir sinyal vermelidir. İnsanlar evrimsel süreçte vücutlarının çoğunda yoğun kıl örtüsünü kaybetmiş olsalar da, cilt yüzeyinde tahriş veya yaralanmaların aşırı kıl büyümesine (hipertrikoz) neden olabileceğine dair klinik kanıtlar, insanların bu önemli rejeneratif kapasiteyi koruduğunu göstermektedir." ifadelerini kullandılar.
Deneylerde, farelerin tüyleri tıraş edildikten sonra kimyasal tahriş ediciler veya ısı kullanılarak hafif cilt yaralanmaları oluşturuldu. Bu hasarlı bölgelerdeki saç büyümesi, çeşitli mikroskobik görüntüleme yöntemleri kullanılarak normal ciltle karşılaştırıldı.
Ekip, bu cilt tahrişinin iltihaplanmaya neden olduğunu ve bunun da olay yerine makrofaj adı verilen bağışıklık hücrelerinin konuşlandırılmasını tetiklediğini buldu. Makrofajlar daha sonra adipositlere (yağ hücreleri) yağ asitleri salgılamaları için sinyal verdi. Bu yağ asitleri, saç kök hücreleri tarafından emilerek saç büyümesinin yeniden başlaması için gerekli sinyali sağladı.
Araştırmacılar, "Bu bağlamda, adiposit aktivasyonunun, cilt yaralanmalarını tetikleyen hücresel olaylar zincirinde, bağışıklık hücresi aracılı lokal iltihaplanmanın aşağı akışında gerçekleştiğini gösteriyoruz." şeklinde yazdılar.
Bu süreçleri ortaya koyduktan sonra araştırmacılar, yaralanmayı atlayıp atlayamayacaklarını test etmek için aynı yağ asitlerinden oluşan bir serumu doğrudan farelerin cildine uyguladılar. Bu da yaklaşık 20 gün içinde saç büyümesini tetikledi.
Ancak burada önemli bir noktaya dikkat çekmek gerekiyor: Tedavi, yalnızca dinlenme aşamasında olan, yani yeniden büyüme sinyalini bekleyen saç köklerinde etkili oluyor. İnsan saç derisinde kellik genellikle bu aşamaların süresini saçtan saça değiştirir; bu da farelerde yapıldığı gibi tüylerin tıraş edilmesinden daha karmaşıktır.
Saç kök hücrelerini yeniden canlandırmak, saç dökülmesi tedavisinde güvenli, kullanışlı ve nispeten hızlı bir yaklaşımdır. Ancak tedavinin ne kadar geniş bir alana uygulanabileceği konusunda sınırlamalar da mevcuttur. Araştırmacılar, yaklaşımın insanlarda da işe yarayıp yaramayacağını görmek için klinik denemelere doğru ilerliyorlar.
Ayrıca, cilt tahriş olduğunda işleyen mekanizmalar ve bağışıklık sisteminin nasıl tepki verdiği konusunda da öğrenilecek daha çok şey var. Örneğin, makrofajlar tarafından tetiklenen yağ asidi salınımını tam olarak neyin belirlediği gibi.
Araştırmacılar, "Doğal varlıkları ve kanıtlanmış güvenlik profilleri, gelecekte saç dökülmesi durumlarının tedavisinde önemli bir potansiyel sunmaktadır." diye belirtiyorlar.
Bu araştırma Cell Metabolism dergisinde yayımlanmıştır.
