Nexperia'nın Çin'deki birimi, Hollanda merkez ofisinin aldığı, küresel satış ve pazarlamadan sorumlu başkan yardımcısı John Chang'in görevden alınması yönündeki kararı açıkça reddetti. Şirketten yapılan açıklamaya göre, bu tür bir adım yerel şirket ve iş yasalarını ihlal edeceği için Çin iş kanunlarına göre uygulanamaz hale geliyor. Bu gelişme, Avrupa merkezli şirketin sadece bir yan kuruluşu olan Nexperia Çin'in, çip üreticisinin kontrolü için nasıl mücadele ettiğini gözler önüne seriyor.
Olaylar, Ekim ayının başlarında Hollanda hükümetinin, kritik teknolojik bilgi ve yeteneklerin Hollanda ve Avrupa dışına taşınmasını engellemeyi amaçlayan Mal Varlığı Kullanım Yasası'nı gerekçe göstererek, Çinli sahibi Wingtech'ten Nexperia'nın kontrolünü ele geçirmesiyle başladı. Bu adımın önemi, 1952'deki Soğuk Savaş'ın zirvesinde yürürlüğe giren yasanın ilk kez kullanılmasıyla daha da artıyor. Alımın temel tetikleyicisi CEO'nun şirket varlıklarını zimmetine geçirdiği iddiaları olsa da, ABD ve Çin arasındaki devam eden ticaret savaşı da jeopolitik gerilimi körüklüyor.
John Chang, yirmi yılı aşkın süredir şirket bünyesinde bulunuyor. Kariyerine Nexperia'nın eski ana şirketi NXP Semiconductors'ta başlayan Chang, 2017'de Nexperia'nın ayrılmasıyla buraya transfer oldu. Wingtech ise 2019'da Nexperia'yı satın alarak bugünkü yapısını oluşturdu. Nexperia, Chang'in başkan yardımcılığından neden uzaklaştırıldığına dair herhangi bir açıklama yapmadı ve bu durum muhtemelen Çinli yan kuruluşunun kararı tanımamasına neden oldu.
Nexperia'nın Almanya, Birleşik Krallık, Filipinler, Malezya ve Çin dahil olmak üzere dünya genelinde üretim tesisleri bulunuyor. Ancak Çin, şirketin küresel üretiminin %70'ini karşılayarak en büyük paya sahip. Bu durum, yan kuruluşunu ekonomik olarak güçlü kılıyor ve merkez ofisten gelen emirleri hiçe saymasına olanak tanıyor. Küresel jeopolitik gelişmeler de bu duruma dahil olmuş durumda; Pekin, Guangdong'daki üretim tesisinden gelen çip ihracatını engelleyerek duruma müdahil oldu.
Her iki taraf da işlerin normal şekilde devam ettiğini belirtse de, birçok müşteri şimdiden alternatifler aramaya başladı. Şirket üretiminin yalnızca %30'unun küresel pazara sunulabildiği, geri kalanının ise durum çözülene kadar Çin'de mahsur kaldığı düşünülüyor. Hatta, Volkswagen, BMW ve Stellantis'e önemli tedarikçi olan Valeo SE gibi müşterilerden birinin, ihtiyaç duyduğu çiplerin %95'i için şimdiden alternatifler bulduğu bildiriliyor. Bu durumun Japonya'daki otomotiv üretimini de olumsuz etkileyebileceği yönünde uyarılar yapılıyor.
Avrupa'daki bir merkez ofis ile Çinli yan kuruluşu arasında karar alma süreçlerinde yaşanan anlaşmazlıklar ilk kez yaşanmıyor. 2022'de Arm'ın Çin'deki yan kuruluşunun CEO'su, ana şirketinden bağımsız bir halka arz planı duyurmuş ve bu durum sonunda görevden alınmasıyla sonuçlanmıştı. Ancak bu seferki durumun farkı, Wu'nun şirket yönetim kurulunun kararlarına karşı gelmiş olması; Nexperia'daki durumun ardındaki hikaye ise henüz tam olarak netleşmedi. Ayrıca, o dönemde hükümet müdahalesi sınırlı veya hiç yokken, şimdi hem Hollanda hem de Pekin kendi çıkarlarını korumak için adımlar atıyor.
