Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA) tarafından Mars'a gönderilen Perseverance keşif aracı, gezegenin yüzeyinde ilginç bir volkan şeklini andıran ve eski bir savaş miğferini andıran bir kaya buldu. Bu keşif, Mars'ın jeolojik yapısı hakkında yeni soruları da beraberinde getiriyor.
Perseverance'ın gelişmiş kameralarından Mastcam-Z tarafından 5 Ağustos 2025 tarihinde çekilen görüntüde, sivri bir tepeye ve zamanla aşınmış gibi görünen noktalı bir dokuya sahip olan kaya, eski çağlarda dövülmüş zırhları anımsatıyor. Yeryüzünde de benzer noktalı dokular, kimyasal aşınma, mineral çökelmesi veya volkanik süreçler sonucunda oluşabiliyor. Keşif aracının daha önce de benzer bir kayayı Mart 2025'te bulduğu biliniyor.
Bu tür küremsi oluşumlar bilim insanlarını oldukça meraklandırdı. NASA'nın Jet İtki Laboratuvarı'ndaki Perseverance ekibinden bir sözcü, bu şapka şeklindeki kayanın küremsi tanelerden oluştuğunu belirtti. Kayaya 'Horneflya' adının verildiğini ve şeklinden çok, neredeyse tamamen küremsi tanelerden oluşmasının ayırt edici olduğunu söyledi. Bu küremsi yapıların, Mars'taki bazı kayalarda, yer altı sularının tortul kayaların gözeneklerinden geçerken oluştuğu düşünülüyor. Ancak tüm bu oluşumların aynı şekilde meydana gelip gelmediği konusunda kesin bir bilgi bulunmuyor. Perseverance'ın bilim ekibi, bu gizemin ve Kızıl Gezegen'in diğer sırlarının aydınlatılması için daha fazla kaya incelemesi yapacak.
Perseverance'ın boyun benzeri direğindeki yakınlaştırma özelliğine sahip çift kamerası olan Mastcam-Z, bilim insanlarının yüksek çözünürlüklü stereo görüntüler elde etmesini ve uzaktan bu küremsi tanelerle kaplı "miğfer" kayası gibi sıra dışı özellikler fark etmesini sağlıyor. Bu tür görüntüler, pareidolia olarak bilinen bir olgunun örnekleridir. Pareidolia, insan beyninin rastgele görsel verilere tanıdık desenler yükleme eğilimini tanımlar; bu, bulutlarda bir yüz, ayda bir tavşan veya Mars yüzeyinde bir ortaçağ miğferi olabilir.
Şimdilik, miğfer kayası Mars tarihinin ilgi çekici bir anlık görüntüsü olarak kalmaya devam ediyor. Bu tür özellikler, bilim insanlarının Kızıl Gezegen'in çevresel tarihini bir araya getirmesine yardımcı oluyor ve milyarlarca yıl boyunca rüzgar, su ve iç süreçlerin manzarayı nasıl şekillendirmiş olabileceğini gösteriyor. Perseverance, geçtiğimiz yılın sonlarında "Lookout Hill" olarak bilinen zirveye başarılı bir tırmanışın ardından, şu anda Jezero Krateri'nin kuzey kenarını keşfediyor.
