Yaz aylarına girerken, gökyüzünde beliren nadir ve büyüleyici bir doğa olayı olan noktülüsent bulutları (gece parlayan bulutlar) görme zamanı yaklaşıyor. Genellikle sadece belirli dönemlerde ve koşullarda görülebilen bu özel bulutları yakalamak için nelere dikkat etmeniz gerektiğini anlatalım.
Gökyüzü gözlemcileri için bulutlar genellikle bir engeldir çünkü yıldızları ve diğer gök cisimlerini perdelerler. Ancak noktülüsent bulutlar bu durumun bir istisnasıdır. Bu bulutlar, buz kristallerinden oluşan ince ve narin yapılar olup, gün batımından sonra veya gün doğumundan önce güneşin yansıyan ışığıyla spektral bir mavi tonda parlıyor gibi görünürler. Sıradan bulutların oluştuğu seviyenin yaklaşık 70 km üzerinde, Dünya'dan yaklaşık 80 kilometre yükseklikte, atmosferin çok daha soğuk bir katmanı olan mezosferde oluşurlar.
'Gece Parlayan' Bulutlar Ne Zaman ve Nerede Görülür?
Noktülüsent bulutları görmek için en iyi zaman, genellikle mayıs sonundan ağustos ortasına kadar olan açık gecelerdir. Gün batımından yaklaşık 90 ila 120 dakika sonra veya gün doğumundan hemen önce en iyi şekilde gözlemlenebilirler. Bu gözlemler en sık haziran ve temmuz aylarında yapılır.
Bu bulutlar, Kuzey Yarımküre'de yaz aylarında, özellikle kuzey enlemlerde yaşayan gökyüzü meraklıları tarafından daha sık görülebilir. Bu dönemde güneş ufkun çok altına inmez ve bu da yüksek irtifadaki buz parçacıklarını gece çökerken aydınlatmak için ideal bir konum yaratır. Noktülüsent bulutlar en yaygın olarak Ekvator'un 45 ila 80 derece kuzey enlemleri arasında görülür.
Son yıllarda bu büyüleyici fenomenin daha düşük enlemlerde de görülmeye başladığı rapor ediliyor. Bu değişimin nedenleri arasında iklim değişikliği ve artan roket fırlatma sayıları gibi çeşitli faktörler gösterilmektedir.
Kozmik Ziyaretçilerden Doğan Bulutlar
Noktülüsent bulutlar, sıcak ve nemli havanın yaz aylarında atmosferde çok yükseğe çıkmasıyla oluşur. Hava incelen atmosfere yükseldikçe yavaş yavaş genişler ve soğur. Bu soğuma, yüksek irtifalarda sürüklenen minik toz parçacıklarının etrafında buz kristallerinin oluşması için yeterli hale gelir.
Bu toz parçacıklarının bir kısmı, her gün Dünya atmosferine çarpan sayısız küçük meteorun kalıntıları olabilirken, diğerleri volkanik patlamalardan veya kirlilikten doğup atmosfere taşınmış olabilir. Noktülüsent bulutların yüksek irtifada bulunması, güneş ufkun altına indikten sonra bile ışığını yansıtmalarına olanak tanır ve kararan gökyüzüne karşı onlara adeta ruhani bir parlaklık kazandırır. Buzlu yapıları, sıradan bulutlara kıyasla nispeten yüksek bir albedoya (ışık yansıtma oranı) sahip olmalarını sağlar ve bu da gelen ışığın daha büyük bir oranını yansıttıkları anlamına gelir.
