Sosyal medya devi Meta'nın, Instagram ve WhatsApp'ı satın almasının tekelcilik yarattığı iddiasıyla ABD Federal Ticaret Komisyonu (FTC) tarafından açılan dava haftalar süren savunmaların ardından tamamlandı.
Yedi hafta süren duruşmaların ardından FTC, Yargıç James Boasberg'e, Meta'nın 'kişisel sosyal ağ hizmetleri' pazarındaki iddia edilen tekelini sona erdirmek için şirketin bölünmesinin gerekli olduğuna dair bir karar vermesi çağrısında bulundu. FTC'nin iddialarına göre, şirketin kendi iç yazışmaları, Meta'nın Instagram ve WhatsApp'ı, Facebook'tan kullanıcıları çekme potansiyeli olan rakip olarak gördüğünü ve onları satın almak için her türlü bedeli ödemeye hazır olduğunu gösteriyordu.
Konuyla ilgili değerlendirme yapan Meta temsilcileri ise FTC'nin davasının zayıf olduğunu ve uzun süre önce FTC tarafından onaylanmış anlaşmaları geri almaya çalıştığını savunuyor. Meta'ya göre şirket, daha geniş sosyal medya pazarında TikTok gibi rakiplerle ciddi bir rekabet içinde. Ancak Meta'nın duruşma ortasında davayı düşürme girişimi Yargıç Boasberg tarafından reddedildi. Yargıç, kararını vermenin aylar sürebileceğini belirtti.
Meta sözcüsü, şirketin altı hafta boyunca anlaşmalarını savunduğunu ve FTC'nin 'hiçbir anlaşmanın gerçekten nihai olmadığını' gösterdiğini söyledi. Uzmanlar, bir birleşmeyi geri almanın çok zor olduğunu belirterek Meta'nın davayı kazanma konusunda 'kendinden emin' göründüğünü ifade ediyor.
Meta sözcüsü ayrıca, 'FTC'nin gösterdiği tek şey, teknoloji sektörünün geçmişteki, şimdiki ve gelecekteki dinamik, aşırı rekabetçi yapısıydı' dedi.
Yargıç Boasberg'in kapanış konuşmaları yapması beklenmiyor. Bunun yerine, Meta ve FTC yaz boyunca ek özetler sunacak. Yargıç Boasberg daha sonra, Meta'nın satın almalarının antitröst yasasını ihlal edip etmediği konusunda hızlı bir şekilde karar vermeye çalışacağını belirtti. Kararın yıl sonundan önce çıkabileceği tahmin ediliyor.
Yargıç Boasberg'in ne yönde eğilim gösterdiği veya FTC'nin kazanması durumunda bile bir ayrılık isteyip istemeyeceği belirsizliğini koruyor. Kaynaklar, yargıcın kendi çözümünü bulmakta bir miktar serbestliğe sahip olacağını, belki de anlaşmalardan sadece birinin yasa dışı olduğuna karar verip sadece o hizmetin satışını isteyebileceğini belirtiyor. FTC ayrıca, Meta'nın platformlarını diğer platformlarla birlikte çalışabilir hale getirmesini de tavsiye etti. Uzmanlar, bunun, kullanıcıların Meta uygulamaları çok kötüleşirse tüm sosyal ağlarını rakip bir uygulamaya kolayca taşıyabilmesini sağlayarak rekabeti teşvik edeceğini düşünüyor.
Uzmanlar, karardan önce FTC ve Meta'nın bir uzlaşmaya varma olasılığının da olduğunu belirtiyor, ancak FTC'nin daha önce Meta'nın 1 milyar dolarlık uzlaşma teklifini reddettiği bildirildi.
FTC, her iki uygulamanın da ayrılarak bölünmesinin gerekli olduğunu belirtti. Üst düzey bir FTC yetkilisi geçen hafta basına yaptığı açıklamada, Meta davasının antitröst yasasının tam kalbine indiğini söyledi.
FTC yetkilisi, 'Bu dava çok önemli bir hukuki prensibi ortaya koyuyor: Tekel olan bir firma, kendisi için en tehdit edici rakiplerini satın alamaz' dedi ve ekledi: 'Antitröst hukuku, dijital pazarlarda bile, liyakate dayalı rekabet gerektirir ve inovasyonu yönlendiren ve nihayetinde tüketicilere yardımcı olan liyakate dayalı rekabettir.'
FTC duruşmanın bitmesi hakkında yorum yapmamış olsa da, bir sözcü daha önce Meta'nın tüm savunmasının 'esas olarak kendi çıkarlarını gözeten yöneticilerinden ve ücretli uzmanlarından' geldiğini iddia etmişti.
Hangi taraf kazanırsa kazansın, diğer tarafın hızla itiraz etmesi bekleniyor. FTC kazanırsa, Yargıç Boasberg'in olası çözüm yollarını değerlendirmesiyle dava devam edecek. Geleceğini Yargıç Boasberg'in ellerine bıraktığı belirtilen Meta, anlaşmalarını sonuna kadar savunmaya devam edecek. Bunun nedeni, Instagram'ın şu anda ABD'de Meta'nın en büyük gelir kaynağı olması ve 2025 yılında reklam gelirlerinin yüzde 50'sinden fazlasını oluşturması.
Meta sözcüsü, 'Meta, gurur duyulan bir Amerikan başarı hikayesidir ve hizmetlerimizi seven insanlara ve işletmelere yenilik yapmaya ve hizmet vermeye devam etmeyi dört gözle bekliyoruz' dedi.
Uzmanlar Meta'nın Kesin Kazanacağından Çok Emin Değil
Yargıç Boasberg, cevaplaması gereken temel sorunun FTC'nin pazar tanımının çok dar olup olmadığı olduğunu söyledi.
Pazar tanımına karşı çıkan Meta, gelişen rekabetçi sosyal medya ortamının Meta'yı haber akışlarını TikTok ile rekabet etmek için keşif motorlarına dönüştürmeye zorlaması nedeniyle, arkadaş ve aile bağlamanın Meta uygulamalarının 'çekirdek kullanımı' olmadığını belirtti. Bir antitröst analisti, FTC'nin kullanıcıların öncelikle arkadaş ve aile bağlamak için Meta uygulamalarına geldiklerini gösteremediği için Meta'nın davasını güçlendirmiş olabileceğini söyledi.
Bir hukuk profesörü ve antitröst uzmanı, 'FTC'nin dar tanımlanmış pazarı her zaman davasının en zayıf noktasıydı' dedi, ancak devletin arkadaş ve aile bağlamayan uygulamaların Meta'nın uygulamaları için yeterli ikame olmadığını göstererek bu zayıflığı 'başarılı bir şekilde minimize ettiğini' belirtti.
Uzman, bunun, tatillerde Meta kullanımında artışlar yaşandığında açıkça görüldüğünü, bunun da belki de insanların sevdikleriyle bağlantı kurmak için ürünlerine yöneldiğinin bir işareti olduğunu öne sürdü.
Bir analist, Meta'nın davayı kazanma şansının %60 olduğunu düşünüyor, ancak Meta'nın çevrimiçi reklam geliri için rekabet eden her şirketin Meta ile rekabet ettiği şeklindeki savunmasını eleştirdi. Bu argümanın pazar tanımını çok fazla genişletmiş olabileceğini öne sürdü.
Analist, 'Eğer buradaki ilgili pazarın reklam geliri için rekabet etmek olduğunu söylüyorsanız, oraya her şeyi dahil edebilirsiniz' dedi. 'İstediğiniz takdirde oraya TV'yi, yazılı medyayı da dahil edebilirsiniz ve bu konseptin gerçekten bir sonu yok.'
Bir diğer uzman ise Meta'nın şansından daha az emindi ve 'Gerçekten bu davanın her iki yönde de gidebileceğini düşünüyorum' dedi.
