Özel astronot ve iş insanı Jared Isaacman, yakın zamanda verdiği bir röportajda, ABD Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) başkanlığı için adı geçtikten sonra adaylığının neden aniden geri çekildiğini, ajansı nasıl yönetmek istediğini ve bu süreç hakkında düşüncelerini paylaştı.
Isaacman, "Geçen hafta cuma günü, başkanın farklı bir yol izlemeye karar verdiğine dair bir telefon aldım" dedi ve ekledi: "Gerçekten üzücüydü."
Bu durum, uzay camiasının büyük bir kısmı için de bir hayal kırıklığı oldu. Isaacman, ABD uzay çalışmalarının geleceğini derinden önemseyen ve ilerlemesine anlamlı bir katkıda bulunmak isteyen biri olarak biliniyor. Adaylığının bu şekilde sonlanması, pek çok kişi tarafından talihsiz bir olay olarak değerlendirildi.
Röportajda Isaacman'ın NASA'nın geleceği ve karşılaştığı zorluklar hakkındaki düşünceleri net bir şekilde ortaya çıktı. İşte kendisinden ilk kez duyduğumuz bazı önemli başlıklar:
NASA Ne Yapmalı?
Isaacman'a göre NASA şu anda "bir sürü küçük şey" yapıyor. "Ajansın, diğer kurumların, departmanların, şirketlerin yapabileceği birçok şeyle meşgul olduğunu" belirten Isaacman, bunun vergi mükelleflerinin NASA'yı finanse etme sebebi olmadığını vurguladı. "NASA, başka hiç kimsenin yapamayacağı, neredeyse imkansız olanı yapmak için fonlanıyor" dedi.
Peki, NASA'nın odaklanması gereken "çığır açıcı" projeler neler olmalı?
Isaacman, önceliklerinin başında "uzayda yüksek hakimiyet kurmak" olduğunu söyledi. "Ay görevlerimizi tamamlayalım, çünkü Çin ile yaşanan ayrı bir hikaye var. Aynı zamanda, buna paralel olarak Mars'a ulaşma yeteneklerini geliştirelim. Ticari endüstrinin her yere gitmemizi sağlayacak hızlı, yeniden kullanılabilir, ağır yük taşıma kapasitesini geliştirmesine yardım edelim. Sektörle rekabet etmekten vazgeçip, hiçbir şirketin asla yapmayacağı şeyi yapmaya, yani nükleer uzay gemileri inşa etmeye yönelelim" ifadelerini kullandı.
Isaacman, nükleer termal itici motor geliştirmeyi amaçlayan ancak yakın zamanda iptal edilen bir projeye atıfta bulundu. NASA'nın bunun yerine çok daha büyük, gerçek dünyada uygulanabilir ve nükleer elektrikli itici güce odaklanan bir projeyi finanse etmesi gerektiğini savundu.
DRACO programı için "Bu alt ölçekli bir program" diyen Isaacman, "Laboratuvarda sonsuza kadar duracak bir program. Nükleer elektrikli itici güçte ihtiyacımız olan şey... Bu konuda tutkuluyum. Eski güzel günlere geri dönmeliyiz. 1945'teki atom bombasından, 1951'de (dünyanın ilk nükleer denizaltısı) Nautilus'un omurgasını döşemeye geçtik. Beş, altı yıl. Bunu laboratuvarda sonsuza kadar tutmadık. Dedik ki, 'büyük, cesur şeyler yapacağız.' Uzayda nükleer enerji söz konusu olduğunda da yapmamız gereken tam olarak bu" şeklinde konuştu.
Artemis Hakkında
Isaacman'ın, insanları Ay'a indirmeyi amaçlayan Artemis Programı'na çok da hayran olmadığı açık. Programı, büyük, tek kullanımlık Uzay Fırlatma Sistemi (SLS) roketi etrafında inşa edilmiş bir yapı olarak görüyor.
"Bu, uzay mekiği donanımını yeniden kullanan devasa, tek kullanımlık bir roket programı" dedi. "İnanılmaz derecede pahalı. Uluslararası ortakları desteklemek için yanımıza aldık çünkü 'bayrak toplamayı' seviyoruz, ancak bu, onların katkılarının programın en iyi çıkarlarına hizmet ettiği anlamına gelmiyor. Örneğin, Gateway... Bu, aracın eksiklikleri nedeniyle birçok konunun içine daldığımız bir tavşan deliği. Ama pahalı; tek kullanımlık. Ay'a, Mars'a veya herhangi bir yere uygun maliyetli, tekrarlanabilir, verimli keşif yapmanın yolu bu değil."
Isaacman, NASA'nın Artemis II ve Artemis III görevlerini SLS roketiyle uçurması ve ardından yeniden kullanılabilir donanıma odaklanan derin uzay programlarına yönelmesi gerektiğini söyledi. Röportajın ilerleyen bölümlerinde, NASA'nın yirmi yıldır geliştirdiği pahalı, tek kullanımlık donanımı eleştirmeye devam etti.
"Şimdi birkaç görevi uçurmaya ve Çin'i Ay'a dönüş konusunda geride bırakmaya yetecek kadar donanım var" dedi. "Ama buna sonsuza kadar takılıp kalamazsınız. Bu, fabrikaları açık tutmak için 2. Dünya Savaşı'ndan P-51 Mustang savaş uçaklarını Körfez Savaşı'nda kullanmanın tam karşılığı. Ve bunun açıkçası hiçbir mantıksal anlamı yok."
Adaylığının Geri Çekilmesi Hakkında
Isaacman, politik olarak merkeze yakın olduğunu, ancak sağa doğru eğilim gösterdiğini belirtti. Eski Başkan Trump'ın ABD hükümetindeki israfı ve yolsuzluğu kesme isteğini desteklediğini ve NASA'da da bunu yapmayı planladığını söyledi. Ayrılışından dolayı Trump'ı suçlamadı, bir başkanın günde binlerce karar aldığını ve genellikle birkaç saniyelik bilgiyle hareket ettiğini belirtti.
Ayrıca, ABD senatörleriyle NASA'daki pozisyonlarını açıkça tartışmasına olanak sağlayan Senato onay sürecinden keyif aldığını söyledi.
Neden görevden alındığına gelince, Isaacman şunları söyledi: "Oldukça iyi bir fikrim vardı, zamanlamanın pek tesadüf olduğunu sanmıyorum" dedi. "Açıkçası, o gün kamuoyuna yansıyan birden fazla ayrılık vardı."
Isaacman'a adaylığının çekildiğini bildiren telefon, SpaceX kurucusu Elon Musk'ın başkanlık danışmanlığı görevinden ayrıldığı gün geldi. Musk, Isaacman'ın adaylığını destekliyordu. Ancak Musk, görev süresi boyunca hükümet içinde bazı kişilerle sorunlar yaşamıştı.
Isaacman, "İntikam almak isteyen bazı kişiler vardı ve ben iyi, görünür bir hedeftim" dedi. "Kesinlikle net olmak istiyorum: Başkanı suçlamıyorum."
Kimseyi ismen belirtmese de, görünen o ki siyasi çekişmelerin bir sonucu olarak NASA, yaşlanan bir ajansın modernleşmesi gerektiği bir zamanda, uzay ajansını 21. yüzyılın ortalarına taşıyabilecek potansiyele sahip vizyoner bir lideri kaybetmiş oldu. Isaacman'ı dinlerseniz, bu potansiyelin bu şekilde kaybedilmesi gerçekten acı verici. Büyük bir utanç.
