Gökyüzü meraklıları yeni aya neden bu kadar heyecanlanır? 26 Mayıs Pazartesi günü, doğal uydumuz Ay, Dünya ile Güneş arasına girecek ve görüş alanımızdan tamamen kaybolacak. Bu durum, ciddi gökyüzü gözlemcilerinin ışık kirliliği olarak gördüğü Ay ışığını gece gökyüzünden temizleyecek.
Yeni aydan önceki hafta ve sonrasındaki birkaç gece boyunca, gece gökyüzü olabildiğince karanlık hale gelir. Bu da 20-30 Mayıs dönemini, dışarı çıkıp gökyüzüne bakmak için ayın en iyi zamanı yapar. İşte Kuzey Yarımküre'nin orta enlemlerinden (Türkiye dahil) akşam 10 civarında (aksi belirtilmedikçe) görülebilecekler:
1. Büyük Ayı ve Ursa Major Takımyıldızı
Çoğu insan gece gökyüzünde Büyük Ayı'nın yedi yıldızını bulabilir, ancak bunun bir takımyıldızı olmadığını biliyor muydunuz? Bir yıldız deseni (asterizm) olarak bilinen Büyük Ayı, Ursa Major yani Büyük Ayı takımyıldızının arka kısmını (ve ne yazık ki uzun kuyruğunu) oluşturur. Mayıs, Büyük Ayı'nın birçok yıldızını takip etmek için harika bir zamandır, çünkü kuzey yarımkürede (Türkiye dahil) akşam karanlığı çöktüğünde neredeyse tam tepededir, ancak ayı ters konumda göreceksiniz.
Onu bulmaya başlamanın en kolay yolu, her biri bir çift yıldız setiyle işaretlenmiş olan ayının görünen üç pençesinden başlamaktır – Ayının arka pençeleri için Alula Borealis ve Australis, Tania Borealis ve Australis; görünen ön pençe için ise Talitha ve Talitha Australis. Bunların altında, Muscida yıldızı ayının başını işaretler.
2. Leo, Aslan Takımyıldızı
Hava kararır kararmaz güneye bakın ve Aslan takımyıldızının başını ve ön ayaklarını işaret eden, geriye doğru bir soru işareti şeklindeki yıldızları göreceksiniz. O soru işaretindeki nokta (gözlemciler tarafından "orak" olarak adlandırılır) parlak yıldız Regulus'tur.
3. Küçük Bir Gezegen Geçidi
Bu ay sadece bir kez erken kalkacaksanız, bunu 23 Mayıs Cuma günü gün doğumundan 45 dakika önce yapın. O zaman, doğuda, hilal şeklindeki Ay, çok parlak bir Venüs'e yakın görünecek ve yanında da Satürn yer alacak.
4. Boötes, Çoban Takımyıldızı
Büyük Ayı'ya geri dönün ve onun kuyruğunu - Büyük Ayı'nın kepçe sapını - gökyüzündeki bir sonraki parlak yıldıza doğru bir yay şeklinde takip edin: Arcturus. Gece gökyüzünün dördüncü en parlak yıldızı olan Arcturus, ilkbaharın anahtar, ancak az bilinen yıldız şekillerinden biri olan Boötes, Çoban takımyıldızının en parlak yıldızıdır. Dokuz yıldızı en çok uçurtmaya benzeyen bir şekil çizer, ancak bunu atlayıp kolay olana odaklanın - "Y" veya şampanya kadehine benzeyen dört yıldız.
5. Herkül Kümesi (M13)
Samanyolu galaksisinin halesi içinde, küresel kümeler olarak adlandırılan tuhaf, kadim yıldız grupları saklıdır. Yoğun topaklar halinde toplanmış ve kendi galaksimiz tarafından yutulmuş eski galaksilerin kalıntıları olduğu düşünülen bu kümelerden gece gökyüzünde yaklaşık 150 tane bulunur. Şaşırtıcı bir şekilde, bunlar evrende görülebilen en eski nesnelerdir.
En iyilerinden biri, karanlıktan sonra tepede yüksekte yer alan Herkül, Kahraman takımyıldızındaki M13'tür. Onu yoğun, bulanık bir yama olarak görebilmek için bir çift dürbün veya daha iyisi iyi bir teleskop gerekecektir. 100.000'den fazla yıldız içerdiği ve galaksinin eteklerinde, 25.000 ışık yılı uzaklıkta olduğu tahmin ediliyor.
