Gezegenimizin karşı karşıya olduğu en büyük sorunlardan ikisine birden yenilikçi bir çözüm sunan çığır açıcı bir araştırma yapıldı: Plastik kirliliği ve ilaç üretim süreçlerinde fosil yakıt kullanımı.
İngiltere'deki bir üniversiteden bilim insanları, yaygın olarak kullanılan PET plastik atıklarından elde edilen molekülleri, yine yaygın bir ağrı kesici olan parasetamole (asetaminofen) dönüştürmek için özel olarak mühendislik ürünü Escherichia coli (E. coli) bakterisini başarıyla kullandı.
Günümüzde birçok ilacın üretiminde olduğu gibi, parasetamolün büyük bir kısmı da fosil yakıtlar kullanılarak elde ediliyor. Bu süreçte fosil yakıt yerine plastik gibi atık ürünlerin kullanılması, iki büyük çevresel soruna aynı anda çözüm getirebilecek dahiyane bir yaklaşım sunuyor.
Bu teknolojinin endüstriyel ve ticari olarak uygulanabilir ölçeğe getirilmesi ve etkinliğinin kanıtlanması zaman alacak olsa da, ortaya çıkan yeni teknoloji büyük bir potansiyel taşıyor.
Araştırmayı yürüten bilim insanları, bu çalışmanın PET plastiğin sadece bir atık ya da yeni bir plastik malzemeye dönüşecek bir materyal olmadığını; mikroorganizmalar tarafından, hastalıkların tedavisinde potansiyel taşıyanlar da dahil olmak üzere değerli yeni ürünlere dönüştürülebileceğini gösterdiğini belirtiyor.
Dönüşüm süreci, PET şişelerin kimyasal olarak ayrıştırılmasıyla başlıyor. Ortaya çıkan moleküller daha sonra mühendislik ürünü E. coli bakterisine besleniyor. Bakteriler, fosfatı katalizör olarak kullanarak bu molekülleri nitrojen içeren organik bileşiklere dönüştürüyor. Son aşamada ise bu bileşikler, parasetamolün aktif maddesine çevriliyor.
Bu sürecin sayısız avantajı bulunuyor. En önemlileri arasında, işlemin kompakt bir laboratuvar kurulumunda 24 saat gibi kısa bir sürede tamamlanabilmesi ve oda sıcaklığında çalışması sayesinde aşırı ısıtma veya soğutma ihtiyacının olmaması yer alıyor. Dahası, ekip %92 gibi etkileyici bir verimle bu dönüşümü gerçekleştirmeyi başardı.
Bu yöntem, öncelikle PET şişeler üzerinde test edildi, ancak bu plastik türü gıda ambalajlarında, mobilyalarda ve üretimde de yaygın olarak kullanılıyor. PET plastiğin yıllık 350 milyon tondan fazla atığa neden olduğu tahmin ediliyor ve bu durum plastik kirliliği yükünü artırıyor.
Araştırmacılara göre, aynı yaklaşım diğer bakteri türleri ve diğer plastik türleri için de işe yarayabilir. Bu da gelecekte daha çevre dostu geri dönüşüm ve ilaç üretim seçenekleri için potansiyel yaratıyor.
Bu gelişme, hem doğal hem de sentetik kimyanın, sorunlara çözüm bulmak ve inovasyonu teşvik etmek için nasıl birleştirilebileceğinin güçlü bir örneğini sunuyor. Nihayetinde E. coli bakterisinin gelecekte ağrı kesicilerimizin üretiminde rol oynaması mümkün olabilir.
