Yıllar süren araştırmaların ardından bilim insanları, romatoid artritin (RA) sıklıkla belirtisiz, sessiz bir evreyle başladığını ortaya koydu. Bu otoimmün hastalığı erken yakalamak, ağrılı eklem iltihabını ve hasarı azaltmak, hatta ilerlemesini durdurmak anlamına gelebilir.
Romatoid artrit geliştiren bazı kişilerde, kanda anticitrulinlenmiş protein antikorlarının (ACPA'lar) bulunması nedeniyle, eklem iltihabı (sinovit) ortaya çıkmadan yıllar önce riskli oldukları belirleniyor. Ancak ACPA'sı olan herkes RA geliştirmiyor ve bunun nedenleri tam olarak anlaşılamamıştı. Yapılan son çalışma, doktorların kimin en yüksek risk altında olduğunu belirlemek için kullanabileceği yeni uyarı işaretlerini ortaya koyuyor. Bu işaretler arasında kanda bulunan inflamatuar proteinler ve RA'ya neden olan bağışıklık hücrelerinin davranışları yer alıyor.
ABD'de yapılan bu çalışma, Allen İmünoloji Enstitüsü, Kaliforniya Üniversitesi San Diego ve Colorado Üniversitesi Anschutz Tıp Kampüsü'nden araştırmacıların liderliğinde gerçekleştirildi. Araştırmacılar, yayınladıkları makalede, "Sonuçlarımız, RA'nın inflamatuar hastalığının, aktif sinovitin başlangıcından çok daha önce, klinik olarak fark edilenden daha erken başladığı konseptini destekliyor" ifadelerini kullandılar. "Bu, önleyici tedavinin ne zaman başlatılacağına dair kararlar için çıkarımlar taşıyor."
Araştırmacılar, ACPA pozitifliği nedeniyle RA riski taşıdığı belirlenen 45 bireyi takip etti ve bu kişilerden 16'sı tam RA geliştirdi. Bu kişilerin verileri, sağlıklı kontrol gruplarından alınan verilerle birlikte, ekibin karşılaştırma yapabileceği birçok biyolojik noktayı sağladı.
Risk altındaki katılımcıların kanında, bağışıklık sistemiyle ilişkili proteinlerin çok daha bol ve aktif olduğu görüldü. Antikor üreten B hücreleri ve B hücrelerini koordine eden T hücreleri ise daha yüksek bir alarm durumunda olduklarına dair işaretler sergilediler. RA teşhisine yaklaşıldıkça, inflamatuar eylem için aktifleşen T ve B hücrelerinin sayısı arttı. Bu durum, bağışıklık sisteminin neyin geleceğini adeta "görebildiği" izlenimini uyandırdı.
Bu temel değişiklikler arasında RA geliştirenler ve geliştirmeyenler arasında bir miktar örtüşme olsa da, riskli evrenin tam klinik tanıya nasıl dönüştüğüne dair daha net bir resim sunuyorlar. Araştırmacılar, "Bu bulgular, ACPA pozitif riskli evrenin patogenezini karakterize ediyor ve hastalığın klinik RA'dan çok daha önce başladığı konseptini destekliyor" diye yazıyor.
Bu bulgular yeni olduğundan, herhangi bir tedavi henüz uzak bir ihtimal gibi görünse de, bağışıklık sisteminin RA başlamadan önce nasıl aktive olup aktivitesini değiştirdiğini daha iyi anlamak, nihayetinde araştırmacıların bu değişiklikleri hedeflemesine yardımcı olabilir. Yüksek riskli vakalarda RA'yı geciktirmek için abatacept adlı ilaç zaten kullanılıyor ve bu ilacın, burada vurgulanan bağışıklık sistemi aktivitesinin bir kısmını tersine çevirmeye yardımcı olduğuna dair kanıtlar bulunuyor. Bu da gelecekte potansiyel tedaviler için umutları artırıyor.
Colorado Üniversitesi Anschutz Tıp Kampüsü'nden romatolog Kevin Deane, "Bu çalışmadan elde edilen bulguların, kimin RA geliştireceğini daha iyi tahmin etmek, RA'yı önlemek için potansiyel biyolojik hedefleri belirlemek ve tedavileri iyileştirmenin yollarını bulmak için ek çalışmaları destekleyeceğini umuyoruz" açıklamasında bulundu. Araştırma, Science Translational Medicine dergisinde yayımlandı.
