ABD'nin Güney Carolina eyaletinde bulunan bir nükleer tesiste, görevliler tesise yakın bir bölgede dört adet radyoaktif yuva inşa etmiş vahşi arı kolonisini tespit etti. Bu durum, arıların bu tehlikeli maddeyi nereden bulduğu ve çevresel kirliliğin boyutları hakkında soru işaretleri yaratıyor.
Olay, tesisteki görevlilerin ilk radyoaktif yuvayı 3 Temmuz'da bulmasıyla ortaya çıktı. ABD Enerji Bakanlığı tarafından hazırlanan bir raporda, bulunan yuvanın nükleer atık depolamak için kullanılan bir tankın yakınındaki bir direk üzerinde olduğu ve metrekaresi başına 100.000 beta/gama parçacığına kadar radyasyon yaydığı belirtildi. Bu seviyenin, federal düzenlemelerde radyasyon izlenmesi gereken alanlar için belirlenen değerlerin 10 katından fazla olduğu kaydedildi. Raporda, yuvanın radyasyonunun, tesisin geçmişinden kaynaklanan ve kontrol kaybıyla ilgisi olmayan bir durum olduğu sonucuna varıldı.
Ancak, ilk keşfin ardından üç radyoaktif yuvanın daha bulunduğu bilgisine ulaşıldı. ABD Enerji Bakanlığı'nın Savannah River Operasyonları Ofisi yöneticisi, dört yuvanın çok düşük düzeyde radyoaktif kirlilik içerdiğini ve işçiler, toplum veya çevre için bir sağlık riski oluşturmadığını belirtti.
1950'lerde nükleer silah üretimi amacıyla kurulan ve Soğuk Savaş'ın sona ermesiyle faaliyetleri azalan tesis, 1996 yılından bu yana temizleniyor. Tesisin şu ana kadar 165 milyon galon radyoaktif sıvı atık ürettiği ve bunların buharlaştırılarak 34 milyon galona indirildiği biliniyor. Tesis bünyesinde 51 atık tankı bulunuyor.
Uzmanlar, raporda yer almayan kritik bilgilerin, özellikle yuvalardaki radyasyonun tam seviyesi, tespit edilen radyoaktif izotoplar ve yuvaları inşa eden arı türleri gibi detayların eksikliğine dikkat çekiyor. Bazı arılar yuvalarını çamurdan yaparken, bazıları ise talaş gibi malzemeleri kullanabiliyor.
Radyoaktif bölgelerdeki canlılar üzerine araştırmalar yapan bir biyolog, arıların yuvaları için tesisteki çamurlardan veya topraktan radyoaktif materyal topladığı ihtimalinin makul olduğunu belirtti. Ancak, geçmişte gözden kaçan büyük radyoaktif kirlilik alanlarının olup olmadığının veya beklenmedik bir şekilde yüzeye çıkan eski veya yeni radyoaktif kirlilik kaynaklarının bulunup bulunmadığının da araştırılması gerektiğini vurguladı.
İlk bulunan yuvanın imha edildiği ve etrafında başka bir kirlilik tespit edilmediği bildirilmişti. Tesis yetkilileri, arıların kendilerinin topluma büyük bir risk teşkil etmediğini, çünkü genellikle yuvalarından çok uzaklaşmadıklarını ve üzerlerindeki kirliliğin düşük olduğunu ifade etti.
Bununla birlikte, 2017 yılında tesiste radyoaktif kuş dışkılarının bulunması, kuşların radyoaktif materyali uzun mesafelere taşıyabileceği endişesini akıllara getiriyor.
