Uzay yolculukları, 1957'deki ilk uydumuz Sputnik 1'den bu yana inanılmaz bir dönüşüm geçirdi. Özellikle özel sektörün uzaya erişimi kolaylaştırmasıyla birlikte, gönderilen yüklerin çeşitliliği de bir hayli arttı. Ancak bu çeşitlilik bazen beklenmedik ve üzücü olaylara da sahne olabiliyor.
Son olarak, Alman menşeli bir uzay girişiminin geliştirdiği Nyx adlı kapsül, 23 Haziran'da bir Falcon-9 roketiyle uzaya fırlatıldı. Bu görev, kapsülün taşıma kapasitesini test etmenin yanı sıra oldukça sıra dışı bir yükü de beraberinde götürüyordu: Uzay cenaze hizmetleri sunan bir şirket aracılığıyla 166'dan fazla vefat etmiş kişinin külleri ve DNA örnekleri.
Görev başarılı bir şekilde yörüngeye otursa ve kontrollü bir geri dönüş gerçekleştirse de, işler iniş sırasında ters gitti. Kapsülün paraşütleri açılmadı ve Nyx, 24 Haziran'da Pasifik Okyanusu'na çakılarak tüm yükünün denizde kaybolmasına neden oldu. Bu, ilgili uzay girişiminin müşteri yüklerini uzaya taşıdığı ilk görevdi ve yaklaşık 300 kilogramlık bir kargoyu içeriyordu. Şirket, yaptığı resmi açıklamada bu uçuşu 'kısmi başarı (kısmi başarısızlık)' olarak tanımladı.
Şirketten yapılan açıklamada, "Kapsül başarıyla fırlatıldı, yörüngede nominal olarak yüklere güç sağladı, fırlatıcıdan ayrıldıktan sonra kendini dengeledi, atmosfere geri girdi ve kararma sonrası iletişimi yeniden kurdu. Ancak mevcut en iyi bilgimize göre daha sonra bir sorunla karşılaştı ve okyanusa düşüşten birkaç dakika önce iletişimi kaybettik. Temel nedenleri hala araştırıyoruz ve yakında daha fazla bilgi paylaşacağız. Yüklerini bize emanet eden tüm müşterilerimizden özür dileriz" ifadeleri kullanıldı.
Açıklama, "Ekiplerimize gösterdikleri yoğun çalışma ve başarıya olan bağlılıkları için teşekkür ederiz. Rekor sürede ve maliyetle sınırları zorluyoruz. Bu kısmi başarı hem iddiamızı hem de inovasyonun doğasında var olan riskleri yansıtmaktadır. Dün elde edilen teknik başarıları ve devam eden soruşturmamızdan çıkaracağımız dersleri kullanarak, mümkün olan en kısa sürede yeniden uçuşa hazırlanacağız" şeklinde devam etti.
Bu olay, bahsi geçen uzay cenaze hizmeti şirketinin uzayda kaybettiği ikinci yük oldu. Daha önce 2023'te, bir roketin infilak etmesi sonucu da benzer bir olay yaşanmıştı. Şirket, kaybolan kişilerin ailelerine başsağlığı dileyen bir açıklama yayınladı ve "Önümüzdeki günlerde ekibimiz, destek sunmak ve olası sonraki adımları görüşmek üzere her aileyle bireysel olarak iletişime geçecektir. Uçuş kapsüllerini geri alamayacağımıza inanmakla birlikte, sevdiklerinin tarihi bir yolculuğun parçası olduğunu, uzaya fırlatıldığını, Dünya'nın yörüngesinde dolaştığını ve şimdi Pasifik'in enginliğinde, geleneksel ve saygın bir denize saçılma ritüeline benzer şekilde huzur içinde yattığını bilmelerinin ailelere bir nebze olsun huzur getireceğini umuyoruz" dedi.
İnsan kalıntılarının ve diğer yüklerin yanı sıra, Nyx kapsülü açık kaynaklı bir sivil bilim projesi tarafından sağlanan kenevir bitkisi maddelerini ve tohumlarını da taşıyordu. Bu yükün amacı, mikro yerçekiminin tohum çimlenmesi ve bitki dayanıklılığı üzerindeki etkilerini incelemekti. Bu araştırmaların, Mars ortamında yaşamın nasıl uyum sağlayabileceği ve gelişebileceğine dair değerli bilgiler sunması bekleniyordu. Daha önceki bir denemede, daha küçük bir geri dönüş kapsülü fırlatılmış ancak roketin üst aşamasının arızası nedeniyle yörüngede kalmıştı.
Bu son görev, Nyx kapsülünün temel teknolojilerini test etmeyi ve kargoyu uzaya taşıma yeteneğini doğrulamayı amaçlıyordu. Gelecekteki kapsül versiyonlarının, Uluslararası Uzay İstasyonu (ISS) ve/veya onun halefi istasyonlar da dahil olmak üzere Alçak Dünya Yörüngesi'ndeki (ADY) hedeflere uzay aracı taşıması hedefleniyor. Bu doğrultuda, şirket 2028'de ISS'ye bir gösteri uçuşu yapmayı planlıyor ve bu uçuş Avrupa'daki ilgili uzay kurumlarının desteğine bağlı. Şirket, bu son görevden çıkarılan dersleri kullanarak yoluna devam etmeyi planladığını belirtiyor.
