Uluslararası Veri Kurumu (IDC), kişisel bilgisayar (PC) pazarı için karamsar bir tablo çizdi. Yapılan son analizlere göre, RAM fiyatlarındaki hızlı artışın etkisiyle 2026 yılında PC sevkiyatlarında %9'a varan bir daralma yaşanabileceği öngörülüyor. Daha ılımlı bir senaryoda ise bu oran %5 civarında kalacak.
Bu düşüş tahminleri, daha önce %2.5'lik bir gerileme öngören IDC'nin Kasım ayı raporundan önemli ölçüde daha kötümser. Ekim ortasında hızlanan küresel bellek (RAM ve NAND) kıtlığı, IDC'nin ilk modellerinin ötesine geçmiş durumda. Şirket resmi tahminlerini tamamen yeniden yazmasa da, mevcut senaryoları birkaç hafta öncesine göre oldukça daha karamsar bir tablo sunuyor.
Bu durumun arkasındaki temel neden, 2025 yılının sonlarına doğru teknoloji sektörünün genelinde etkili olan yapay zeka (AI) altyapısı talebi. Yapay zeka altyapılarına yönelik yoğun bellek talebi, DRAM ve NAND üretiminin tüketici cihazlarından uzaklaştırılarak yüksek bant genişlikli bellek (HBM) ve yoğun DDR5 gibi daha kârlı kurumsal bileşenlere yönlendirilmesine neden oluyor. Bellek üreticileri için ekonomik olarak mantıklı bir tercih olsa da, IDC bu durumun tipik bir dalgalanma döngüsü olmadığını, birkaç yıl sürebilecek stratejik bir kapasite yeniden tahsisi olduğunu belirtiyor.
Akıllı telefonlar üzerindeki etkisi de hissedilir durumda, ancak dengesiz. Bellek, özellikle orta segmentte, cihazların maliyetinde önemli bir paya sahip ve marjlar zaten dar. IDC, üreticilerin bu duruma daha yüksek fiyatlar, azaltılmış özellikler veya her ikisi ile yanıt verebileceğini ve bunun da fiyatları düşürme eğilimini tersine çevirebileceğini uyarıyor. Sonuç olarak, akıllı telefon pazarında 2026'da %5'e varan bir daralma riski ve aynı zamanda ortalama satış fiyatlarında artış ve cihaz değişim döngülerinde uzama bekleniyor.
Ancak en büyük darbenin PC pazarı üzerinde olması bekleniyor. Bellek kıtlığı, Windows 10'un kullanım ömrünün sona ermesiyle başlayan yenileme döngüsü ve yapay zeka odaklı "AI PC" hamlesi gibi iki büyük endüstriyel etkiyi aynı anda vuruyor. DRAM ve SSD maliyetlerindeki artış nedeniyle üreticiler şimdiden geniş çaplı fiyat artışları sinyali veriyor. IDC, PC ortalama satış fiyatlarının karamsar bir senaryoda %6-8 oranında artabileceğini tahmin ediyor. Buna karşılık, birim sevkiyatlar ise yıllık bazda %9'a yakın bir düşüş gösterebilir. Bu, Kasım ayında öngörülen %-2.4'lük tahminden önemli bir gerileme anlamına geliyor.
Büyük üreticilerin, ölçekleri, stok avantajları ve uzun vadeli tedarik anlaşmaları sayesinde bu ortamda daha küçük üreticilere göre daha iyi durumda olmaları bekleniyor. Özellikle oyun bilgisayarlarında yüksek bellek konfigürasyonlarının standart olması ve maliyet hassasiyetinin yüksek olması nedeniyle, daha küçük bölgesel markalar, markasız üreticiler ve kendi sistemlerini toplayan kullanıcılar daha fazla risk altında. IDC, bu durumun genel pazar daralsa bile pazar payının büyük OEM'lere doğru kaymasına neden olabileceğini öngörüyor.
Bu durumun yapay zeka PC anlatısıyla kesişmesinin ironik bir yönü de var. IDC, AI PC'yi basitçe NPU'ya sahip bir sistem olarak tanımlasa da, bu makineler pratikte daha fazla RAM'e de ihtiyaç duyuyor. Microsoft'un Copilot+ gereksinimleri tek başına 16GB RAM'i minimum seviye olarak belirliyor ve birçok üst düzey tasarım 32GB veya daha fazlasını hedefliyor. Ancak sorun, tam da en kıt ve pahalı hale gelen bileşenin bellek olmasıdır. Üreticiler tüketicilere AI odaklı sistemler sunmaya çalışırken, bu sistemleri inşa etmenin ekonomik koşulları kötüleşiyor.
Bu gerilimi artıran bir diğer faktör ise AI PC pazarlama hamlesinin üreticilerin umduğu büyümeyi sağlamamış olması. Kullanıcıların ilgisi mutedild ve özellikle Windows 11'deki yapay zeka özelliklerinin hızlı ve çoğu zaman zorunlu entegrasyonuyla ilgili hayal kırıklığı giderek daha görünür hale geliyor. Bu bağlamda, AI PC'ler için daha yüksek fiyatlar, bir yükseltme fırsatı olmaktan çok, birçok alıcının istemediği özellikler için bir vergi gibi görünebilir.
Her ne kadar %9'luk bir düşüş felaket gibi görünmese de oldukça ciddidir. 2009 küresel finans krizi sırasında PC pazarı, o zamanın tarihindeki en keskin düşüş olan %11.9 oranında daralmıştı. Daha kötü tek olay, birkaç yıl önce pazar doygunluğu nedeniyle yaşanmış ve sektör hala o %15'e yakın düşüşten toparlanmaya çalışıyor. Dahası, bu durum pazarın normalde hareketli olması gereken bir dönemde yaşanıyor; 2026, Windows 10'un destek sonu ve AI PC dalgası nedeniyle normalde büyük bir büyüme yılı olmalıydı.
Bunun yerine, IDC'nin vardığı sonuç temkinli ancak nettir: Yapay zeka altyapısı patlamasıyla başlayan durum, şimdi istenmeyen şekillerde tüketici donanım pazarlarını yeniden şekillendiriyor. Bellek kıtlığı arzı daraltıyor, fiyatları şişiriyor ve üreticileri tam da yanlış anda ürün yol haritalarını yeniden düşünmeye zorluyor. 2025 yılı, GPU'ların az bulunması ve kullanıcıları mevcut makinelerini yükseltmeye ikna edecek pek bir şey olmaması nedeniyle zaten PC pazarı için zordu. Gelecek ise bellek fiyatlarının yükselmesiyle daha da belirsiz hale geliyor.
