Microsoft'un yapay zeka alanındaki ilerleyişinin önemli bir parçası olan OpenAI ile olan finansal ilişkisi, şirketin en son yıllık raporuyla birlikte daha da karmaşık bir hal aldı. Haziran ayında sona eren mali yıl için Microsoft, "diğer, net" giderler kaleminde 4.7 milyar dolarlık bir tutar açıkladı. Bu rakamın detayı ise raporlarda yer almıyor. Ancak, yapılan analizlere göre bu büyük harcamanın önemli bir kısmının, öz sermaye yöntemiyle yapılan yatırımlardaki net kayıpları yansıttığı belirtiliyor. OpenAI'ın ismi bu raporda doğrudan geçmese de, yapılan yatırımların bu şirkete ait olduğu anlaşılıyor.
ABD Genel Kabul Görmüş Muhasebe İlkeleri (US GAAP) uyarınca, bir şirketin başka bir şirket üzerinde "önemli etkisi" olduğunda, genellikle %20 ila %50 arasındaki hisse sahipliği ile öz sermaye yöntemi uygulanır. Bu durum, ilişkili taraflarla yapılan önemli işlemlerin şeffaf bir şekilde açıklanmasını gerektirir, özellikle de yatırım yapılan şirketin finansal açıdan büyük önem taşıması durumunda. Son dönemdeki bir ikincil hisse satışı, OpenAI'ın değerinin yaklaşık 500 milyar dolar olduğu tahminlerini ortaya koyuyor. Microsoft'un ekonomik payı kar sınırlamaları veya ortaklık mekanizmaları nedeniyle %49'un altına düşse bile, pozisyonunun piyasa değerinin hala 100 milyar doların üzerinde olabileceği düşünülüyor.
Buna rağmen, Microsoft'un bilançosunda öz sermaye yöntemiyle yapılan toplam yatırımların 30 Haziran itibarıyla 6 milyar doların altında olması dikkat çekiyor. Bu durum, OpenAI'ın zararlarının Microsoft'un taşıdığı tutarı tamamen silmiş olabileceğini veya taahhüt edilen 13.75 milyar dolarlık yatırımın muhasebe terimleriyle sermaye olarak henüz tam olarak kaydedilmediğini düşündürüyor.
Öz sermaye yöntemi uyarınca, taşıma değeri sıfıra ulaştığında, daha fazla zarar kaydedilmez. Ancak, bu durumun getirdiği şeffaflık eksikliği nedeniyle yatırımcılar, Microsoft'un OpenAI operasyonlarında sessizce milyarlarca dolar mı kaybettiğini, altyapı sübvansiyonlarını mı önden yüklendiğini veya ilerleyen aşamalar için sermaye mi tuttuğunu anlayamıyor.
Microsoft, yapay zeka alanındaki liderliğini sürdürmek için Copilot'u Azure ve Office gibi platformlarda performanslı tutmak adına ciddi yatırımlar yapıyor. Bu maliyetlerin önemli bir kısmı, özellikle GPT-4 ve Codex sınıfı dağıtımlar için OpenAI'ın çıkarım (inference) yığınına yükleniyor. OpenAI'ın zararları artmaya devam ederse ve Microsoft bu giderlerin ne kadarını karşıladığını açıklamazsa, şirketin bulut yapay zeka ekonomisi spekülatif kalmaya devam edecek. Bu belirsizlik, aynı zamanda OpenAI'ın yapay genel zekaya (AGI) ulaşması durumunda iki taraf arasındaki ilişkinin şartlarını önemli ölçüde değiştirecek bir madde içeren uzun vadeli anlaşmasıyla daha da artıyor.
Microsoft'un 29 Ekim Çarşamba günü mali yılın ilk çeyrek kazançlarını açıklaması bekleniyor. Eğer OpenAI hala raporlarında ilgili bir taraf olarak belirtilmezse ve "diğer, net" kalemindeki gizemli harcama, model yarışında önde kalmak için katlandığı maliyetin tek ipucu olmaya devam ederse, yatırımcılar yine satır aralarını okumak zorunda kalacak. Yapay zeka performansıyla hisse değeri belirlenen 3.9 trilyon dolarlık bir şirket için bu risk, Microsoft'un uzun süre göze alamayacağı bir durum olabilir.
