Uzak bir galaksinin alışılmadık bir görüntüsü, görünürde saklanan devasa bir kara madde yığınını ortaya çıkarmış olabilir. Bilim insanları, bir zamanlar enstrüman hatası sandıkları bu durumun aslında evrenin gizemli bir köşesine ışık tuttuğunu keşfetti.
Fransa'daki Northern Extended Millimeter Array radyo teleskopları tarafından çekilen HerS-3 galaksisinin yeni görüntüsüne ilk baktıklarında, astronomlar verilerde bir hata olduğunu düşünmüşlerdi. Görüntü, 'Einstein haçı' olarak bilinen nadir bir olguyu gösteriyordu. Bu fenomen, uzak bir galaksi veya kuasarın ışığının, önündeki devasa bir nesnenin kütleçekimi etrafında bükülerek gözlemci perspektifinden dört noktaya ayrılmasıyla oluşur.
Ancak bu yapıyı olağandışı kılan şey, merkezinde parlayan beşinci bir ışık noktasıydı. İlk başta, araştırmacılar bunun ekipman arızası olduğunu zannetti. Bir Einstein haçında, ışık merkezdeki bir kütle etrafında büküldüğü için, ortada beşinci bir ışık noktası beklenmez.
Rutgers Üniversitesi'nden bir astronom, bu durumun, ışığı bükmenin gerçekleştiği kütleyle ilgili sıradışı bir şey olduğunu belirtti. Bilim insanları, yeni bir çalışmada bu bulguları açıklamak için bilgisayar modellemeleri kullandı. Analizleri, tüm ışık noktalarının HerS-3'ten kaynaklandığını ve bu durumun daha yakın, daha parlak bir nesnenin yolunu kapattığı olasılığını ortadan kaldırdığını gösterdi. Ayrıca, görüntüleri Şili'deki ALMA'dan toplanan verilerle karşılaştırarak doğrudan bir cihaz arızası olasılığını da dışladılar.
Son olarak, HerS-3'ün önünde bir kara madde kütlesinin bulunduğu bir bilgisayar simülasyonu çalıştırıldı ve bu senaryoda elde edilen sonuçlar, gözlemleriyle birebir örtüştü.
Kara madde, görüntülenmesi zor bir maddedir. Işığı absorbe etmez, yansıtmaz veya yaymaz, bu yüzden işlevsel olarak görünmezdir. Ancak kütleçekimi vardır. Büyük bir kara madde halesi, hemen arkasındaki bir galaksinin ışığını bükmek için yeterli kütleçekimsel güce sahip olabilirken, galaksinin kendisinin görünür kalmasını sağlar. Bu da Einstein haçı şeklinde çarpıtılabilmesine imkan tanır.
Bu keşif, bilim insanlarına kara maddenin diğer kozmik nesnelerle nasıl etkileşime girdiğini öğrenmek için heyecan verici bir fırsat sunuyor. Araştırmacılar, gelecekteki gözlemleri kullanarak bu modelleri daha da test etmeyi ve iyileştirmeyi umuyor.
