Amerika Birleşik Devletleri Beyaz Saray'dan gelen ilk bütçe taslağı (skinny budget), NASA'nın geleceği için şaşırtıcı planlar içeriyor. Taslağa göre, uzay programının üç ana bileşeni - Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketi, Orion uzay aracı ve Ay Geçidi (Lunar Gateway) projesi - iptal edilme riskiyle karşı karşıya.
Bu programların faydası hakkında uzay camiasında farklı görüşler bulunuyor. Bazılarına göre bu iptaller, insanlı uzay uçuşlarının geleceğini ciddi şekilde etkileyebilirken, kimileri içinse kaçınılmaz bir adım. Ancak kesin olan şu ki, böyle bir değişiklik gerçekleşirse, NASA için son yirmi yılın en radikal dönüşümü olacak.
Peki, bu öneriler gerçekten hayata geçecek mi? Bu sorunun yanıtı ABD Kongresi'nde yatıyor. Cumhuriyetçi ve Demokrat vekiller, Orion'u yirmi yıldır, SLS roketini on beş yıldır ve Ay Geçidi'ni on yıldır destekliyor. Böylesine uzun süredir iyi maaşlı işler sağlayan programlardan vazgeçmeleri kolay olmayabilir.
Peki, Bu İptaller Gerçekleşecek mi?
Genel kanı, değişikliklerin büyük ölçüde kabul edileceği yönünde. NASA yöneticiliği için aday gösterilen ismin geçtiğimiz aylardaki doğrulama duruşması sırasında bunun işaretleri görüldü. Kendisine Artemis II (Ay çevresinde uçuş) ve Artemis III (Ay'a iniş) görevlerinde SLS roketi ve Orion'u kullanıp kullanmayacağı tekrar tekrar soruldu. Aday, bu görevler için kullanacağını doğruladı.
Ancak, bu çok pahalı uzay donanımının Artemis IV ve sonrası için kullanılıp kullanılmayacağı hakkında hiçbir şey söylenmedi. Kongre'nin bu konuyu sormaması da, yanıtı bildiğine işaret ediyor. Ve bu yanıt, başkanın bütçe taslağında gördüğümüz gibi, roket ve uzay aracının Artemis III'ten sonra sonlandırılacağı şeklinde. Bu, iptal için maliyet açısından da pragmatik bir zamanlama. Artemis III'ten sonra programları sonlandırmak, özellikle faydası tartışmalı Ay Geçidi'nin montajı gibi tek bir amaç için roketin yükseltilmesinden NASA'ya milyarlarca dolar tasarruf sağlayacak.
