Yeni bir araştırmaya göre, 18 yıl önce NASA'nın Mars'a gönderdiği bir iniş aracının karantinaya alındığı "temiz oda"da daha önce hiç görülmemiş düzinelerce aşırı dirençli (ekstremofil) bakteri türü gizleniyormuş.
Bu dayanıklı mikropların bazıları uzayın boşluğunda bile hayatta kalma potansiyeline sahip olabilir. Ancak, o dönemde uzay aracının veya Mars'ın bu mikroplarla kontamine olduğuna dair herhangi bir kanıt bulunmuyor.
NASA'nın Phoenix Mars iniş aracı, 25 Mayıs 2008'de Kızıl Gezegen'e başarıyla iniş yaptı ve 161 Dünya günü (156 Mars günü) boyunca çeşitli veriler topladıktan sonra görevini tamamladı. Araç, Mars'a varmadan yaklaşık 10 ay önce, 4 Ağustos 2007'deki fırlatmadan önce Florida'daki Kennedy Uzay Merkezi'nde bulunan Yük Tehlikeli Alan Hizmetleri Tesisi'ndeki bir temiz odada birkaç gün geçirdi.
Temiz odalar, uzay araçlarının ve taşıdıkları yüklerin fırlatılmadan önce ve Dünya'ya geri döndüklerinde çevresel mikrop kontaminasyonunu önlemek ve potansiyel olarak zarar verici partiküllerden arındırmak için karantinaya alındığı alanlardır. Bu alanlar sterilize edilir, basınçlı tutulur, sürekli olarak vakumlanır ve havadaki partiküllerin %99,97'sini dışarıda tutan özel filtreler aracılığıyla hava sağlanır. Odaya giren herkesin özel bir tulum giymesi ve girmeden önce bir hava duşundan geçmesi gerekir.
Ancak tüm bu önlemler bile her şeyi dışarıda tutmaya yetmiyor. Araştırmacılar, Phoenix iniş aracı bu odada karantinadayken, öncesinde, sırasında ve sonrasında toplanan örnekleri yeniden analiz ettiklerinde, 26 yeni bakteri türüne ait DNA buldular. Ekip, bulgularını Mayıs ayında yayınlanan bilimsel bir makalede rapor etti.
Yeni tanımlanan mikropların çoğu, aşırı sıcaklık, basınç ve radyasyon seviyeleri gibi sert çevresel koşullara dayanıklı olmalarını sağlayan bazı özellikler sergiledi. Araştırmacılar, bazılarının DNA onarımı, zararlı moleküllerin detoksifikasyonu ve gelişmiş metabolizma ile ilişkili genlere sahip olduğunu ve hatta uzayın boşluğunda hayatta kalabileceğini yazdı.
Bu keşif, uzay görevlerinde aşırı dirençli mikropların taşınma riskini anlamak ve uzayın zorlu koşullarında hangi mikroorganizmaların hayatta kalabileceğini belirlemek açısından büyük önem taşıyor. Bu çaba, mikrobiyal kirlenme riskini izlemek ve keşfedilen gezegenlerin istem dışı kolonizasyonuna karşı korunmak için hayati önem taşıyor.
Yeni tanımlanan türler, odada tanımlanan tüm türlerin neredeyse dörtte birini oluşturuyor ve bunların çoğu da ekstremofil özelliklere sahipti. Bu durum, uzay aracı temiz odalarının, bu tür dayanıklı mikropları aramak için mükemmel bir yer olabileceğini gösteriyor.
Yeni ekstremofillerin bulunması, araştırmacıların potansiyel dünya dışı mikropların neye benzeyebileceğini ve Dünya'yı onlardan nasıl koruyabileceğimizi tahmin etmelerine yardımcı olduğu için önemli. Ayrıca, bazıları tıp, gıda koruma ve biyoteknoloji alanlarında potansiyel uygulamaları olan biyofilmler gibi maddeler üretiyor.
Bilim insanları, uzayın aşırı koşullarına dayanabilen bu mikropların gizemlerini çözdüklerini ve bu organizmaların yaşam bilimleri, biyomühendislik ve gezegenler arası keşif alanlarında devrim yaratma potansiyeline sahip olduğunu belirtiyorlar.
