NASA, 2014 yılından bu yana Kızıl Gezegen Mars'ı yörüngede inceleyen MAVEN (Mars Atmosferi ve Uçucu Evrimi) uzay aracıyla iletişimin kesildiğini resmen doğruladı. Uzay aracının, normal yörünge rutini sırasında Mars'ın arkasından geçerken 6 Aralık 2025 tarihinde aniden Dünya ile bağlantısı kesildi. Mars'ın arkasından tekrar çıktığında ise NASA yer kontrol ekibi bir bağlantı kuramadı.
Uzay ajansı, 9 Aralık'ta konuyla ilgili bir soruşturma başlattığını ve sinyalin yerini tespit etmeye çalıştığını duyurdu. MAVEN'ın Mars'ın arkasından geçmeden önceki tüm sistemlerinin normal çalıştığı belirtildi.
MAVEN, şu anda Mars yörüngesinde aktif olarak gözlem yapan yedi uydu filosundan biriydi. 2013 yılında Dünya'dan fırlatılan ve Eylül 2014'te Mars yörüngesine ulaşan MAVEN'ın görevi, gezegenin üst atmosferini, iyonosferini ve bu katmanların Güneş rüzgarıyla nasıl etkileşim kurduğunu incelemekti.
MAVEN, atmosfer kaybının devam eden hızlarını ve mekanizmalarını gözlemleyerek, bilim insanlarına Mars'ın bir zamanlar ıslak bir gezegenken bugünkü soğuk ve kuru toz yumağına nasıl dönüştüğünü anlamaları için gerekli verileri sağladı. Uzay aracından elde edilen veriler, Mars'ın suyunun atmosfer kaybı yoluyla kaçtığına dair önemli ipuçları sundu. Bu suyun, yoğun toz fırtınaları sırasında atmosfere yükselerek Güneş rüzgarı tarafından uzaya savrulduğu düşünülüyor.
MAVEN ayrıca, Mars'ın atmosferindeki rüzgarları haritalandırdı, gezegenin görünmez manyetik 'kuyruğunu' ortaya çıkardı, Mars atmosferinden uçucu elementlerin kaybını hızlandıran 'saçılma' mekanizmasını keşfetti ve hatta yeni bir tür proton aurorasını tespit etti. Bu keşiflerin tümü, gezegenlerin evrimini anlama çabalarına katkı sağlıyor ve Dünya ile Mars gibi benzer iki gezegenin neden farklı gelişim yolları izleyerek farklı yaşam potansiyellerine sahip olabildiğini anlamamıza yardımcı oluyor.
MAVEN'ın topladığı veriler, gelecekteki Mars görevlerinin planlanmasında da önemli rol oynuyor. Bununla birlikte MAVEN'ın başka bir önemli görevi daha bulunuyor: NASA'nın yüzeydeki gezginleri Curiosity ve Perseverance ile Dünya arasındaki veri aktarım ağı kapsamında bir UHF radyo taşıyor.
Bu nedenle MAVEN, Mars'taki mevcut operasyonlar için oldukça kritik bir konumda bulunuyor. İletişimin neden kesildiğini anlamak, gelecekteki diğer görevlerin benzer talihsizliklerden korunmasına yardımcı olabilir. NASA, yayınladığı açıklamada, "Uzay aracı ve operasyon ekipleri durumu ele almak için anomaliyi araştırıyor. Daha fazla bilgi mevcut olduğunda paylaşılacaktır." ifadelerini kullandı.
