Yıllardır yapılan araştırmalar, yaşam boyu mutluluk eğrisinin genellikle bir 'U' şeklinde olduğunu gösteriyordu. Bu eğriye göre mutluluk gençlik yıllarında zirveye ulaşıyor, orta yaşlarda düşüşe geçiyor ve yaş ilerledikçe tekrar yükseliyordu. Benzer şekilde, mutsuzluk araştırmaları da orta yaşlarda bir zirveye ulaşıldığını ve sonrasında bir düşüş yaşandığını ortaya koyuyordu.
Ancak, 44 ülkeyi kapsayan yeni araştırmamız, bu yerleşik örüntünün değiştiğini gösteriyor. Artık, genç yaşlarda bir mutsuzluk zirvesi gözlemleniyor ve bu mutsuzluk yaş ilerledikçe azalıyor.
Bu değişimin sebebi, orta yaşlı ve yaşlı insanların daha mutlu hale gelmesi değil, gençlerin ruh sağlığındaki bozulma.
ABD verilerini daha yakından incelediğimizde bu durum daha net ortaya çıkıyor. 1993'ten 2024'e kadar halka açık sağlık verilerini kullanarak, anketten önceki 30 gün içinde ruh sağlığının her gün iyi olmadığını belirten kişilerin oranını inceledik. Bu kişileri "umutsuz" olarak tanımladık.
Bu dönemin büyük bir bölümünde, hem kadınlarda hem de erkeklerde umutsuzluk seviyeleri en yüksek yaş grubunda (45-70) ve gençlere (18-24) göre orta yaşlılarda (25-44) daha yüksekti. Ancak, gençlerdeki umutsuzluk oranı hızla arttı. Erkeklerde bu oran 1993'teki %2,5'ten 2024'te %6,6'ya, kadınlarda ise %3,2'den %9,3'e iki kattan fazla yükseldi.
Orta yaşlılarda da umutsuzluk belirgin şekilde arttı, ancak daha yavaş bir oranda. Kadınlarda %4,2'den %8,5'e, erkeklerde ise %3,1'den %6,9'a çıktı. Yaşlı erkekler ve kadınlardaki umutsuzluk oranı ise bu dönemde sadece az miktarda arttı.
Sonuç olarak, 2023-2024 yıllarında yaş gruplarına göre göreceli umutsuzluk seviyeleri kadınlarda tersine döndü. En genç yaş grubundaki bireylerde umutsuzluk seviyeleri en yüksekken, en yaşlı yaş grubunda en düşüktü. Erkeklerde ise en genç ve orta yaş grupları arasında umutsuzluk seviyeleri benzerdi ve en yaşlı gruplarda en düşüktü.
Bu eğilimler, ABD'de zaman içinde yaş ve ruh sağlığı arasındaki ilişkinin büyük ölçüde değişmesine neden oldu.
2009-2018 yılları arasında umutsuzluk yaşa göre bir tepe noktası gösteriyordu. Ancak, 45 yaş öncesinde, özellikle 20'li yaşların ortalarına kadar umutsuzluktaki hızlı artış, bu yaşam döngüsü profilini temelden değiştirdi. Bu durum, 2019-2024 döneminde bu tepe noktasının artık belirgin olmadığını gösteriyor.
Umutsuzluk en çok genç gruplarda artarken, 45 yaşa kadar olanlarda da artış gözlendi; 45 yaş üstü bireylerde ise herhangi bir değişiklik yaşanmadı.
Çalışmamız, İngiltere'deki umutsuzluk ve kaygı verileri incelendiğinde benzer eğilimler olduğunu gösteriyor. Ayrıca, 42 farklı ülkede yapılan analizler, 2020-2025 yılları arasında umutsuzluk oranının yaşla birlikte azaldığını ortaya koyuyor.
Değişimin Nedenleri Araştırılıyor
Bu değişikliklerin nedenlerine ilişkin araştırmalar devam etmekle birlikte henüz kesin bir sonuca varılmamıştır. Umutsuzluktaki artışın COVID-19 pandemisinden yıllar önce başladığı, ancak pandeminin gençlerin ruh sağlığındaki bozulma oranını artırmış olabileceği düşünülmektedir.
Gençlerdeki mutsuzluğun artmasıyla internet ve akıllı telefonların yoğun kullanımı arasında bir bağ olduğunu gösteren giderek artan sayıda kanıt bulunmaktadır. Bazı araştırmalar, akıllı telefon kullanımının gençlerin ruh sağlığının bozulmasında bir etken olduğunu öne sürmektedir. Akıllı telefon erişiminin sınırlandırıldığı araştırmalarda ise yetişkinlerin kendi bildirdiği iyilik halinin önemli ölçüde iyileştiği görülmüştür.
Ancak, ekran süresinin bir etken olması durumunda bile, gençlerdeki artan umutsuzluğun tek veya hatta ana nedeni olması pek olası görünmemektedir. Henüz hakemli incelemeden geçmemiş çok yeni araştırmalarımız, gençleri ruh sağlığı sorunlarından korumada ücretli çalışmanın gücünde bir azalmaya işaret etmektedir.
Ücretli işte çalışan gençlerin, işsiz veya çalışamayacak durumda olanlara göre genellikle daha iyi ruh sağlığına sahip olmalarına rağmen, genç çalışanlar arasındaki umutsuzluk son zamanlarda artış gösterdiği için bu fark kapanmaktadır.
Tanımladığımız değişikliklerin nedenleri tam olarak anlaşılmamış olsa da, politika yapıcıların gençlerdeki artan umutsuzluk sorununu herhangi bir iyilik hali stratejisinin merkezine yerleştirmesi akıllıca olacaktır.
