NASA'nın Satürn'ün uydusu Titan'a göndermeyi planladığı iddialı 'Dragonfly' görevi, maliyet ve takvimde yaşanan gecikmelere rağmen genel olarak yolunda ilerliyor. NASA'nın Müfettişlik Ofisi tarafından yayınlanan bağımsız bir rapor, bu sorunların görevin kendisinden değil, NASA'nın yönetimsel yaklaşımlarından kaynaklandığını ortaya koydu.
Rapor, 2019'da seçildiğinde 850 milyon dolar olan görevin bütçesinin şu anda 3.35 milyar dolara yükseldiğini ve fırlatma hedefinin 2026'dan 2028'e kaydığını gösteriyor. Bu maliyet artışı ve takvim kaymaları yeni bir gelişme değil; NASA bu sorunları yaklaşık bir buçuk yıl önce de dile getirmişti. Yeni raporun dikkat çeken noktası ise bu problemlerin kaynağının görevin kendisi veya araç tasarımındaki ciddi teknik sorunlar olmamasıdır.
Asıl nedenin, aracın ana geliştiricisi olan Johns Hopkins Üniversitesi Uygulamalı Fizik Laboratuvarı'na (APL) ilk yıllarda vaat edilen finansmanın tam olarak sağlanamaması ve NASA'nın görevi yeniden planlama yönündeki talimatları olduğu belirtiliyor. Rapora göre, APL'nin dört kez kapsamlı yeniden planlama sürecinden geçirilmesi, maliyet artışlarının ve takvim gecikmelerinin büyük ölçüde sorumlusudur.
Bu değişiklikler, COVID-19 pandemisinin başlangıcı, NASA'nın diğer görevlerini yetiştirme baskısı, tedarik zinciri sorunları ve Kongre'den gelecek bütçe konusundaki belirsizlikler nedeniyle zorunlu hale gelmişti.
Dragonfly Şu Anda Ne Durumda?
Son yıllarda Dragonfly görevi, NASA'nın altı yıl önce görevi seçtiği zamanki vaat edilen finansman ve kaynakları almaya başladı. Peki şu anki durumu nedir?
APL Uzay Keşif Sektörü Başkanı Bobby Braun, yaptığı bir röportajda, "Dragonfly ekibi harika iş çıkarıyor" dedi. "Muhtemelen günümün en iyi anı, o ekibin kilometre taşlarına ulaştığını izlemek."
Braun, hem uzay aracının donanımının hem de yazılımının iyi ilerlediğini ve aracın Temmuz 2028'de bir Falcon Heavy roketiyle fırlatılacağı konusunda güvence verdi. NASA da bu hafta yayınladığı yeni bir güncellemede bu bilgiyi doğruladı. Bu plana göre uzay aracı, 2034'te Satürn'ün en büyük uydusu Titan'a ulaşacak.
Bu görev, bir dizi nedenden ötürü oldukça zorlu. Titan'ın kalın atmosferi nedeniyle uzay aracının yüzeye inişi yaklaşık 90 dakika sürecek. Braun, "Mars'a indiğinde 'Merak' aracının 7 dakikalık bir korkusu vardı. Titan'da 90 dakikalık bir korkumuz olacak" diye belirtti.
Mars'ın aksine, potansiyel iniş alanları hakkında yüksek çözünürlüklü yüzey verileri toplayan birden fazla yörünge aracı bulunmuyordu. NASA'nın elinde yalnızca 2004'ten 2017'ye kadar Satürn sistemini keşfeden Cassini uzay aracından elde edilen görüntüler bulunuyor. Neyse ki, Cassini, 2005 yılında Titan'a inen ve yaklaşık bir saat hayatta kalan Huygens adlı küçük bir Avrupa sondası konuşlandırmıştı. Dragonfly, Huygens'in deneyimlerinden ve atmosfer verilerinden yararlanacak.
Dragonfly'daki temel teknolojilerden biri, yüzeyi taramak ve tehlikeleri belirlemek için gelişmiş bir Arazi Bağıl Navigasyon (Terrain Relative Navigation) sistemidir. Bu, sadece ilk iniş sırasında değil, aynı zamanda rotocraftin yüzeyde birkaç kilometre mesafe kat ederek 20 dakikalık geziler yapacağı sonraki uçuşlar için de faydalı olacaktır. Her otonom uçuş arasında, uzay aracı radyoizotop termoelektrik jeneratörü (RTG) güç sistemi kullanarak pillerini şarj edecek. Dragonfly, uydu etrafında hiçbir röle uzay aracı olmayacağı için verileri doğrudan Titan yüzeyinden Dünya'ya iletmek için bu güce ihtiyaç duyacak.
İlkel Bir Çorba Gibi
Bilim insanları Titan'a büyük ilgi duyuyor çünkü Güneş Sistemi'nde yüzey basıncı Dünya'ya benzeyen nadir cisimlerden biri. Yüzeydeki ortalama sıcaklık çok soğuk, -179.5 Santigrat derece, ancak kutuplarda metan gölleri bulunuyor. Ekvator'daki kumlu kum tepelerinin altında, su buzu kabuğu olduğu düşünülen ve yaklaşık 100 km kalınlığında bir katman yer alıyor.
Dragonfly Baş Araştırmacısı Elizabeth "Zibi" Turtle, aracın mobil olmasının, geçmişte sıvı halde olabilecek bölgeleri araştırmasına olanak tanıyacağını söyledi. Uzay aracı, meteorların çarpması sonucu binlerce yıl boyunca sıvı halde su bulunmuş olabilecek kraterleri inceleyecek.
Turtle, "Titan'ın ekvator bölgesinde bu büyük kum tepeleri denizleri var, ancak kumun organik bir bileşimi var ve bu ilkel su buzu kabuğunun üzerinde yer alıyor" dedi.
Orada ne olmuş olabilir? Bugün orada ne var?
Bu, NASA'nın yaşamın yapı taşlarını arayan birincil hedefiyle başka bir okyanus dünyasına yapacağı ilk iniş olacak. Titan'ın bazı bölgeleri, milyarlarca yıl önce yaşamın başladığı ilkel Dünya'ya benzeyecek.
2034 oldu mu?
