Son araştırmalar, Neandertallerin tamamen yok olmadığını, en azından genetik anlamda varlıklarını sürdürmüş olabileceğini gösteriyor. Yeni bir matematiksel model, Neandertallerin "gerçek bir yok oluş" yerine daha kalabalık bir tür olan bizlere, yani Homo sapiens'e genetik olarak karışarak zamanla ortadan kaybolmuş olabileceği ilginç bir senaryoyu inceliyor.
Analizlere göre, Homo sapiens ve Neandertaller arasındaki uzun süreli etkileşim, 10.000 ila 30.000 yıl içinde genetik emilimle sonuçlanmış olabilir.
Bu model, bölgeye özgü olmayan basit bir yaklaşımla, Neandertallerin gözlemlenen ortadan kayboluşu için "sağlam bir açıklama" sunuyor. Roma Üniversitesi'nden hesaplamalı kimyager Andrea Amadei ve ekibi tarafından yapılan araştırmada, Neandertallerin ve Homo sapiens'in çiftleştiği ve ürediği yönündeki düşüncenin artık radikal bir fikir olmadığı belirtiliyor. Modern genom çalışmaları ve arkeolojik kanıtlar, iki soyumuzun Avrasya boyunca on binlerce yıl boyunca ürediğine dair güçlü deliller sunuyor.
Günümüzde Afrika kökenli olmayan insanların DNA'sının yaklaşık %1 ila %4'ü Neandertallerden miras alınmıştır. Yaklaşık 40.000 yıl önce Neandertallerin gezegenimizden neden yok olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, uzmanlar çevresel değişimler, genetik çeşitlilik kaybı veya Homo sapiens ile rekabet gibi pek çok faktörün rol oynamış olabileceği konusunda hemfikir.
Amadei ve meslektaşları, bu diğer açıklamaları dışlamayan bir model sunuyorlar. Model, genetik sürüklenmenin güçlü bir rol oynadığını öne sürüyor; hatta araştırmacılar, türümüzün emdiği Neandertal genlerinin herhangi bir hayatta kalma avantajı sağlamadığını varsayıyorlar. Eğer model, Neandertal genlerinin daha büyük Homo sapiens popülasyonu için potansiyel avantajlarını da kapsayacak şekilde genişletilirse, genetik seyreltilme için matematiksel destek daha da güçlenebilir.
Diğer modeller gibi, bu yeni model de kusurlu varsayımlara dayanıyor. Modern avcı-toplayıcı kabilelerin doğum oranlarını kullanarak, sıklıkla çiftleştiğimiz göz önüne alındığında, küçük Neandertal topluluklarının çok daha büyük bir insan nüfusu tarafından ne kadar hızlı içine çekileceğini tahmin ediyor. Sonuçlar, son arkeolojik keşiflerle tutarlı ve Avrupa'da Neandertallerin gerilemesinin ani değil, kademeli olduğunu öne süren kanıtlarla uyumlu.
Homo sapiens'in Afrika'dan, bilim insanlarının daha önce düşündüğünden çok daha erken göç etmeye başladığı ve muhtemelen 200.000 yıldan daha uzun bir süre önce Avrupa'ya birkaç dalga halinde geldikleri düşünülüyor. Göç dalgalarının her biri bölgeye ulaştığında, yerel Neandertal topluluklarını içine çekerek genlerini denizin içine çekilen kum gibi seyreltti.
Bazı bilim insanları günümüzde, Homo sapiens ve Neandertalleri ayıranlardan çok birleştiren şeyler olduğunu savunuyor. Onlara göre, soyumuz iki ayrı tür olarak değil, "ortak bir insan türüne" ait farklı popülasyonlar olarak görülmeli.
Neandertaller, şaşırtıcı derecede uyumlu ve zekiydiler. Karmaşık aletler yaptılar, mağara sanatı oluşturdular ve ateşi kullandılar; iletişim konusunda ise muhtemelen basit mırıltılardan çok daha fazlasını yapabiliyorlardı.
Neandertal popülasyonları ve kültürleri artık var olmayabilir, ancak genetik mirasları bizlerin içinde yaşamaya devam ediyor. Onlar sadece kuzenlerimiz değil, aynı zamanda atalarımızdır.
Bu çalışma Scientific Reports dergisinde yayımlandı.
