Kızıl Gezegen Mars'ın yüzeyinin derinliklerinde, tahmin edilenden çok daha büyük bir sıvı su kütlesi, hatta gizli bir okyanus olabileceğine dair yeni sismik kanıtlar ortaya çıktı.
Yapılan yeni bir araştırmaya göre, Mars'ın iç kısımlarından gelen sismik dalga kayıtları, yüzeyin yaklaşık 5,4 ila 8 kilometre altında sıvı su katmanının saklanabileceğini gösteriyor.
Araştırmacılar, bu gizli su hacminin tüm Mars yüzeyini 520 ila 780 metre derinliğinde bir okyanusla kaplayabileceğini tahmin ediyor. Bu miktar, Dünya'daki Antarktika buz tabakasında bulunan sıvı su hacmine yakın.
Komşu gezegenimiz bir zamanlar su açısından oldukça zengindi. Mars'ın yaklaşık 4,1 milyar yıl önce oluşumundan 3 milyar yıl öncesine kadar Kızıl Gezegenin, vadi ağları, delta oluşumları ve katmanlı tortul kayaçlar gibi özelliklerle bol miktarda suya sahip olduğu düşünülüyordu.
Ancak zamanla Mars manyetik alanını kaybetti ve Güneş radyasyonu atmosferini yok etmeye başladı. Daha ince bir atmosferle yüzey sıcaklıkları düştü ve gezegenin sıvı suyu uzaya kaçtı, yüzey altı veya kutup buzullarında hapsoldu ya da gezegenin kabuğundaki hidratlı minerallerde kilitlendi.
Yine de, bu su kaybı yöntemlerinin, Kızıl Gezegende bir zamanlar aktığı tahmin edilen suyun tamamını açıklayamadığı daha önce gösterilmişti. Büyük bir hacimdeki "kayıp" su hesaba katılamamıştı. Bu muamma uzun süredir bilim insanlarını şaşırtıyordu ve hala Mars'ta bulamadığımız gizli sıvı suyun olup olmadığı sorusunu akıllara getiriyordu.
Bu yeni araştırma, gezegenin yüzeyinin derinliklerinde gerçekten de sıvı su gömülü olduğunu öne sürüyor. NASA'nın 2018'de Mars'a inen InSight sondasından elde edilen sismik verileri analiz eden araştırmacılar, 2021 ve 2022'deki asteroit çarpışmaları ve Mars depremleri (marsquakes) nedeniyle gezegenin içindeki sismik dalgaların, yüzeyin 5,4 ila 8 kilometre altında yavaşladığını buldu.
Araştırmacılar, bunun, gözenekli kayaların içinde gizlenmiş sıvı suyun varlığından kaynaklanabileceğini düşünüyorlar, çünkü sismik dalgalar katı maddelere göre sıvıdan daha yavaş geçer.
Bu "düşük hızlı katmanın" büyük olasılıkla, Dünya'daki yeraltı sularının kaya gözeneklerine sızdığı akiferlere benzer şekilde, sıvı suyla dolu oldukça gözenekli kayaçlar olduğunu belirtiyorlar. Bu, doygun bir süngere benzetilebilir.
Araştırmacılar, bu sıvı suyun önceki hesaplamalardan eksik olan toplam su hacmini oluşturabileceğini öne sürüyor.
Yapılan çalışma, eski suyun çoğunun gözenekli yüzey kayaçlarından sızarak yer altında tutulmasının mümkün olduğunu gösteriyor. Bu bulgu, Mars'taki 'kayıp' su tahminleriyle de uyuşuyor.
Önceki çalışmalar da Mars yüzeyinin altında buz şeklinde büyük hacimlerde su depolanmış olabileceğini bulmuştu ve yapılan bir çalışma, 11,2 ila 21 km derinlikteki kayaların içinde sıvı su bulunabileceğini öne sürmüştü.
Mars'ta potansiyel sıvı su varlığı, bilim insanları için heyecan verici, çünkü sıvı su, bildiğimiz yaşam için temel bir gereklilik. Gezegenin yüzeyinin derinliklerindeki bu potansiyel rezervuarlar bir tür Mars yaşamına ev sahipliği yapabilecek olsa da, sıvı suyun gerçekten var olup olmadığını, Mars'ın derinliklerine inip onu kendimiz bulana kadar bilemeyeceğiz.
Bu derinliklerde suyun varlığını doğrulamak ve daha fazla ipucu toplamak için gelecekte sismometre ve delici araçlar taşıyan görevlere ihtiyaç duyuluyor.
